Mε τη συζήτηση στην Βουλή για την τραγωδία των Τεμπών και την απόφαση για Προανακριτική για τον Κ. Καραμανλή έκλεισε ο κύκλος κοινοβουλευτικών συζητήσεων για το δυστύχημα. Ασφαλώς ανέβηκαν τόνοι, υπήρχε μια ένταση, αλλά επί της ουσίας η συζήτηση αυτή σε σχέση με προηγούμενες για το θέμα έμοιαζε με «τρικυμία σε ποτήρι».
Η μία αιτία είναι ότι για την τραγωδία έχουν γίνει τουλάχιστον επτά οκτώ συζητήσεις τα τελευταία δύο χρόνια, όπου επαναλαμβάνονται τα ίδια και τα ίδια, χωρίς να συμβάλουν στην αποκάλυψη της αλήθειας, με επιχειρήματα που έχουν καεί, που έχουν διαψευστεί.
Ποτέ στην Μεταπολίτευση δεν έχει ξανασυμβεί αυτό, ενώ έχουμε ζήσει μεγάλες τραγωδίες (π.χ Μάτι, Μάνδρα, Σάμινα, Πυρκαγιές στην Ηλεία κ.ά ) και αυτό συνδέεται όχι μόνο με την τραγικότητα του δυστυχήματος αλλά με την πολιτική στόχευση της Αντιπολίτευσης να πλήξει καίρια την Κυβέρνηση και την απόφαση να χρησιμοποιηθεί κάθε μεθόδευση.
Η βασική όμως αιτία είναι ότι για την κοινωνία έχει κλείσει εδώ και καιρό ο κύκλος της οργής, της τοξικότητας, της αναζήτησης ξυλολίου. Ουσιαστικά η Αντιπολίτευση προσήλθε ηττημένη ως προς το αφήγημά της (ξυλόλιο- μπάζωμα – συγκάλυψη), διαψευσμένη σκληρά για απίθανα πράγματα που έχουν εκστομιστεί ( κι άλλοι νεκροί, βαγόνια που εξαφανίστηκαν κ.ά). Προσήλθε όμως στη συζήτηση και με τη μεγάλη πλειοψηφία της κοινωνίας να αντιδρά στην ακραία, τοξική, διχαστική πρόταση για παραπομπή του Πρωθυπουργού για εσχάτη προδοσία.
Παρατηρούσαμε το προηγούμενο διάστημα μέσα από τις έρευνες κοινής γνώμης ένα καταλάγιασμα της οργής που είδαμε τον Φεβρουάριο, Μάρτιο, μια μείωση του ενδιαφέροντος και μια επαναφορά σε μια φάση που η κοινωνία ενδιαφέρεται ξανά κυρίαρχα για την ακρίβεια, τους μισθούς, το στεγαστικό, την ποιότητα ζωής του, τις μεγάλες μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη η χώρα και που ταυτόχρονα ανησυχεί με τα όσα συνταρακτικά συμβαίνουν στον πλανήτη. Γι αυτό και στην τελευταία έρευνα της OPINION POLL για το Action24 το 90% έπαιρνε θέση ότι αυτό που πρέπει πια να γίνει για την αποκάλυψη της αλήθειας και την τιμωρία των ενόχων είναι να γίνει η δίκη. Λογικό. Αυτό συμβαίνει στις Δημοκρατίες. Δεν αποφασίζουν κόμματα, πλατείες ή άλλα κέντρα αποφάσεων.
Παρατηρούσαμε όμως ταυτόχρονα και την Κυβέρνηση να ξεδιπλώνει την ατζέντα της, να ανακοινώνει μέτρα που συναντούν σημαντική αποδοχή με την Αντιπολίτευση να ισοπεδώνει τα πάντα, να περιγράφει μια Ελλάδα που απομονώνεται, που πεινάει, που καταστρέφεται με ευθύνη του «καθεστώτος», με μια παροιμιώδη αδυναμία να εμφανίσει ένα εναλλακτικό αφήγημα , ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για τη χώρα.
Ποια τα αποτελέσματα αυτής της πορείας; Η Ν.Δ να καλύπτει τις απώλειες που είχε κατά το καυτό δίμηνο Φεβρουάριος – Μάρτιος και σήμερα να κινείται πια στο 30%-31%, έχοντας διπλάσιο ποσοστό από τον δεύτερο είτε είναι η ΠΛΕΥΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ή το ΠΑΣΟΚ, με μια Αντιπολίτευση κατακερματισμένη, αδύναμη. Ταυτόχρονα τα ποιοτικά στοιχεία δείχνουν δυνατότητες και περιθώρια να ανέβει ακόμα περισσότερο.
Την ίδια στιγμή το ΠΑΣΟΚ ανεβαίνει οριακά κινούμενο στο 12.5%- 14% βασικά λόγω της συσπείρωσής του και όχι λόγω «εισπράξεων», ενώ τον περασμένο Νοέμβριο βρισκόταν στο 19%-20%, την ΠΛΕΥΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ να δείχνει ότι χάνει δυνάμεις μη διαθέτοντας ουσιαστικό πολιτικό λόγο και επιμένοντας στην υπερβολή, τον ΣΥΡΙΖΑ να αντιμετωπίζει υπαρξιακά προβλήματα, ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΣΗ και Κ.Κ.Ε να κινείται στα ίδια ποσοστά as usual και ο χώρος συνολικά της πέραν της Ν.Δ δεξιάς να έχει απώλειες της τάξης του 3%-4% τους τελευταίους μήνες.
Αυτή είναι η εικόνα σ΄αυτή την συγκυρία. Όλα στο επόμενο διάστημα θα εξαρτηθούν από τη δυνατότητα της Κυβέρνησης να δείξει ότι αντιμετωπίζει τα προβλήματα της κοινωνίας και να παίρνει μέτρα με το δεδομένο ότι ήδη έχουν δημιουργηθεί σημαντικές προσδοκίες για τις ανακοινώσεις στη Δ.Ε.Θ, την επαναφορά της μεταρρυθμιστικής ατζέντας (κατάργηση του Άρθρου 16 του Συντάγματος, την άρση της μονιμότητας των δημοσίων υπαλλήλων, την αξιολόγηση κ.λ.π), ευρισκόμενη ταυτόχρονα σε κατάσταση ετοιμότητας για την επίδραση των διεθνών εξελίξεων.
Το ατού της είναι ότι κυριαρχεί στην ατζέντα και ότι δείχνει να εργάζεται και αποφασισμένη να αφουγκραστεί νεολαία και μεσαία τάξη. Πρόβλημα της το απρόοπτο. Ζητούμενο η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης με κοινωνικά ακροατήρια. Πρόβλημα της Αντιπολίτευσης η αδυναμία της, η άρνηση, η ισοπέδωση και η μη αλλαγή σκεπτικών, τακτικής.
Αυτό αφορά πριν απ΄όλα το ΠΑΣΟΚ ως κόμμα Αξιωματικής Αντιπολίτευσης που δείχνει δυσκολία να πάρει σαφείς θέσεις ακόμα και σε απλά για την εποχή μας θέματα όπως των μη Κρατικών Α.Ε.Ι για τα οποία σημειωτέον έχει και Συνεδριακές αποφάσεις. Οι αντιδράσεις του μετά την απόφαση του ΣτΕ για τη συνταγματικότητα του Νόμου Πιερρακάκη, οι γενικόλογες τοποθετήσεις του για την άρση της νομιμότητας ή την αξιολόγηση δείχνουν ανάμεσα στα άλλα μια ακροβασία στο εσωτερικό του ανάμεσα στις «δύο ψυχές» που προφανώς έχει.
Μέσα σ΄αυτή την πολιτική ατμόσφαιρα συζητιούνται έντονα οι πιθανές ιδρύσεις νέων κομμάτων από τους δύο τέως Πρωθυπουργούς, τον Α. Σαμαρά και τον Α. Τσίπρα. Ας σημειώσουμε ότι από πολλές απόψεις πρόκειται για δύο διαφορετικές περιπτώσεις.
Ο Α. Σαμαράς κινείται σε μικρά περιθώρια, δεν έχει ιδιαίτερα μεγάλο ζωτικό χώρο. Από τη μία η Ν.Δ παρουσιάζει σ΄αυτή την φάση συσπείρωση της τάξης του 70%-75% και από την άλλη ο χώρος των κομμάτων δεξιά της Ν.Δ μειώνεται συνολικά κατά 3%-4% με βασικό κόμμα την ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΣΗ η οποία δια του Κ. Βελόπουλου έχει δείξει την εχθρότητα απέναντι σε οποιαδήποτε «εγχείρημα Σαμαρά». Σε έρευνες αυτοί που δήλωναν σίγουρα και μάλλον στην ερώτηση αν θα μπορούσαν να ψηφίσουν ένα τέτοιο κόμμα ήταν γύρω στο 14%, αλλά οι σίγουρα βρίσκονταν μόλις στο 3.3%. Άρα περισσότερο μια τέτοια προσπάθεια παραπέμπει σε ΚΙΔΗΣΟ Α. Παπανδρέου το 2015, παρά σε μια δυναμική πολιτική παρουσία.
Οι επιδόσεις του Α. Τσίπρα φαίνονται υψηλότερες. Οπωσδήποτε μια παρουσία του θα τροφοδοτούσε μια κινητικότητα. Αν μη τι άλλο υπάρχουν πολλοί στον χώρο της Κεντροαριστεράς που νιώθουν ζαλισμένοι από την καταβαράθρωση των ποσοστών ΣΥΡΙΖΑ, ΝΕΑΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ. Υπάρχουν όμως προβλήματα. Με τι πλατφόρμα θα εμφανιστεί; Το rebranding δεν δείχνει να έχει αποδώσει τουλάχιστον στην δημιουργία προϋποθέσεων να σπάσει την αντισυσπείρωση που δημιουργεί η παρουσία του από ένα 75% της κοινής γνώμης. Έχει ιστορικές εκκρεμότητες και πολλές εξηγήσεις να δώσει για την πολιτική του πορεία. Τυχόν εμφάνισή του θα τροφοδοτήσει αντιδράσεις από ΠΑΣΟΚ, ΠΛΕΥΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ και ΜΕΡΑ 25 , αλλά και τμήματος του ΣΥΡΙΖΑ. Έχει λοιπόν πολλά να λύσει ο κ. Α. Τσίπρας και γι αυτό μέχρι τώρα σιωπά, ενώ πυκνώνει τις παρουσίες του και τις παρεμβάσεις του
Βρισκόμαστε σε μια ενδιαφέρουσα πολιτική στιγμή. Η δυνατότητα της Κυβέρνησης να συνεχίσει την ανοδική της πορεία, αλλά και της Αντιπολίτευσης και ιδιαίτερα του ΠΑΣΟΚ να οικοδομήσει προφίλ μιας εν δυνάμει εναλλακτικής κυβερνητικής δύναμης, η τελική συμπεριφορά της «γκρίζας ζώνης» που ξεπερνάει το 20% και βέβαια η τυχόν ίδρυση νέων πολιτικών φορέων θα κάνουν τα επόμενα δύο χρόνια πολύ ενδιαφέροντα.
* Ο Ζαχαρίας Ζούπης είναι Διευθυντής Ερευνών της OPINION POLL - Πολιτικός Αναλυτής.
