Του Γιάννη Σιδέρη
Στα της Κύπρου και της Τουρκίας όλα είναι ασαφή, εκτός δύο πτυχών. Η μία είναι η ελαφρότητα της ελληνικής κυβέρνησης που εργαλειοποιεί ένα εθνικό θέμα, με την αχρείαστη έκτακτη σύγκληση του ΚΥΣΕΑ (αχρείαστη ως προς το «έκτακτη»), αφού είχε χρόνο και λόγο να το έχει συγκαλέσει τις εργάσιμες ημέρες, και να μην ενσπείρει στο λαό ανησυχία, η οποία δεν δικαιολογείτο εκ των πραγμάτων.
Πολύ περισσότερο που πριν λίγες ημέρες ο κ. Τσίπρας - σε κρεσέντο ανευθυνότητας – είχε μιλήσει για «τζούφιες γεωτρήσεις» της Τουρκίας, αλλά και για θετική ατζέντα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Δηλαδή λόγω θετικής ατζέντας και τζούφιων γεωτρήσεων συγκάλεσε το ΚΥΣΕΑ;
Προφανώς η έκτακτη σύγκλιση έγινε επί σκοπώ, αφενός επίδειξης επαγρύπνησης περί τα εθνικά, αφετέρου επιδιώκοντας την συσπείρωση του λαού στο πρόσωπό του (Ενδεικτικώς, η Ρένα Δούρου έσπευσε να tweet-άρει, μήπως και δεν καταλάβαμε το νόημα της παράστασης: «Στις κρίσιμες στιγμές, λαός πολιτική και στρατιωτική ηγεσία είμαστε ενωμένοι») – όπου ενωμένοι σημαίνει στηρίζουμε τον πρωθυπουργό και την κυβέρνηση!
Φευ γι αυτούς, τα αποτελέσματα υπήρξαν αντίθετα του στόχου. Την ανησυχία του κόσμου (αυτού τουλάχιστον που παρακολουθεί την επικαιρότητα, δεδομένης και της εξόρμησης των πολλών στις παραλίες), διαδέχτηκε η δυσπιστία, η ειρωνεία και η αγανάκτηση. Η κυβέρνηση το έχει πάθει πλέον όπως στον γνωστό μύθο του τσοπάνου με τον λύκο. Ακόμη και σοβαρά να είναι τα πράγματα, λίγοι την πιστεύουν!
Η δεύτερη σίγουρη πτυχή είναι η πρωτοφανής απομόνωση της Τουρκίας.
Στο κείμενο των 28 της ΕΕ που θα εκδοθεί σήμερα από το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων, θα εκφράζονται σοβαρές ανησυχίες για τις εξορυκτικές δραστηριότητές της στην Ανατολική Μεσόγειο και θα δεσμευτούν να απαντήσουν με αλληλεγγύη στην Κυπριακή Δημοκρατία, ενώ θα επαναλάβουν πως οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις έχουν σταματήσει και δεν υπάρχουν άλλα κεφάλαια που εξετάζονται για άνοιγμα ή κλείσιμο.
Αυτό έρχεται μετά τις δηλώσεις του Γάλλου Προέδρου Μακρόν ότι η Τουρκία πρέπει να σταματήσει τις παράνομες δραστηριότητές της στην οικονομική ζώνη της Κύπρου, για να εισπράξει βέβαια την οργισμένη αντίδραση Ερντογάν, που τον χαρακτήρισε… ατζαμή: «Η Γαλλία με ποιο δικαίωμα μιλάει για Ανατολική Μεσόγειο; Ο Μακρόν είναι ατζαμής. Δεν ξέρει».
Ερχεται επίσης μετά από την πλήρη στήριξη που εξέφρασε η σύνοδος ηγετών του Νότου από τη Μάλτα. Τα ζητήματα αυτά κατά τους ηγέτες της Νότιας Ευρώπης δεν είναι μεταξύ Κύπρου και Τουρκίας, αλλά είναι ευρωτουρκικά, όπως ευρωτουρκικά είναι και τα ζητήματα που έχουν να κάνουν με την Ελλάδα και Τουρκία.
Ερχεται παράλληλα μετά από την ανάρτηση του επικεφαλής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΕΛΚ και υποψηφίου για την Προεδρεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Βέμπερ (ναι –ναι, αυτού που ο Αλέξης όπου βρεθεί κι όπου σταθεί τον χαρακτηρίζει «ανθέλληνα» - τέτοια διπλωματική δεινότητα), ο οποίος έγραψε στο twitter: «Ο λαός της Κύπρου μπορεί να στηρίζεται στην υποστήριξη και την αλληλεγγύη μας».
Φυσικά τα ανωτέρω έχουν την σημασία τους αλλά αυτή δεν είναι καθοριστική. Θετικές οι συμμαχίες, αλλά αυτή την στιγμή η Ελλάδα δεν έχει ολοκληρωμένη στρατηγική έναντι της Τουρκίας και βασίζεται σε συντριπτικό βαθμό τι θα πουν η ΕΕ και οι ΗΠΑ. Είναι θετικό ότι κάτι θα πουν, αλλά όχι αρκετό. Η κυβέρνηση υπαναχώρησε και ψευδολογούσε ότι θα ίδρυε συμβούλιο εθνικής ασφάλειας και ότι θα επέκτεινε τα χωρικά ύδατα. Αν είχαν γίνει θα είχαμε πολύ σοβαρά διπλωματικά εργαλεία στα χέρια μας τις δύσκολες εβδομάδες που έρχονται. Το ότι δεν έγιναν ενώ είχαν εξαγγελθεί από το 2018 δείχνει ότι δεν ήταν ποτέ στο σχεδιασμό. Επίσης παραμένει δυσκίνητος ο εθνικός σχεδιασμός για τις ελληνικές γεωτρήσεις καθώς επί 4,5 χρόνια η κυβέρνηση βολοδέρνει – οι γεωτρήσεις δεν ήταν στα μνημόνια ώστε να ισχυριστεί εμπόδια.
Πάντως η διακοπή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων δεν είναι το μέγιστο πρόβλημα του Ερντογάν. Ο Τούρκος ηγέτης δείχνει ότι απειλεί, αλλά προς το παρόν περισσότερο βρυχάται παρά δαγκώνει. Κάνει γεώτρηση σε σημείο της κυπριακής ΑΟΖ που διεκδικεί η χώρα του, αποφεύγοντας τα οικόπεδα που είναι παραχωρημένα σε εταιρίες μεγάλων δυτικών κρατών. Παράλληλα είναι παρακινδυνευμένο να μετέλθη βία, γιατί στο εσωτερικό του είναι τρωτός. Οι εκκαθαρίσεις στον στρατό δείχνουν ότι δεν έχει ολοκληρωτικά τον έλεγχό του. Αν υπάρξει επιβολή κυρώσεων από Ε.Ε. και εάν χάσει τις εκλογές της Κωνσταντινούπολης στις 23 Ιουνίου, η ηγεμονική θέση του κλονίζεται.
Η διαμάχη με τις ΗΠΑ για την προμήθεια των ρωσικών πυραύλων S–400 είναι καθοριστικότερη και θα επηρεάσει τις αντιδράσεις των Ευρωπαίων. Ωστόσο αποτελέσματα επ΄ αυτού θα υπάρξουν, αν υπάρξουν, κατά την συνάντηση Τράμπ - Ερντογάν στην Ιαπωνία τέλος Ιουνίου. Εάν τα βρουν και λυθεί η παράδοση των F-35 στη γείτονα, δυσχεραίνει η θέση Ελλάδας και Κύπρου.
Οι ασταθείς εποχές που ζούμε προβάλουν εκ νέου την ανάγκη ισχυροποίησης της αποτρεπτικής ισχύος της χώρας. Ο μύθοι για την φιλία των λαών είναι καλοί, παραμυθητικοί, αλλά εκείνο το παλιό «αν θέλεις ειρήνη παρασκεύαζε πόλεμο» είναι διαχρονικώς εν ισχύ.
