Tη διενέργεια ποινικής προκαταρκτικής εξέτασης για την διερεύνηση ενδεχόμενων ποινικών ευθυνών κατά των πρώην Υπουργών Μεταφορών και Υποδομών Κωνσταντίνου Αχ. Καραμανλή και Χρήστου Σπίρτζη, καθώς και κατά των πρώην Υφυπουργών Μιχαήλ Παπαδόπουλου, Ιωάννη Κεφαλογιάννη, Γεωργίου Καραγιάννη, Μαρίνας Χρυσοβελώνη, Νικόλαου Μαυραγάνη και Αθανάσιου Μωραΐτη, ζητάει το ΠΑΣΟΚ με την πρόταση που κατέθεσε σήμερα στη Βουλή.
Σύμφωνα με όσα αναφέρονται στην πρόταση, προκύπτουν επαρκείς ενδείξεις, άξιες προκαταρκτικής διερεύνησης, ότι οι δύο πρώην υπουργοί και οι αναφερόμενοι υφυπουργοί τέλεσαν με πρόθεση το αδίκημα της διατάραξης της ασφάλειας της συγκοινωνίας μέσων σταθερής τροχιάς, τόσο με θετική ενέργεια, όσο και δια παραλείψεως, κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους". Από τις προς διερεύνηση πράξεις, σημειώνει το ΠΑΣΟΚ, φέρεται πως προκλήθηκε σύγκρουση που οδήγησε στον θάνατο μεγάλου αριθμού ατόμων και συγκεκριμένα στον θάνατο 57 ανθρώπων και των τραυματισμό τουλάχιστον 32 ανθρώπων, ενώ προκλήθηκε κίνδυνος για τους υπόλοιπους διακόσιους εξήντα τέσσερις (264) επιβαίνοντες και στις δύο αμαξοστοιχίες.
«Δύο και πλέον χρόνια μετά την εθνική τραγωδία των Τεμπών το συλλογικό τραύμα του ελληνικού λαού παραμένει τόσο έντονο, όσο και το πάνδημο αίτημα για την κινητοποίηση των θεσμικών λειτουργιών και μηχανισμών της ελληνικής Πολιτείας προς την κατεύθυνση της πλήρους διαλεύκανσης των αιτιών της τραγωδίας και της απόδοσης ευθυνών σε βάρος όλων των υπαιτίων, όσο ψηλά και αν βρίσκονται αυτοί. Η συντεταγμένη και θεσμικά άρτια διερεύνηση των ευθυνών αυτών, κάθε εμπλεκόμενου προσώπου, είναι η μόνη συνθήκη που μπορεί σήμερα ταυτόχρονα να ικανοποιήσει τόσο το αίτημα της ελληνικής κοινωνίας για δικαιοσύνη, όσο και την ανάγκη διαφύλαξης των δημοκρατικών μας θεσμών και της πίστης του λαού μας σε αυτούς", αναφέρεται εισαγωγικά στην πρόταση και σημειώνεται ότι "Κατά τη διάρκεια της υπουργικής θητείας του πρώην υπουργού Υποδομών και Μεταφορών κ. Κωνσταντίνου Αχ. Καραμανλή (Ιούλιος 2019 - Φεβρουάριος 2023), η κοινώς επικίνδυνη για το επιβατικό κοινό κατάσταση, στην οποία είχε αφεθεί να περιέλθει από άποψη ασφαλείας το σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας, με αρχή ήδη από την περίοδο της θητείας του προκατόχου του κ. Χρήστου Σπίρτζη, είναι πλέον πλήρως καταγεγραμμένη, επανειλημμένα επισημασμένη και σε πολλές περιπτώσεις έχει διατυπωθεί υπό τη μορφή προειδοποίησης μέσω εγγράφων, αναφορών και δημόσιων δηλώσεων από φορείς, εργαζομένους και ελεγκτικούς μηχανισμούς". Εσωτερικά έγγραφα προς την πολιτική ηγεσία του υπουργείου καταγράφουν τις σοβαρές ανεπάρκειες τόσο σε υποδομές όσο και σε στελέχωση, ειδικά όσον αφορά σταθμάρχες και τεχνικούς ασφαλείας, αναφέρουν εισαγωγικά στην πρότασή τους οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ και τονίζουν ότι δυστυχώς, παρά την επανειλημμένη και πολλαπλή διατύπωση των σχετικών προειδοποιήσεων, δεν αναλήφθηκε καμία θεσμική πρωτοβουλία επείγοντος χαρακτήρα για να ενισχυθεί η ασφάλεια του δικτύου, δεν επιλύθηκαν ποτέ τα προβλήματα υποχρηματοδότησης και υποστελέχωσης, ούτε δρομολογήθηκαν κανονιστικές πράξεις ή τροπολογίες που θα επέτρεπαν την επιτάχυνση των λιμναζόντων έργων, "αντίθετα, σε κοινοβουλευτικό επίπεδο, ο πρώην Υπουργός εμφανίστηκε να υποβαθμίζει τις αναφορές σε κινδύνους, απορρίπτοντας δημόσια ερωτήσεις βουλευτών με απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς».
Όπως αναφέρεται στο σκεπτικό της πρότασης του ΠΑΣΟΚ, «παρόλο που τελούσαν σε πλήρη γνώση, ενόψει της ιδιότητάς τους και των προεκτεθέντων στις οικείες θέσεις εγγράφων, του κινδύνου από την έλλειψη των ως δικλίδων ασφαλείας, όπως και των προπεριγραφόμενων ελλείψεων – παραλείψεων στην ασφάλεια της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας,(…) δεν μερίμνησαν για την πλήρη λειτουργία των ουσιωδών και κρίσιμων συστημάτων ασφαλείας, επικοινωνίας και διαχείρισης της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας επί του δικτύου του ΟΣΕ. Ομοίως δεν μερίμνησαν ώστε ο ΟΣΕ να προβαίνει σε έγκαιρο έλεγχο, επίβλεψη, συντήρηση, ανάταξη και αποκατάσταση βλαβών, προκειμένου να επιτυγχάνεται ασφαλής σιδηροδρομική κυκλοφορία επί του σιδηροδρομικού δικτύου».
Κατά τον κρίσιμο χρόνο (28-2-2023) και τόπο (επίδικο τμήμα Λάρισας – Ν. Πόρων), δεν τελούσε σε λειτουργία κανένα από τα ουσιώδη συστήματα ασφάλειας της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας, ούτε είχαν ληφθεί προληπτικά μέτρα ασφαλείας της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας (2ος σταθμάρχης νυκτερινής βάρδιας, μείωση ταχύτητα αμαξοστοιχιών, θέσπιση νέου εθνικού κανόνα με το ανωτέρω περιεχόμενο), που θα απέτρεπαν τη σύγκρουση των αμαξοστοιχιών είτε συνδυαστικά είτε μεμονωμένα, είτε
α) μέσω της λειτουργίας της τηλεδιοίκησης του ΚΕΚ Λάρισας και της αμφίδρομης φωτοσήμανσης – σηματοδότησης της γραμμής
β) του συστήματος GSM-R
γ) μέσω της παρουσίας δεύτερου (2ου) σταθμάρχη στη βραδινή βάρδια του Σ. Σ. Λάρισας αντί ενός (1) μόνο, ο οποίος (2ος σταθμάρχης), όντας παρών στο σταθμαρχείο του σταθμού θα εντόπιζε έγκαιρα την ενέργεια του σταθμάρχη να θέσει αντίρροπα επί της γραμμής καθόδου την επιβατική αμαξοστοιχία κατά την έξοδό της από το Σ.Σ. Λάρισας και θα επενέβαινε προκειμένου αυτή να άμεσα ακινητοποιηθεί και να εισέλθει κανονικά στη γραμμή ανόδου
δ) μέσω της μειωμένης ταχύτητας που θα είχε οριστεί για την κίνηση των αμαξοστοιχιών με σχετική εγκύκλιο βραδυπορίας από τη Διεύθυνση Κυκλοφορίας του ΟΣΕ ΑΕ (άρθρα 76 – 77 ΓΚΚ) ενόψει της επικινδυνότητας της κίνησης συνεπεία των ως άνω ελλείψεων
ε) και με τη θέσπιση αναγκαίου Νέου Εθνικού Κανόνα, έστω ως προσωρινού προληπτικού μέτρου, λόγω του κατεπείγοντος, που θα λάμβανε υπόψη όλα τα παραπάνω δεδομένα και η εφαρμογή του θα διαμόρφωνε ασφαλείς συνθήκες σιδηροδρομικής κυκλοφορίας, μεταξύ άλλων και στο επίδικο τμήμα (Λάρισα – Ν. Πόροι), όπου επισυνέβη το εν λόγω σιδηροδρομικό δυστύχημα.
Επιπλέον, στο αίτημα αναφέρεται ότι τα εν λόγω πολιτικά πρόσωπα τέλεσαν την κακουργηματική αυτή πράξη με ενδεχόμενο δόλο, καθώς «αντιλαμβάνονταν πλήρως και γνώριζαν τις διαταραχές στη λειτουργία του σιδηροδρομικού δικτύου και την επικινδυνότητα της αξιόποινης συμπεριφοράς τους, ήτοι της παράλειψής τους να αποτρέψουν την διατάραξη και τον εξ αυτής κίνδυνο αν και υποχρεούνταν προς τούτο, και, παρά τούτο, αδιαφόρησαν και επέμειναν στην τέλεση της πράξεως τους, ιδίως με τη μη έγκαιρη επέμβασή τους προς επίλυση των ως άνω προβλημάτων (αν και όφειλαν και μπορούσαν να το έχουν πράξει αυτό), αποδεχόμενοι προδήλως άπαντες τους κινδύνους από την ανασφαλή λειτουργία του δικτύου (ιδίως για άνθρωπο) και επιδεικνύοντας αμέλεια ως προς το τελικά επελθόν αποτέλεσμα των 57 ανθρωποκτονιών και πολλών σωματικών βλαβών (καθώς αν είχαν ενδεχόμενο δόλο ως προς αυτές θα στοιχειοθετούνταν πλέον όχι το προτεινόμενο έγκλημα διακινδύνευσης αλλά έγκλημα βλάβης, όπως της ανθρωποκτονίας από πρόθεση κ.ο.κ., περίπτωση που δεν συνιστά πρότασή μας και που δεν στηρίζεται κατά την κρίση μας στα μέχρι σήμερα τεθέντα υπόψη μας στοιχεία της δικογραφίας)».
Για την περίπτωση του Χρήστου Σπίρτζη και πρώην υφυπουργών του, σημειώνεται ότι η τραγική κατάσταση του σιδηροδρόμου, οι μεγάλες καθυστερήσεις στην εκτέλεση της σύμβασης 717 (η 1η παράταση δόθηκε στις 7/6/2016) και οι διάφορες προειδοποιήσεις, καθώς και η κατάργηση της δεύτερης θέσης σταθμάρχη κλπ. ξεκινούν ήδη από τη θητεία τους. Επί της αποσβεστικής προθεσμίας αναφέρεται ότι αρμόδιοι να αποφανθούν είναι η Βουλή και το Δικαστικό Συμβούλιο, ενώ επιπρόσθετα η παρ.5 του άρθρου 86 Σ. δίνει τη δυνατότητα στο ίδιο το μέλος της κυβέρνησης με αίτησή του να ζητήσει τον έλεγχο της κατηγορίας από ειδική επιτροπή που μπορεί να συστήσει η Βουλή, διάταξη που δεν μπορεί να ενεργοποιηθεί καν διαδικαστικά, αν δεν εισαχθεί πρώτα προς συζήτηση πρόταση 30 τουλάχιστον βουλευτών για τη σύσταση επιτροπής προκαταρκτικής εξέτασης.
