Το πιθανότερο σενάριο είναι η Ελλάδα να βγει από το πρόγραμμα διάσωσης χωρίς να υπογράψει ένα νέο πρόγραμμα, ακολουθώντας το παράδειγμα της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας. Αυτό εκτιμά η IHS Markit, τονίζοντας ωστόσο ότι αφενός δεν έχει αποκλειστεί το ενδεχόμενο να ζητήσει η ελληνική κυβέρνηση προληπτική γραμμή στήριξης και αφετέρου οι κίνδυνοι της «καθαρής» εξόδου είναι σημαντικοί.
«Υπάρχουν ισχυρά πολιτικά κίνητρα για την ελληνική κυβέρνηση να αποφύγει ένα νέο πρόγραμμα», σημειώνει η παγκοσμίου φήμης εταιρεία δεδομένων. Επιπλέον, επισημαίνει πως οι συνθήκες στις αγορές έχουν βελτιωθεί σημαντικά λόγω της ανάκαμψης της οικονομίας, της πολιτικής σταθερότητας στην Ελλάδα και του ήπιου διεθνούς περιβάλλοντος.
Παρ'' όλα αυτά, η Markit προειδοποιεί ότι το θετικό κλίμα δεν θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο. «Αν και δεν αποτελεί το βασικό μας σενάριο, εκτιμούμε ότι η πιθανότητα να ζητήσει η Ελλάδα και να λάβει μία πιστοληπτική γραμμή δεν είναι αμελητέα», προσθέτει.
Μετά από περισσότερα από οκτώ χρόνια υπάρχει πραγματική προοπτική η Ελλάδα να μην βρίσκεται σε πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής μετά τον Αύγουστο, όταν λήγει το τρέχον πρόγραμμα διάσωσης. Η οικονομία της επιτέλους αναπτύσσεται, οι αποδόσεις των ομολόγων έχουν μειωθεί δραματικά και η πολιτική κατάσταση έχει παραμείνει πιο σταθερή απ'' ότι πολλοί φοβόντουσαν.
Όμως αυτή η εικόνα μπορεί να αλλάξει πολύ γρήγορα, ενώ ο δρόμος της εξόδου είναι γεμάτος δυσκολίες. Οι τράπεζες θα πρέπει να περάσουν τα stress tests και η τέταρτη αξιολόγηση θα πρέπει να ολοκληρωθεί εγκαίρως. Τα προαπαιτούμενα είναι πολλά και γι'' αυτό το λόγο δεν αποκλείεται να παραταθεί το τρέχον πρόγραμμα μετά τον Αύγουστο για να ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις.
Τι πρέπει να γίνει για να υλοποιηθεί η «καθαρή» έξοδος;
Σύμφωνα με την Markit, θα πρέπει να συνεχιστεί η οικονομική ανάκαμψη που ξεκίνησε το 2017. Οποιαδήποτε ανησυχία για το ενδεχόμενο η Ελλάδα να κάνει πίσω στις μεταρρυθμίσεις ή στις πολιτικές που έχουν στόχο τη μείωση του χρέους, θα έχει αντίκτυπο στις αγορές ομολόγων και θα φέρει νέες πιέσεις. Παρομοίως, η Ελλάδα δεν θα μπορεί να χρηματοδοτηθεί από τις αγορές αν επιδεινωθούν οι συνθήκες διεθνώς. Ρόλο θα παίξει και η απόφαση των πιστωτών να προχωρήσουν σε ελάφρυνση του χρέους.
Όσο για το «μαξιλάρι» ασφαλείας που θέλει να συγκεντρώσει η ελληνική κυβέρνηση, η Markit τονίζει ότι αν είναι τόσο μεγάλο πο θα καλύπτει τις χρηματοδοτικές ανάγκες για 18 μήνες, τότε θα είναι ικανό να απορροφήσει βραχυπρόθεσμους κραδασμούς, ωστόσο δεν μπορεί να θωρακίσει πλήρως την ελληνική οικονομία στην περίπτωση που επιδεινωθούν οι συνθήκες.
Υποθέτοντας ότι η ελληνική οικονομία θα συνεχίσει να αναπτύσσεται, η τέταρτη αξιολόγηση θα ολοκληρωθεί ομαλά και οι συνθήκες στις αγορές θα παραμείνουν ήπιες, η απόφαση για το κατά πόσο η ελληνική κυβένρηση θα επιδιώξει μία «καθαρή» έξοδο ή θα ζητήσει προληπτική γραμμή, αποτελεί πολιτική επιλογή. Η καθαρή έξοδος θα έστελνε ένα ξεκάθαρο μήνυμα στις αγορές ότι η χώρα αρχίζει να ανακάπτει μετά από μία δεκαετή κρίση και η κυβέρνηση έχε4ι ισχυρό πολιτικό κίνητρο να επιλέξει αυτή την οδό.
Παρ'' όλα αυτά, η καθαρή έξοδος συνοδεύεται από πολλούς κινδύνους. Οι τράπεζες θα πρέπει να διατηρήσουν το waiver που τους επιτρέπει να δανείζονται φθηνά από την ΕΚΤ. Αν δεν υπάρξει πρόγραμμα η ΕΚΤ θα το πάρει πίσω. Επίσης, άσςχετα με το αν η Ελλάδα πρέπει να συμμορφωθεί με συγκεκριμένους όρους που έχει ήδη ψηφίσει, το γεγονός ότι θα βρίσκεται εκτός προγράμματος προκαλεί ανησυχίες ότι θα παρεκκλίνει από το δρόμο των μεταρρυθμίσεων.
Τέλος, έχουν εφαρμοστεί πολλά μέτρα που δεν είναι καθόλου δημοφιλή με αποτέλεσμα να έχουν προκαλέσει την πτώση των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ στις δημοσκοπήσεις. Γι'' αυτό το λόγο δεν αποκλείεται η κυβέρνηση να μην εφαρμόσει πιστά τη μεταρρυθμιστική ατζέντα από τη στιγμή που θα βρίσκεται εκτός επίσημου προγράμματος, ιδιαίτερα στην περίπτωση που ακολουθούν εκλογές.
