Του Γιώργου Φιντικάκη
Στον τομέα των κατασκευών εστιάζεται κυρίως η ελληνική παρουσία στο Κατάρ, με εταιρείες όπως η Ελλάκτωρ και η J&P ΑΒΑΞ να έχουν αναλάβει μεγάλα έργα-βιτρίνα στην πρωτεύουσα Ντόχα, στην οποία και εργάζονται αρκετοί Ελληνες ως στελέχη σε έργα πολιτικού μηχανικού.
Αν και βαθιά προβληματισμένοι, εντούτοις εκπρόσωποι ελληνικών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στο Κατάρ τηρούν στάση αναμονής, και δηλώνουν ότι δεν έχουν προς το παρόν τουλάχιστον εισπράξει μηνύματα πως παγώνουν οι δουλειές μετά και την απόφαση των τεσσάρων αραβικών κρατών να απομονώσουν διπλωματικά και ουσιαστικά το Εμιράτο.
Είναι ακόμη νωρίς να προδικάσει κανείς τι ακριβώς θα συμβεί με τις μεγάλες δουλειές ελληνικού ενδιαφέροντος στην αραβική αυτή χώρα, η οικονομία της οποίας πάντως δέχεται τα πρώτα ισχυρά πλήγματα, καθώς μεγάλες αιγυπτιακές τράπεζες με έδρα το Κάιρο σταμάτησαν τις συναλλαγές τους με τις τράπεζες του Κατάρ.
Στην περίπτωση της Ελλάκτωρ, η έκθεσή της είναι σημαντική στο Εμιράτο, καθώς έχει αναλάβει ως επικεφαλής (με 32%) κοινοπραξίας μεγάλο μέρος του έργου κατασκευής του μετρό της Ντόχα, ύψους 3,2 δισ ευρώ. Η ολοκλήρωση της λεγόμενης "Χρυσής Γραμμής" (Gold Line), αποτελεί μια από τις βασικές προτεραιότητες του ελληνικού ομίλου καθώς είναι ένα από τα έργα-βιτρίνα για την διεθνή του παρουσία, και μάλιστα κάποια στιγμή πέρυσι, είχαν φτάσει να απασχολούνται στην Ντόχα πολλές δεκάδες εργαζόμενοι της εταιρείας. Συνολικά στα εργοτάξια του μετρό απασχολούνται περίπου 4.500 εργαζόμενοι, ανάμεσα στους οποίους και 200 Ελληνες, καθώς μιλάμε για ένα έργο με τέσσερις σήραγγες μήκους 25 χιλιομέτρων, με την Ελλάκτωρ να έχει αναλάβει και τα ηλεκτρομηχανολογικά της "Χρυσής Γραμμής".
Εργο-βιτρίνα είναι και εκείνο που έχει αναλάβει στο Κατάρ η J&P ΑΒΑΞ, και αφορά έργα υποδομής, καθώς και βίλες, συνολικού προυπολογισμού 600 εκατ. ευρώ, στο λεγόμενο Μαργαριτάρι ("Pearl"). Πρόκειται για ένα πολυτελέστατο τεχνητό νησί µε έκταση 400 εκταρίων δηµιουργηµένο σε απόσταση 350 µ. από την ανατολική ακτή του Κατάρ σε µία περιοχή γνωστή από παλιά στους αλιείς µαργαριταριών, από όπου το νησί έλκει και την ονοµασία του. Η εταιρεία έχει παρουσία εδώ και πολλά χρόνια στο Κατάρ, όταν και υπέγραψε την πρώτη σύμβαση για το Pearl, (239 εκατ. ευρώ), η οποία και περιελάμβανε δρόµους, γέφυρες, πεζογέφυρες, ανισόπεδες και υπόγειες διαβάσεις, οδοφωτισµό, δίκτυα αποχέτευσης οµβρίων υδάτων, δηλαδή την βασική υποδομή του νησιού. Πρόσφατα έκλεισε και την δεύτερη δουλειά, που αφορά στην κατασκευή μεταξύ άλλων μεγάλου αριθμού κτιρίων, κατοικιών, και επαύλεων στο ίδιο πάντα νησί.
Στη Ντόχα έχουν επίσης παρουσία πολλοί Ελληνες μηχανικοί και στελέχη επιχειρήσεων από τον κλάδο των κατασκευών, ενώ διαθέτει γραφεία η Αρχιρόδον, και έργο σε εξέλιξη βρίσκεται από την ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ.
Το Κατάρ, αλλά και γενικότερα η Μέση Ανατολή, έχει κατά καιρούς λειτουργήσει ως "Ελντοράντο" για τις ελληνικές τεχνικές εταιρείες που διεκδικούν και κερδίζουν συχνά συμβόλαια. Το ενδιαφέρον τους σε αυτή την περίπτωση, δεν ήταν τόσο να έρθει το Κατάρ στην Ελλάδα, όσο να πάνε εκείνοι στο Κατάρ.
Η Ελλάδα έχει προσπαθήσει αρκετές φορές να ανοιχτεί στο Κατάρ, και το 2013 είχε διοργανωθεί μεγάλη επιχειρηματική αποστολή με αφορμή την επίσκεψη στην Ντόχα του τότε Πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά. Τον είχαν μάλιστα συνοδέψει συνολικά 59 επιχειρηματίες, εφοπλιστές και στελέχη ελληνικών εταιρειών, δίχως ωστόσο το ταξίδι να σημαδευτεί από απροσδόκητα μεγάλη επιτυχία.
Στα καλά πάντως νέα είναι ότι οι αγορές φυσικού αερίου δεν επηρεάστηκαν από το αραβικό μπλόκο στο Εμιράτο, προεξοφλώντας προφανώς ότι οι εξαγωγές καταριανού LNG δεν πρόκειται να επηρεαστούν από την κρίση. "Αν υπήρχε φόβος ότι θα συμβεί το αντίθετο, να είστε σίγουροι ότι χθες θα είχε χυθεί αίμα στις διεθνείς αγορές", όπως λέει χαρακτηριστικά στο Liberal, στέλεχος του ενεργειακού χώρου. Και αυτό καθώς το Κατάρ αποτελεί έναν από τους κυριότερους παραγωγούς φυσικού αερίου παγκοσμίως, και το βασικό του εξαγώγιμο προιόν είναι το υγροποιημένο αέριο, LNG. Πέρυσι, εξήγαγε 78,8 εκατομμύρια μετρικούς τόνους LNG, δηλαδή πάνω από το 30% της συνολικής προμήθειας διεθνώς. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι η παγκόσμια παραγωγή ανέρχεται σε 257,8 εκατ. μετρικούς τόνους.
Ποιά είναι η σύνδεση με το Ιράν
Το βλέμμα όσων ασχολούνται με την κρίση στο Εμιράτο στρέφεται φυσικά και στο Ιράν, καθώς είναι σαφές πως ήταν οι στενές σχέσεις των δύο χωρών, που πυροδότησαν αρχικά την οργή της Σαουδικής Αραβίας, της Αιγύπτου, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και του Μπαχρέιν, στις οποίες αργότερα προστέθηκαν η Υεμένη και η κυβέρνηση της Ανατολικής Λιβυής.
Η μεγαλύτερη σήμερα έκθεση ελληνικής επιχειρήσης στο Ιράν αφορά την συνεργασία των ΕΛΠΕ με την κρατική πετρελαική εταιρεία NIOC. Τα ΕΛΠΕ παραλαμβάνουν δύο φορτία ιρανικού αργού κάθε μήνα, ενώ από την παλαιά οφειλή προς την NIOC, ύψους περίπου 600 εκατ. ευρώ έχει απομείνει προς εξόφληση ένα ποσό της τάξης των 200 εκατ. ευρώ, το οποίο και εξυπηρετούν μέσω του διεθνούς τραπεζικού συστήματος. Στελέχη πάντως του ελληνικού ομίλου δεν δείχνουν να ανησυχούν από τις εξελίξεις, καθώς όπως λένε, είναι πλέον τόσοι πολλοί οι προμηθευτές από τους οποίους αγοράζουν αργό τα ΕΛΠΕ, (Rosneft από Ρωσία, Somo από Ιράκ, καθώς επίσης από Αίγυπτο, Σ.Αραβία, κ.ά.), που εφόσον το επιβάλουν οι συνθήκες, μπορούν ανά πάσα στιγμή να αντικαταστήσουν το ιρανικό. Ο μοναδικός κίνδυνος για τα ΕΛΠΕ θα ήταν, όπως λένε οι ίδιες πηγές, μια απότομη αύξηση των τιμών του αργού (στα 49,5 δολάρια αργά χθες το μπρεντ) που θα "χτυπούσε" στα αποθέματά τους.
