Ο ψηφιακός οδοστρωτήρας ισοπεδώνει καθημερινά όγκους από τα γραφειοκρατικά εμπόδια που κρατούν, εδώ και δεκαετίες, στο γύψο την αποτελεσματική λειτουργία της δημόσιας διοίκησης. Ο μεγαλεπήβολος στόχος του μεγάλου άλματος στην ψηφιακή μετάβαση, που τέθηκε από τον Κυριάκο Μητσοτάκη από τις πρώτες κιόλας ημέρες της γαλάζιας διακυβέρνησης, δεν έχει απλώς επιτευχθεί. Η γλώσσα των αριθμών αλλά κυρίως το ατράνταχτο τεκμήριο της καθημερινής συνήθειας, προβάλλουν τη δημιουργία του βατήρα για τη διάνυση ακόμη μεγαλύτερων αποστάσεων.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης σχεδίαζε το πλάνο της ψηφιακής μεταμόρφωσης από πολύ νωρίτερα. Σε ανύποπτο χρόνο δε, το 2017 μιλούσε για την ανάγκη συναινέσεων στο πρόσωπο που θα αναλάμβανε τα ηνία της αυτόνομης δομής που θα οδηγήσει τη χώρα στην ψηφιακή εποχή. Μπορεί να ήταν Υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης στην κυβέρνηση Σαμαρά, επέλεξε όμως ως πρωθυπουργός να κάνει μια άκρως συμβολική κίνηση καταργώντας το συγκεκριμένο υπουργείο, γιατί όπως σημείωνε: «είχαμε την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση στο Υπουργείο αλλά την είχαμε μόνο κατ’ όνομα». Διάσπαρτες ψηφίδες ενός μωσαϊκού που παρέμενε ανεκμετάλλευτο κάτω από την επιφάνεια. Η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων, ήταν στο Υπουργείο Οικονομικών, το Εθνικό Δίκτυο Υποδομών Έρευνας και Τεχνολογίας ήταν στο Υπουργείο Παιδείας, η ΗΔΙΚΑ ήταν στο Υπουργείο Εργασίας.
Περίπου έναν χρόνο πριν από τις εκλογές του 2019 ο Πρωθυπουργός είχε φτιάξει και την ομάδα που θα αναλάμβανε να φέρει σε πέρας τη δύσκολη αποστολή. Θα την έχτιζε γύρω από τον τότε διευθυντή ερευνών της διαΝΕΟσις, Κυριάκο Πιερράκακη. Τον άνθρωπο που αναγνωρίζοντας την αποτελεσματικότητα του θα τον αναβάθμιζε λίγους μήνες αργότερα σε υπουργό Επικρατείας, αλλά οι πολωτικοί φακοί της αξιωματικής αντιπολίτευσης θα επέλεγαν ως τον χαρακτήρα που θα δολοφονούσαν για να ακυρώσουν το έργο της κυβέρνησης Μητσοτάκη στον ψηφιακό εκσυγχρονισμό αλλά και φυσικά τον ίδιο τον πρωθυπουργό.
Στο 1 δισ. οι συναλλαγές
Το 2018, οι ψηφιακές συναλλαγές ανέρχονταν σε 8,8 εκατομμύρια, και το 2022 ο ίδιος αριθμός προσεγγίζει το 1 δισεκατομμύριο. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι κάθε πολίτης γλίτωσε περίπου 100 επισκέψεις σε υπηρεσίες ή φορείς σε ένα χρόνο. Το ίδιο εκρηκτική ήταν και η αύξηση της γκάμας των ψηφιακών υπηρεσιών που παρείχε το ελληνικό Δημόσιο. Από 501 το 2020, αφού μπήκαν κάτω από την «ομπρέλα» της ενιαίας ψηφιακής πύλης του κράτους, στο gov.gr, εμπλουτίστηκαν με νέες, και σήμερα ανέρχονται στις 1.500. Ένας κατάλογος που δεν είναι στάσιμος αλλά μεγαλώνει διαρκώς.
Το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης υλοποίησε την άυλη συνταγογράφηση ως επέκταση της ηλεκτρονικής, δίνοντας τη δυνατότητα οι πολίτες να έχουν ψηφιακά πρόσβαση σε όλα τα παραπεμπτικά και τις συνταγές τους, καθώς και να διαθέτουν στο κινητό τους την εφαρμογή myHealth app. Η άυλη συνταγογράφηση αποτέλεσε τη βάση για τον σχεδιασμό του συστήματος εμβολιασμού, στο οποίο παράλληλα αξιοποιήθηκαν ως «κανάλια» για το κλείσιμο των ραντεβού τα φαρμακεία και τα ΚΕΠ. Ακόμη από την 1/1/2020 παραδόθηκε σε πλήρη λειτουργία το 112, παρέχοντας τη δυνατότητα άμεσης ειδοποίησης των πολιτών σε έκτακτες περιπτώσεις.
Η πανδημική κρίση
Η προστιθέμενη αξία στην ψηφιοποίηση που έχει συντελεστεί είναι ότι για το πρώτο μεγάλο άλμα, χρησιμοποιήθηκε ως βατήρας η πανδημική κρίση. Για την οργάνωση της καθημερινότητας των πολιτών στην περίοδο της καραντίνας αλλά και για την καλύτερη διαχείριση της υγειονομικής κρίσης που προκάλεσε ο Covid 19, χρησιμοποιήθηκε το 13033, το Μητρώο Εμβολιασμού Covid 19 και υλοποιήθηκε το Ψηφιακό Πιστοποιητικό Εμβολιασμού που αποτέλεσε καλή πρακτική για το αντίστοιχο Ευρωπαϊκό.
Το wallet
Στη δεύτερη φάση του ψηφιακού θαύματος που συντελέστηκε τα τελευταία τρεισήμισι χρόνια, οι πολίτες απέκτησαν τη δυνατότητα να έχουν σε ψηφιακή μορφή την ταυτότητα και το δίπλωμα οδήγησής τους μέσω της εφαρμογής wallet στο κινητό τους. Με ένα ευρύ φάσμα απλουστεύσεων διαδικασιών και διαλειτουργικοτήτων ανάμεσα στα ψηφιακά συστήματα του Δημοσίου, σχεδιάστηκαν υπηρεσίες όπως η δήλωση γέννησης αποκλειστικά στο μαιευτήριο και η ενημέρωση όλων των σχετικών υπηρεσιών από εκεί.
Τα μεγάλα έργα
Στο πλαίσιο της απλούστευσης των διαδικασιών και του επανασχεδιασμού υπηρεσιών, υλοποιήθηκε το «ΜΙΤΟΣ», Μητρώο διαδικασιών του Ελληνικού Δημοσίου, ενώ συντάχθηκε η Βίβλος Ψηφιακού Μετασχηματισμού, στην οποία περιλαμβάνονται τα απαραίτητα ψηφιακά έργα για τη χώρα. Έχουν δημοπρατηθεί πάνω από 220 μεγάλα έργα συνολικού ύψους 2,3 δισεκατομμύρια ευρώ και πάνω από 400 εκατομμύρια σε ενισχύσεις, περισσότερα από 700 εκατ. σε ΣΔΙΤ, ενώ μέσα στο πρώτο εξάμηνο θα έχουμε άλλα 600 εκατ. σε διαγωνισμούς.
Όλα αυτά αποτυπώθηκαν σε ένα κείμενο. Το ξεκινήσαμε αυτό το κείμενο επίσης από την πρώτη ημέρα του 2019: τη Βίβλο του Ψηφιακού Μετασχηματισμού. Βέβαια, αντιλαμβάνεστε ότι εάν δεν υπήρχε το Ταμείο Ανάκαμψης το κείμενο αυτό δεν θα ήταν το ίδιο σε καμία των περιπτώσεων.
Οικοσύστημα καινοτομίας
Με την υιοθέτηση του «Cloud First Policy», η Ελλάδα κατάφερε να προσελκύσει επενδύσεις των παγκόσμιων κολοσσών cloud και τεχνολογίας. Το 2020, η Ελλάδα κατάφερε, πρώτη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, να ολοκληρώσει τη δημοπράτηση του φάσματος 5G και να δημιουργήσει το Ταμείο ΦΑΙΣΤΟΣ, για την ενίσχυση ενός οικοσυστήματος καινοτομίας. Στο κομμάτι των επενδύσεων των τηλεπικοινωνιών μεγάλα έργα χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης. Σε συνεργασία με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος ESA εντάχθηκε στο Ταμείο Ανάκαμψης έργο μικροδορυφόρων ύψους 200 εκατομμυρίων ευρώ.
Σχεδιάζοντας τις δεξιότητες
Το επόμενο μεγάλο στοίχημα για το οποίο μιλάει ανοιχτά ο πρωθυπουργός αλλά και οι επιτελείς της οδού Φραγκούδη, είναι παράλληλα με την ψηφιακή πρόοδο οι δεξιότητες. Με οριζόντιο επανασχεδιασμό των εκπαιδευτικών συστημάτων.
Γιατί όπως έχει αναφέρει και ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκος Πιερρακάκης: «ενώ θα ψηφιοποιούμε το κράτος, ενώ θα αλλάζουμε τη διείσδυση των ψηφιακών τεχνολογιών στον ιδιωτικό τομέα, ενώ οι κοινωνίες θα καλύπτουν το κενό και διαρκώς θα καινοτομούν και θα φτάνουν εκεί που πρέπει, ο τέταρτος πυλώνας του digital – οι ψηφιακές δεξιότητες θα είναι το τεράστιο διακύβευμα για να αποδείξουμε: εάν όλοι μπορούν να παρακολουθήσουν την εξέλιξη, εάν ο δημόσιος τομέας θα μπορέσει να συνεχίζει να παίζει αυτόν τον ρόλο και να μην αυξηθεί το χάσμα από τον ιδιωτικό τομέα, εάν θα κρατήσουμε ταλέντα στον ελληνικό ιδιωτικό τομέα, εάν θα μετατρέψουμε φάσεις της χώρας όπως πχ η στρατιωτική θητεία σε Πανεπιστήμια, όπως το κάνουν άλλοι, για να μπορέσουμε να διδάξουμε στοχευμένα δεξιότητες στον κόσμο».
