H διαφαινόμενη μεγάλης έκτασης νίκη της Ν.Δ και η επιβεβαίωση της καταλυτικής κυριαρχίας του Κ. Μητσοτάκη φαίνεται με βάση όλα τα δημοσκοπικά δεδομένα ότι είναι το πρώτο και βασικό πολιτικό αποτέλεσμα των εκλογών της επόμενης Κυριακής.
Το δεύτερο είναι η αποσύνθεση της αντιπολίτευσης. Η εκλογική ήττα του ΣΥΡΙΖΑ δείχνει ότι θα είναι στρατηγική. Ένα μήνα πριν σημείωνε απώλειες της τάξης του 11.5% και έχανε με είκοσι μονάδες διαφορά.
Καμία από τις τελευταίες δημοσκοπήσεις δεν σηματοδοτεί ανάκαμψη από τα ποσοστό των εκλογών του Μαΐου. Μάλλον το αντίθετο συμβαίνει, καθώς ούτε η προώθηση μιας υποτίθεται θετικής ατζέντας, ούτε η προβολή πιο άφθαρτων στελεχών για να την υποστηρίξουν, δεν έχει φέρει αποτελέσματα.
Αν ληφθούν δε, υπόψη και οι ζημιές από τους χειρισμούς του στο θέμα της Ροδόπης και της πρόσφατης τραγωδίας, μάλλον τα ποσοστά του κινούνται στα κατώτερα όρια του εύρους τιμών που δίνουν οι μετρήσεις (17.5%-18%).
Ωστόσο, η διαφαινόμενη νέα ήττα του ΣΥΡΙΖΑ δεν δείχνει ότι θα συνοδευτεί και από ήττα του λαϊκισμού. Η άποψη ότι η κατάρρευσή του δημαγωγικού του αφηγήματος θα φέρει και το τέλος της αντισυστημικότητας στα πολιτικά μας πράγματα, είναι λανθασμένη. Ο δρόμος προς την κανονικότητα δεν θα είναι ευκολοδιάβατος, η αντισυστημικότητα θα συνεχίσει να απειλεί τη πολιτική σταθερότητα.
Τα δημοσκοπικά ευρήματα δείχνουν ότι ένα 22% - 25% της ελληνικής Βουλής θα εκφράζει το «αντισυστημικό» αφήγημα, ποσοστό που ενδεχομένως αυξηθεί περαιτέρω εφόσον επαληθευτούν τα ευρήματα των τελευταίων μετρήσεων.
Αν εξαιρέσουμε το Κ.Κ.Ε που εκφράζει συγκεκριμένες ιδεολογικές και πολιτικές απόψεις, και δούμε την άνοδο της Ελληνικής Λύσης, προσθέσουμε τα ποσοστά που εμφανίζει η Πλεύση Ελευθερίας και η ΝΙΚΗ - κόμματα που φαίνεται αυτή τη στιγμή να εξασφαλίζουν την είσοδό τους στη Βουλή - αλλά και το ΜέΡΑ 25 όπως και τους Σπαρτιάτες που και τα δύο εμφανίζουν επιδόσεις γύρω στο 2%, τότε μιλάμε για ένα 25%.
Τόσο είναι δημοσκοπικά τουλάχιστον, το ποσοστό όσων συντάσσονται με κόμματα που διατυπώνουν αντιδυτικές, αντισυστημικές, εμμονικές και ιδεοληπτικές απόψεις. Αναφερόμαστε σε έναν στους τέσσερις Έλληνες.
Τι δείχνουν οι τελευταίες έρευνες για την εκτίμηση ψήφου (κεντρική τιμή) στα πάσης φύσεως και απόχρωσης αντισυστημικά κόμματα:
Metron Analysis: 4,7% Πλεύση Ελευθερίας (13 έδρες), 4,7% Ελληνική Λύση (13 έδρες), 3,9% Νίκη (11 έδρες), 2,5% Μέρα 25, 1.6% Σπαρτιάτες. Το άθροισμά τους είναι 17.4%, οι έδρες που καταλαμβάνουν τα τρία κόμματα είναι συνολικά 37, με το ΜΕΡΑ 25 να μην απέχει πολύ από την είσοδο.
Marc: 4.2% Πλεύση Ελευθερίας (11 έδρες), 3.6% Ελληνική Λύση (10 έδρες), 3.2% Νίκη (9 έδρες), 2.5% ΜΕΡΑ 25, 2.3% Σπαρτιάτες. Το άθροισμά τους είναι 16.7%, οι έδρες που καταλαμβάνουν τα τρία κόμματα είναι συνολικά 32, με το ΜΕΡΑ 25 να μην απέχει πολύ από την είσοδο.
Opinion Poll: 3.9% Πλεύση Ελευθερίας (11 έδρες), 4.1% Ελληνική Λύση (12 έδρες), 3.3% Νίκη (9 έδρες), 2.8% ΜΕΡΑ 25, 1.5% Σπαρτιάτες. Το άθροισμά τους είναι 15.6%, οι έδρες που καταλαμβάνουν τα τρία κόμματα είναι συνολικά 32, με το ΜΕΡΑ 25 να βρίσκεται κοντά στην είσοδο στη Βουλή.
Pulse: 4% Πλεύση Ελευθερίας (12 έδρες), 3.5% Ελληνική Λύση (11 έδρες), 3.5% Νίκη (11 έδρες), 1.5% ΜΕΡΑ 25, 1.5% Σπαρτιάτες. Το άθροισμά τους είναι 14%, ενώ οι έδρες που καταλαμβάνουν τα τρία κόμματα είναι συνολικά 34.
GPO: 3.7% Πλεύση Ελευθερίας (10 έδρες), 3.7% Ελληνική Λύση (10 έδρες), 3.1% Νίκη (9 έδρες), 2.5% ΜΕΡΑ 25, 2.1% Σπαρτιάτες. Το άθροισμά τους είναι 15.1%, ενώ οι έδρες που καταλαμβάνουν τα τρία κόμματα είναι συνολικά 29, με το ΜΕΡΑ 25 να βρίσκεται κοντά στην είσοδο στη Βουλή.
Τι δείχνουν όλ' αυτά; Ότι το άθροισμα αυτών των πέντε κομμάτων κυμαίνεται από το 14% έως το 17.4%, αν δε, κάποιος λάβει υπόψη το ανώτατο όριο στο εύρος τιμών της εκτίμησης ψήφου, τότε μπορεί και να φτάσει το 20%. Το άθροισμα των εδρών των τριών κομμάτων που φαίνεται αυτή τη στιγμή να μπαίνουν στη Βουλή κυμαίνεται από 29 έως 37, με το ΜΕΡΑ 25 να φαίνεται να «παλεύει την είσοδό του στη Βουλή, κάτι που σημαίνει αύξηση των εδρών που μπορεί να ξεπεράσουν ακόμη και τις 40.
Εδώ αρχίζει να αναδεικνύεται το πρόβλημα. Δεν αφορά μόνο το ποσοστό που θα συγκεντρώσουν τα μικρά αυτά κόμματα. Αλλά ότι εφόσον συγκεντρώσουν 30-40 έδρες, θα αποτελούν μια δύναμη που μέσα από τη διαφορετικότητά τους θα προβάλλουν από «Δήμητρες» έως τις οπισθοδρομικές απόψεις της ΝΙΚΗΣ, από πλήρως αντιδυτικές έως αντιεπιστημονικές, ανορθολογικές απόψεις. Και όλα αυτά με μια Ζωή Κωνσταντοπούλου που διαθέτοντας το δικαίωμα της πρώην Προέδρου να μιλάει όποτε και όσο θέλει με ό,τι αυτό σημαίνει. Προφανώς μιλάμε για μια Βουλή που δεν θα περάσει και εύκολες στιγμές.
Αν στις παραπάνω ψήφους προσθέσουμε και εκείνες των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ και του ΚΚΕ, οι οποίοι εκτιμάται ότι θα συγκεντρώσουν αθροιστικά γύρω στις 70 έδρες, τότε οι βουλευτές της Ν.Δ και του ΠΑΣΟΚ θα αθροίζουν γύρω στους 190, έναντι αριθμού 180 στην προηγούμενη Βουλή. Άρα για τις μεγάλες συναινέσεις και κυρίως για τη διαδικασία της Αναθεώρησης του Συντάγματος, η οποία απαιτεί 180 βουλευτές, απαιτούνται οπωσδήποτε οι ψήφοι του ΠΑΣΟΚ.
Εδώ βρίσκεται και η μεγάλη πρόκληση τόσο για τη Ν.Δ, όσο και για το ΠΑΣΟΚ. Θα μπορέσουν να συνεννοηθούν σε αυτονόητες αλλαγές όπως η αναθεώρηση του άρθρου 16, καθώς και άλλες που εκκρεμούν δεκαετίες ; 'Η με δεδομένους τους συσχετισμούς θα «παγώσουν» και πάλι οι όποιες κρίσιμες μεταρρυθμίσεις;
Πρόκειται για μια στιγμή ιστορικής ευθύνης απέναντι σε μια χώρα και μια κοινωνία που διψάει για αλλαγές. Μένει να φανεί το τι θα γίνει. Η ελπίδα είναι αυτά τα δύο κόμματα να αντιμετωπίσουν τον λαϊκισμό, να υπερβούν σκοπιμότητες και να προχωρήσουν μπροστά αδιαφορώντας για τις αντιδράσεις.
*Ο Ζαχαρίας Ζούπης είναι Διευθυντής Ερευνών της Opinion Poll
