Με κεντρικό μήνυμα την ανάγκη για «μια Ελλάδα που μπορεί να παράγει περισσότερο και καλύτερα», το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών (ΕΒΕΑ), απέστειλε σήμερα υπόμνημα με τις θέσεις και τις προτάσεις του για την ελληνική οικονομία, ενόψει της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ), στον Πρωθυπουργό και στους αρχηγούς των κομμάτων.
Το υπόμνημα σκιαγραφεί μια νέα αναπτυξιακή στρατηγική για την Ελλάδα, με βασικό σκοπό τον παραγωγικό μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας για την επίτευξη μιας βιώσιμης, εξωστρεφούς και ανθεκτικής ανάπτυξης, που θα διασφαλίζει όρους ευημερίας και προόδου για το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας.
Δίνοντας το υπόμνημα στη δημοσιότητα, ο Πρόεδρος του ΕΒΕΑ, κ. Γιάννης Μπρατάκος, δήλωσε ότι «παρά τη σταθερή ανάπτυξη και τις θετικές δημοσιονομικές επιδόσεις που ενισχύουν την εμπιστοσύνη των αγορών, οι προκλήσεις επιμένουν και είναι πλέον επιτακτική η ανάγκη για μια ουσιαστική αναδιάρθρωση του παραγωγικού μοντέλου, ώστε η ανάπτυξη να αποκτήσει βιώσιμα χαρακτηριστικά και δυναμισμό».
Και πρόσθεσε: «Η τρέχουσα περίοδος αποτελεί καταλύτη για τη στρατηγική μετάβαση προς ένα νέο, πιο ανθεκτικό, εξωστρεφές και ανταγωνιστικό μοντέλο, αξιοποιώντας τις ευκαιρίες της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης, καθώς και τους διαθέσιμους ευρωπαϊκούς πόρους.
Ένα μοντέλο βασισμένο στη βιομηχανική παραγωγή, την ποιοτική αναβάθμιση του τουριστικού κλάδου, την αποκέντρωση και την ανάπτυξη της κτηνοτροφίας και της ευφυούς γεωργίας, που θα αξιοποιεί την καινοτομία και τις νέες τεχνολογίες και θα δημιουργεί ποιοτικές και καλύτερα αμειβόμενες θέσεις εργασίας.
Το ΕΒΕΑ, στο πλαίσιο του θεσμικού του ρόλου, καλεί την Πολιτεία να θέσει σε εφαρμογή ένα συγκροτημένο πλαίσιο παρεμβάσεων, που θα συμβάλουν σε αυτή την κατεύθυνση. Εθνικός στόχος της επόμενης δεκαετίας είναι μια Ελλάδα που παράγει περισσότερο και καλύτερα, εξασφαλίζοντας ευημερία για όλους».
Το υπόμνημα του ΕΒΕΑ προς τον πρωθυπουργό και τους αρχηγούς πολιτικών κομμάτων:
Τα τελευταία χρόνια, παρά την ενίσχυση της διεθνούς αβεβαιότητας, η ελληνική οικονομία σημειώνει σταθερή ανάπτυξη και θετικές δημοσιονομικές επιδόσεις, ενισχύοντας την εμπιστοσύνη των αγορών.
Ζητούμενο, ωστόσο, παραμένει η ουσιαστική αναδιάρθρωση του παραγωγικού μοντέλου της χώρας, ώστε η ανάπτυξη να αποκτήσει βιώσιμα χαρακτηριστικά και δυναμισμό.
Παρά την πρόοδο, οι προκλήσεις επιμένουν – Η ανάγκη για παραγωγικό μετασχηματισμό
Τα στοιχεία για την ελληνική οικονομία και οι εκθέσεις των αναλυτών καταγράφουν τη σημαντική πρόοδο που έχει συντελεστεί σε βασικές πτυχές της οικονομικής δραστηριότητας την τελευταία εξαετία. Η ανεργία έχει μειωθεί θεαματικά – από 17,4% το 2019 στο 7,9% το 2025. Ο κατώτατος μισθός έχει αυξηθεί κατά 35%, ενώ οι καταθέσεις νοικοκυριών και επιχειρήσεων έχουν ενισχυθεί. Το ποσοστό απόλυτης φτώχειας, έστω και οριακά, ακολουθεί πτωτική πορεία. Πρόκειται για θετικές εξελίξεις, ιδίως σε ένα περιβάλλον που βίωσε πολυετή ύφεση, δημοσιονομική κρίση και το σοκ της πανδημίας.
Ωστόσο, η σύγκριση με την ευρωπαϊκή πραγματικότητα αποκαλύπτει τις αδυναμίες: η κατά κεφαλήν κατανάλωση στην Ελλάδα αντιστοιχεί μόλις στο 81% του μέσου όρου της Ε.Ε. των 27, στοιχείο που επιβεβαιώνει ότι η χώρα δεν έχει ακόμη καλύψει το χαμένο έδαφος σε όρους ευημερίας και παραγωγικής δυναμικής.
Η ανάπτυξη συνεχίζει να βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην κατανάλωση, η οποία αναμένεται να συμβάλει κατά 1,8% στο ΑΕΠ το 2025. Παρά την ανάκαμψη των επενδύσεων, η καθαρή επενδυτική θέση της χώρας παραμένει αρνητική και σημαντικά χαμηλότερη από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο.
Παράλληλα, το επίμονο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών αντανακλά μια οικονομία που ακόμη δυσκολεύεται να αυξήσει την παραγωγική της βάση και να εξάγει προϊόντα και υπηρεσίες υψηλής προστιθέμενης αξίας.
Το διεθνές περιβάλλον επιτείνει την ανάγκη για μετασχηματισμό. Οι γεωπολιτικές εντάσεις, η αυξανόμενη αβεβαιότητα ως προς τις κατευθύνσεις της νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής, ο εμπορικός προστατευτισμός, η μεταβλητότητα στις διεθνείς χρηματαγορές και η κλιματική κρίση δημιουργούν ένα ρευστό πλαίσιο.
Ωστόσο, μέσα σε αυτό το μεταβαλλόμενο τοπίο, διανοίγονται και νέες ευκαιρίες. Η επαναδιαμόρφωση των παγκόσμιων αλυσίδων αξίας, η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, αλλά και η αξιοποίηση των διαθέσιμων ευρωπαϊκών πόρων, μπορούν να υποστηρίξουν την οικοδόμηση ενός νέου παραγωγικού υποδείγματος.
Η χώρα έχει ανάγκη από ένα μοντέλο ανάπτυξης, πιο ανθεκτικό, εξωστρεφές και ανταγωνιστικό, που θα αξιοποιεί την καινοτομία και τις νέες τεχνολογίες, δημιουργώντας ποιοτικές και καλύτερα αμειβόμενες θέσεις εργασίας. Ένα μοντέλο βασισμένο στη βιομηχανική παραγωγή, την ποιοτική αναβάθμιση του τουριστικού κλάδου, την αποκέντρωση και την ανάπτυξη της κτηνοτροφίας και της ευφυούς γεωργίας.
Η προσπάθεια αυτή προϋποθέτει την ενίσχυση της παραγωγικότητας, την επιτάχυνση της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης, την προσέλκυση επενδύσεων σε στρατηγικούς τομείς, τη σύνδεση της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας και την ανασυγκρότηση του κράτους ως επιτελικού εταίρου της ανάπτυξης.
Το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών, στο πλαίσιο του θεσμικού του ρόλου ως συμβούλου της Πολιτείας σε θέματα επιχειρηματικότητας και ανάπτυξης, καλεί την Πολιτεία να θέσει σε εφαρμογή ένα συγκροτημένο πλαίσιο παρεμβάσεων, που θα συμβάλουν στον παραγωγικό μετασχηματισμό και τη διατηρήσιμη ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας.
Βασικές Προτάσεις και Προτεραιότητες του ΕΒΕΑ - Πυλώνες Παραγωγικού Μετασχηματισμού
Το υπόμνημα του ΕΒΕΑ περιλαμβάνει ένα συγκροτημένο πλαίσιο παρεμβάσεων, οργανωμένο σε έντεκα άξονες, καθώς και ειδικές προτάσεις για την περιφέρεια της Αττικής. Οι κύριες προτάσεις του Επιμελητηρίου είναι οι ακόλουθες:
1. Επιτάχυνση του Παραγωγικού Μετασχηματισμού: Μετατόπιση του οικονομικού κέντρου βάρους από την κατανάλωση στην παραγωγή υψηλής προστιθέμενης αξίας, με έμφαση στη βιομηχανία, τη μεταποίηση, την αγροδιατροφή νέας γενιάς και την εξωστρέφεια. Προτείνεται η ανασυγκρότηση της βιομηχανικής βάσης, η επένδυση σε ευφυείς καλλιέργειες και η εφαρμογή μιας εθνικής στρατηγικής εξαγωγών.
2. Χρηματοδότηση των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων: Αναβάθμιση του ρόλου της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας (HDB), ανάπτυξη του θεσμού των μικροχρηματοδοτήσεων και δημιουργία ενός Ταμείου Χαμηλών Εξασφαλίσεων για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις.
3. Ψηφιακή Μετάβαση και Τεχνολογική Καινοτομία: Δημιουργία Ψηφιακού Χάρτη Επιχειρήσεων, στοχευμένα χρηματοδοτικά εργαλεία για τον ψηφιακό μετασχηματισμό, ενίσχυση της έρευνας και της καινοτομίας και στήριξη της νεοφυούς επιχειρηματικότητας.
4. Επένδυση στο Ανθρώπινο Κεφάλαιο: Εθνική Στρατηγική Δεξιοτήτων (Skills Agenda 2030), αναβάθμιση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, πολιτικές για την επιστροφή των Ελλήνων του εξωτερικού (brain gain) και στοχευμένη δημογραφική πολιτική.
5. Εκσυγχρονισμός της Εργατικής Νομοθεσίας: Προσαρμογή στις σημερινές ανάγκες της αγοράς, ενίσχυση των ευέλικτων μορφών εργασίας και ανάπτυξη εθνικής πολιτικής για την κάλυψη των ελλείψεων σε εργατικό δυναμικό.
6. Αναβάθμιση της Δημόσιας Διοίκησης: Θεσμοθέτηση Δείκτη Ποιότητας, επέκταση του gov.gr και πλήρης αυτοματοποίηση των υπηρεσιών. Θεσμική συνεργασία με τα Επιμελητήρια μέσω της αναγνώριση των Επιμελητηρίων ως φορέων fast-track εξυπηρέτησης επιχειρήσεων, σε συνεργασία με τη δημόσια διοίκηση, και ανάθεσης ειδικών ρόλων διαμεσολάβησης, επικοινωνίας και παροχής πληροφόρησης.
7. Μείωση Διοικητικού Κόστους: Απλοποίηση φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων, κατάργηση αχρείαστων δικαιολογητικών, ψηφιακή διασύνδεση των κρίσιμων φορέων και συστημάτων, ανάπτυξη ενιαίου επιχειρηματικού φακέλου (business ID) για κάθε επιχείρηση, με πρόσβαση όλων των εμπλεκόμενων αρχών.
8. Μείωση Ενεργειακού Κόστους: Ενίσχυση χρηματοδοτικών εργαλείων για την ενεργειακή αναβάθμιση, αναθεώρηση της τιμολογιακής πολιτικής και προώθηση της παραγωγής καθαρής ενέργειας από τις επιχειρήσεις.
9. Δημοσιονομική Σταθερότητα: Έλεγχος των δημοσίων δαπανών, καταπολέμηση της σπατάλης και εστίαση σε στρατηγικές επενδύσεις.
10. Ασφαλιστική και Φορολογική Σταθερότητα: Θέσπιση πλαισίου πενταετούς φορολογικής σταθερότητας και μείωση του συνολικού φορολογικού και ασφαλιστικού βάρους με μέτρα όπως η μόνιμη μείωση των εργοδοτικών εισφορών κατά τουλάχιστον 3 ποσοστιαίες μονάδες, η δραστική μείωση της προκαταβολής φόρου κερδών κατά 50%, έκπτωση 5% στην εφάπαξ καταβολή του φόρου κερδών και της προκαταβολής για τα νομικά πρόσωπα, θέσπιση ρύθμισης ληξιπρόθεσμων οφειλών σε 120 δόσεις, εισαγωγή λογικής ενιαίας ρύθμισης οφειλών – φορολογικών και ασφαλιστικών – με σταθερούς όρους και αυτοματοποιημένη διαδικασία, καθιέρωση «Συμφώνου Φορολογικής Συμμόρφωσης» για συνεπείς επιχειρήσεις, δημιουργία μηχανισμού ταχείας επίλυσης διαφορών με Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης και ΑΑΔΕ, με θεσμική συμμετοχή των Επιμελητηρίων
11. Οριζόντιες στρατηγικές: Ενδυνάμωση της γεωπολιτικής θέσης της Ελλάδας μέσω επενδύσεων σε διττές υποδομές, λιμάνια, και διεθνείς συνεργασίες, έμφαση στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας της χώρας απέναντι στις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης με την υιοθέτηση έγκαιρων μέτρων πρόληψης, αναβάθμιση της ποιότητας της διακυβέρνησης, καθώς και ενίσχυση της περιφερειακής και κοινωνικής συνοχής.
Ειδικές Παρεμβάσεις για την Αττική
Τέλος, το υπόμνημα περιλαμβάνει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο παρεμβάσεων για την Αττική, οι οποίες αφορούν την αντιμετώπιση του παρεμπορίου, του κυκλοφοριακού προβλήματος, καθώς και την αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος.
Προτείνεται η σύσταση Συντονιστικού Οργάνου Καταπολέμησης του Παρεμπορίου και η εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου πενταετούς Κυκλοφοριακού Σχεδίου που θα περιλαμβάνει την ενίσχυση των μέσων μαζικής μεταφοράς, χρήση έξυπνων συστημάτων διαχείρισης και τη δημιουργία ζωνών εμπορευματικών μετακινήσεων.
Τέλος, η αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος εστιάζει στη δημιουργία θεματικών διαδρομών, την ενίσχυση των υποδομών, την προώθηση του βιώσιμου τουρισμού και την ίδρυση Περιφερειακού Συμβουλίου Τουριστικής Ανάπτυξης Αττικής.
