Διλήμματα της Αθήνας για το μέλλον της Αλβανίας

Διλήμματα της Αθήνας για το μέλλον της Αλβανίας

Του Γιάννη Σιδέρη

Μέσα στο καυτό σκηνικό που διαμορφώνει η Αγκυρα στη Συρία αλλά και στην κυπριακή ΑΟΖ, η κυβέρνηση μοιάζει να αυξάνει τον προβληματισμό της, με αντίτιμο την επιφυλακτικότητα στην αυτονομία και τολμηρότητα της πολιτική της στον Βαλκανικό χώρο.

Χθες στη διαρκή κοινοβουλευτική επιτροπής Εξωτερικών και Εθνικής Αμυνας της Βουλής ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Μ. Βαρβιτσιώτης, υπογράμμισε - πέραν του αυτονόητου ότι η Ελλάδα υποστηρίζει την ευρωπαϊκή διεύρυνση στα Δυτικά Βαλκάνια - πως πρέπει να είναι ταυτόχρονη η έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων για τις δύο χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, Αλβανία και Βόρεια Μακεδονία.

Κατά τον αναπληρωτή υπουργό «Επειδή το αλβανικό στοιχείο είναι διάσπαρτο σε όλη την περιοχή, ο διαχωρισμός και η έναρξη των διαπραγματεύσεων με μια μόνο υποψήφια χώρα (Σκοπίων), μπορεί αντί να εμβαθύνει τη σταθερότητα, να προκαλέσει την επαναφορά της αποσταθεροποίησης στα βόρεια σύνορά μας. Γι'' αυτό η χώρα μας θεωρεί ότι θα πρέπει να ληφθεί ταυτόχρονα η απόφαση έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων για τις δύο χώρες (coupling), αποφεύγοντας την αποσύνδεση των υποψηφιοτήτων τους (decoupling)».

Το ενδιαφέρον για τις σχέσεις με την Αλβανία εστιάζετο ως τώρα στην στάση που θα κρατούσε η χώρα μας στην σύνοδο κορυφής της Ε.Ε . στις 17-18 Οκτωβρίου. Υπενθυμίζεται ως υποσημείωση ότι ο Πρωθυπουργός στην ΔΕΘ είχε δηλώσει ότι δεν θα συναινέσει στην έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Αλβανίας εάν δεν «δει» έμπρακτα μέτρα που θα αίρουν διακρίσεις που γίνονται εις βάρος της ελληνικής μειονότητας.

Αυτό η θέση αποκλίνει κάπως από την ρήση του κ. Βαρβιτσιώτη ότι «η ελληνική υποστήριξη της ευρωπαϊκής προοπτικής των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την τήρηση της ισχυρής αιρεσιμότητας, καθώς και με την αρχή των ιδίων επιδόσεων των υποψηφίων χωρών».

Όπως αποκλίνει έστω και ανεπαίσθητα από η έκκληση του Πρωθυπουργού στην συνάντησή του με τον Αλβανό ομόλογό του Εντι Ράμα στη Νέα Υόρκη, κατά την οποία του ζήτησε να προωθήσει το νόμο για τη μειονότητα. Ωστόσο απέφυγε να τον προειδοποιήσει με προβολή βέτο.

Η ελληνική θέση για την ταυτόχρονη έναρξη διαπραγματεύσεων των δύο χωρών, αντανακλά ουσιαστικά τη διαφοροποιημένη στάση της Γερμανίας. Αρχικά η ΕΕ είχε αποφασίσει να εξεταστούν χωριστά οι υποψηφιότητες των δύο χωρών, προκειμένου να προταχθούν τα Σκόπια, καθώς η Αλβανία εξακολουθεί να μην ανταποκρίνεται στα στάνταρ που απαιτεί η προενταξιακή διαδικασία. Ωστόσο το Ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο της Γερμανίας, με ευρεία πλειοψηφία, αποφάσισε την ταυτόχρονη έναρξη διαπραγματεύσεων.

Φυσικά κρατήθηκαν τα αυτονόητα προσχήματα καθώς στο κείμενο τονίστηκε ότι δεν πρόκειται για ένταξη των δύο χωρών, αλλά για την έναρξη μιας μακρόχρονης διαδικασίας, η οποία ενδεχομένως να μην καταλήξει σε ένταξη. Εκτιμάται ότι ή απόφαση ελήφθη από την Ανγκελα Μέρκελ μετά την συνάντησή της με τον Εντι Ράμα, όταν ο τελευταίος της διεκτραγώδησε την κατάσταση στο εσωτερικό της χώρας του, εκφράζοντας τον φόβο κατάρρευσης , και ότι αυτή με την σειρά της θα επηρεάσει αποσταθεροποιητικά όλα τα Βαλκάνια. (Οταν αναφερόμαστε για την κατάσταση στο εσωτερικό της Αλβανίας να υπενθυμίσουμε τα βίαια επεισόδια στο τέλος της Ανοιξης, τις αιματηρές συγκρούσεις, τα δακρυγόνα και τις μολότοφ, τις δεκάδες τραυματίες, κατά τις διαδηλώσεις και την περιτοίχιση του αλβανικού κοινοβουλίου, με την απαίτηση των διαδηλωτών να παραιτηθεί ο Εντι Ράμα και να προκηρυχθούν εκλογές).

Είναι ωστόσο γεγονός ότι εάν δοθεί η συναίνεση για την έναρξη διαπραγματεύσεων, χάνεται το συγκριτικό πλεονέκτημα πίεσης προς τις δύο χώρες. Θα εναρμονιστούν προφανώς έστω και ελαστικά με τους όρους απαιτεί η ΕΕ, αλλά δεν είναι δεδομένο και με τις προβληματικές ιδιαιτερότητες που ενέχει η σχέση τους με τη χώρα μας. Και αυτό δεν είναι εύκολα αναστρέψιμο και θα απαιτεί από τη χώρα μας συνεχές ξόδεμα διπλωματικού κεφαλαίου, αφ' ης στιγμής θα προσπαθούμε να εναρμονιστούν οι δύο χώρες, και δη η Αλβανία, με τις αρχές της καλής γειτονίας που αφορούν εμάς αλλά όχι τους Ευρωπαίους που έχουν δικές τους προτεραιότητες.

Με την συναίνεσή μας για ταυτόχρονη έναρξη των προενταξιακών διαδικασιών, μάλλον αποδυναμώνουμε τη διαπραγματευτική μας ισχύ έναντι της Αλβανίας.