Γιατί το κίνητρο για νοθεία και λαθρεμπόριο στα καύσιμα είναι μεγαλύτερο από ποτέ

Γιατί το κίνητρο για νοθεία και λαθρεμπόριο στα καύσιμα είναι μεγαλύτερο από ποτέ

Διεθνής τιμή του πετρελαίου στα 114 δολάρια το βαρέλι, ευρώ εξασθενημένο έναντι του δολαρίου και προβλήματα στην τροφοδοσία της παγκόσμιας αγοράς λόγω του πολέμου στην Ουκρανία. Το ιδανικό περιβάλλον για να εκτοξευτεί η τιμή της αμόλυβδης. Το ιδανικό όμως περιβάλλον για να «φουντώσουν» οι παραβατικές συμπεριφορές καθώς το κίνητρο πλέον είναι τεράστιο και οι καταναλωτές «εύκολος στόχος».

Το πρατήριο που πουλάει 2,12 - ακριβώς όσο και το διυλιστήριο - όταν η μέση πανελλαδική τιμή είναι στα 2,28 δεν περνά απαρατήρητο από τον καταναλωτή ο οποίος ψάχνει να βρει οικονομικές ανάσες παντού. Κάτι βεβαίως που μπορεί να του γυρίσει «μπούμερανγκ» είτε διότι η αντλία ήταν πειραγμένη και έβγαζε λιγότερο καύσιμο από αυτό που χρεωνόταν είτε διότι είχε προσμείξεις με άλλα συστατικά που, όχι σπάνια, κάνουν και ζημιά στο αυτοκίνητο.

Πρόβλημα όμως υπάρχει και με το πρατήριο που πουλάει 2,6 ευρώ. Είτε διότι είναι «μόνο του στην περιοχή» οπότε δεν κινδυνεύει από τον σκληρό ανταγωνισμό είτε διότι έχει αποφασίσει ότι το πρόστιμο των 5000 ευρώ που θα κληθεί να πληρώσει αν τον εντοπίσουν οι ελεγκτικοί μηχανισμοί ύστερα από το ξεσκόνισμα των τιμολογίων είναι πολύ μικρό μπροστά στα κέρδη που αφήνει η παραβίαση του νόμου περί περιθωρίου κέρδους.

Τρία υπουργεία και τρεις διαφορετικοί ελεγκτικοί μηχανισμοί έχουν αρμοδιότητα πάνω στο καύσιμο και φέτος το καλοκαίρι φαίνεται ότι θα έχουν την περισσότερη δουλειά από κάθε άλλο.

1. Με τιμή λιανικής στα 2,2 ευρώ, οι φόροι που αντιστοιχούν σε ένα λίτρο ανέρχονται στα 1,13 ευρώ δηλαδή περίπου 53% της τιμής. Είναι, σε απόλυτο αριθμό όχι σε ποσοστό, ο υψηλότερος φόρος που έχει επιβληθεί ποτέ σε ένα λίτρο αμόλυβδης κάτι που σημαίνει ότι το κίνητρο για λαθρεμπόριο έχει γίνει ισχυρότερο από ποτέ. Ο έλεγχος για το λαθρεμπόριο είναι αρμοδιότητα της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων η οποία το τελευταίο διάστημα έχει σημειώσει αρκετές επιτυχίες στο πεδίο ωστόσο, το πρόβλημα παραμένει τεράστιο.

2. Προσφάτως πέρασε νόμος που ορίζει ότι το περιθώριο κέρδους με το οποίο λειτουργεί ένα πρατήριο (ή ακόμη και ένα διυλιστήριο καθώς ο νόμος αφορά σε όλα τα στάδια της παραγωγής και εμπορίας) δεν πρέπει να είναι μεγαλύτερο από αυτό που ήταν πριν ξεσπάσει η κρίση. Και αυτή την εβδομάδα ανακοινώθηκαν και θα ανακοινωθούν πολλές παραβάσεις πρατηρίων που «τσιμπάνε» το κέρδος. Το πεδίο για παραβατική συμπεριφορά είναι ανοικτό καθώς τα λίγα λεπτά επιπλέον του πρατηριούχου «χάνονται» μέσα στην εξωφρενική τιμή ενώ δεν είναι λίγοι αυτοί που αντιμετωπίζουν το «τσίμπιμα» της τιμής ως μια ευκαιρία να καλύψουν τη ζημιά από τον μειωμένο όγκο πωλήσεων.

3. Το τρίτο υπουργείο έχει αυτή τη στιγμή και το μεγαλύτερο βάρος. Μιλάμε για το υπουργείο Περιβάλλοντος που έχει στην αρμοδιότητά του τη νοθεία. Εδώ και αν είναι ισχυρό το κίνητρο. Με τιμή λιανικής στα 2,28 ευρώ το περιθώριο κέρδους από τη νοθεία είναι το μεγαλύτερο όλων των εποχών. Γι’ αυτό και οι ειδικοί συνιστούν να αντιμετωπίζονται με πολύ μεγάλη προσοχή τα πρατήρια που πωλούν για μεγάλη χρονική περίοδο σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα τιμών από αυτά που προκύπτουν με βάση τα δεδομένα της αγοράς.

Προφανώς κάποιος μπορεί να έχει απόθεμα και να πουλά χαμηλότερα καθώς πρόλαβε να αγοράσει πριν από μια μεγάλη και απότομη άνοδο των τιμών. Προφανώς μπορεί κάποιος για κάποιες ημέρες να διώξει καύσιμο για τους δικούς του επιχειρηματικούς λόγους. Όμως, σε συνθήκες διατήρησης των τιμών σε πολύ υψηλά επίπεδα για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα (σ.σ ειδικά ο Μάιος ήταν ο χειρότερος μήνας όλων των εποχών), το να υπάρχει απόθεμα βενζίνης που να μπορεί να πουληθεί στα 2 ευρώ το λίτρο μάλλον γεννά υποψίες.

Η εξυγίανση της αγοράς καυσίμων δεν θα είναι εύκολη. Οι αρμόδιοι υπουργοί έχουν κατά νου να προωθήσουν πιο εντατικούς ελέγχους από κοινά συνεργεία ελέγχου που θα αντιμετωπίζουν συνολικά το ζήτημα. Το ερώτημα είναι πόσοι έλεγχοι μπορούν να γίνουν ειδικά μέσα στο καλοκαίρι όπου τα «πεδία της μάχης» λόγω του τουρισμού, πολλαπλασιάζονται.