Σε κρίση η Ευρωζώνη: Από τον Super Mario στη «Madame Inflation»

Σε κρίση η Ευρωζώνη: Από τον Super Mario στη «Madame Inflation»

Στα τέλη του περασμένου Οκτωβρίου, η μεγαλύτερη σκανδαλοθηρική εφημερίδα της Γερμανίας, η γνωστή Bild, επιτέθηκε στην Κριστίν Λαγκάρντ χαρακτηρίζοντάς την «Madame Inflation». Ακριβώς για το λόγο που φαντάζεστε. Διότι το Βερολίνο πιστεύει ότι η ΕΚΤ θα έπρεπε να είχε κινηθεί πιο γρήγορα και επιθετικά για να αντιμετωπίσει τον πληθωρισμό, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου πολύ πριν ξεσπάσει ο πόλεμος στην Ουκρανία. 

Οι πιέσεις προς την Λαγκάρντ έπιασαν τόπο και την Πέμπτη ανακοίνωσε την αλλαγή πλεύσης με βασικό στόχο την αντιμετώπιση της ακρίβειας, αφήνοντας ασαφές το πως θα προστατευτούν οι υπερχρεωμένες χώρες του Νότου. Κάτι θα είχε να πει για όλα αυτά ο πρώην πρόεδρος της ΕΚΤ και νυν πρωθυπουργός της Ιταλίας, Μάριο Ντράγκι, στον Εμανουέλ Μακρόν στο προχθεσινό δείπνο εργασίας στο Παρίσι…

Τα όσα ανακοίνωσε – και κυρίως αυτά που δεν ανακοίνωσε για την προστασία των ομολόγων του Νότου – η Λαγκάρντ αποτελούν τις τελευταίες ώρες βασικό θέμα συζήτησης στα οικονομικά φόρα, καθώς η αντίδραση των αγορών ήταν άμεση και έστειλε την απόδοση του ελληνικού 10ετούς στο 4,4% και του αντίστοιχου ιταλικού στο 3,87%.

Σε τέτοια επίπεδα κόστους δανεισμού δυσκολεύει σημαντικά η χρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ιταλίας, ενώ η Capital Economics προβλέπει ότι έως το τέλος του έτους η απόδοση του 10ετούς της Ελλάδας ενδέχεται να φτάσει στο 6% και της Ιταλίας να ξεπεράσει το 5,2%. 

Μία νέα κρίση στα ομόλογα της Ευρωζώνης βρίσκεται προ των πυλών και το κλίμα στους διαδρόμους του ουρανοξύστη της Γκροσμαρτσχάλε στη Φρανκφούρτη, δεν είναι καλό. Σύμφωνα με την itc markets, τα «γεράκια» Κλάας Νοτ (Ολλανδία), Ρόμπερτ Χόλτσμαν (Αυστρία) και Γιόακιμ Νάγκελ (Γερμανία) βρίσκονται απέναντι στα «περιστέρια» Φάμπιο Πανέτα (Ιταλός, μέλος δσ), Πάμπλο Ερνάντες ντε Κος (Ισπανία), Φίλιπ Λέιν (Ιρλανδός, μέλος δς), Γιάννη Στουρνάρα και Ιγκνάσιο Βίσκο (Ιταλία).  

Για την ακρίβεια, οι αγορές πιστεύουν ότι κάποια στιγμή η Λαγκάρντ θα αναγκαστεί να αγνοήσει τα γεράκια και να κάνει ό,τι χρειαστεί για να ρίξει τις αποδόσεις των ομολόγων. Όμως επειδή η επικεφαλής της ΕΚΤ ήταν ασαφής είναι βέβαιο ότι τα ομόλογα θα δεχθούν νέες πιέσεις, δοκιμάζοντας τις αντοχές της ΕΚΤ. 

Άλλοι υποστηρίζουν ότι η Λαγκάρντ είναι απλώς άτολμη απέναντι στον άξονα Γερμανίας-Ολλανδίας, άλλοι ότι επιλέγει την πολιτική διαχείριση μιας κρίσης και άλλοι ότι απλώς δεν… το έχει με το να κατευνάζει τις αγορές. Δεν είναι εξάλλου η πρώτη φορά που οι αγορές αντιδρούν αρνητικά μετά από μία συνέντευξη τύπου για τη νομισματική πολιτική, ενώ το παρατσούκλι «Madame La Gaffe» τη συνοδεύει από τότε που ήταν υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας. 

Η Γερμανία και οι δορυφόροι της, με προεξέχουσα την Ολλανδία, προσπαθούν για πολλά χρόνια να πάρουν το πάνω χέρι στο διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ, χωρίς ωστόσο να τα έχουν καταφέρει. Η παρουσία του Ντράγκι έως το 2019 ήταν καταλυτική. Και αυτόν προσπαθούσαν οι Γερμανοί να υποβαθμίσουν με διάφορα παρατσούκλια όμως τελικά επικράτησε το «Super Mario».

Ο Ιταλός είχε το κύρος, την τόλμη, την αποφασιστικότητα και το σθένος να πάει κόντρα στις απαιτήσεις του γερμανικού λόμπι, όχι μόνο γιατί είναι Ιταλός αλλά γιατί πίστευε ότι Ευρωζώνη με το Νότο σε παρακμή δεν μπορεί να φτάσει μακριά. 

Ακόμη και οι Γερμανοί αξιωματούχοι που είχαν την ευκαιρία να συναναστραφούν ή/και να κοντραριστούν με τον Ντράγκι, έκαναν λόγο για έναν ηγέτη στο τιμόνι της ΕΚΤ. Έναν άνθρωπο που είχε μεγάλη αυτοπεποίθηση, ήταν πάντα πολύ ήρεμος ενώ ήταν και εξαίρετος σε τεχνικό επίπεδο. Είχε δηλαδή όλο… το πακέτο. 

Η Λαγκάρντ από την άλλη είναι περισσότερο πολιτικός. Μία μάνατζερ επιπέδου που ενώ δεν τα πάει και περίφημα με τις δηλώσεις, φέρνει στο τραπέζι το προσόν της καλής πολιτικής διαχείρισης. Αυτό ακριβώς κάνει σήμερα. Κερδίζει χρόνο από τα γεράκια, δίνοντάς τους την ικανοποίηση ότι η ΕΚΤ προχωρά σε αυξήσεις επιτοκίων, ελπίζοντας ταυτόχρονα ότι η δική της εκτίμηση θα επιβεβαιωθεί και τελικά η κεντρική τράπεζα θα αναγκαστεί να πατήσει φρένο προς το τέλος του έτους. 

Σε κάθε περίπτωση, η κόντρα μεταξύ των χωρών του πυρήνα και του Νότου καλά κρατεί. Αυτή τη φορά με φόντο τον πληθωρισμό, την ταχύτητα με την οποία θα αυξηθούν τα επιτόκια και τον κίνδυνο να εκτροχιαστούν οι αποδόσεις των ομολόγων των χωρών του Νότου. Ακόμη και κατά τη διάρκεια της πανδημίας που οι ανάγκες ήταν έκτακτες, το κλίμα αντιπαλότητας ήταν αισθητό. Η Γερμανία και οι δορυφόροι της ποτέ δεν αγάπησαν το QE και γενικότερα τα μέτρα στήριξης, ή τέλος πάντων συμφώνησαν να εφαρμοστούν αλλά όχι για… πάντα.  

Από τη στιγμή που ο πληθωρισμός σήκωσε κεφάλι, τα γεράκια της ΕΚΤ έγιναν πιο… ομιλητικά. Στον αντίποδα, τα περιστέρια, ενώ πιστεύουν ότι ο πληθωρισμός είναι εξωγενής και ανησυχούν για ύφεση, συμφωνούν στη λελογισμένη αύξηση των επιτοκίων αλλά σταδιακά και παράλληλα ζητούν τη δημιουργία ενός εργαλείου που θα αποτρέπει την εκτίναξη των spreads.