Η αντίστροφη μέτρηση για την εφαρμογή του νέου θεσμικού πλαισίου, που καθιστά υποχρεωτική την ασφάλιση οχημάτων και επιχειρήσεων έναντι φυσικών καταστροφών ξεκίνησε, καθώς από την 1η Ιουνίου 2025, ιδιοκτήτες ΙΧ και επιχειρήσεις με ετήσια ακαθάριστα έσοδα άνω των 500.000 ευρώ, χάνουν οριστικά το δικαίωμα κρατικής αποζημίωσης σε περίπτωση φυσικής καταστροφής, εφόσον δεν διαθέτουν την αντίστοιχη ασφαλιστική κάλυψη.
Πρόκειται για μια βαθιά τομή στον μηχανισμό διαχείρισης κρίσεων, που επιχειρεί να μεταφέρει μέρος της ευθύνης για την ανθεκτικότητα έναντι φυσικών κινδύνων στον ιδιωτικό τομέα, με στόχο τη διασφάλιση της δημοσιονομικής βιωσιμότητας της κρατικής αρωγής.
Η ρύθμιση επεκτείνεται σε όλα τα οχήματα, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που έχουν τεθεί σε ακινησία. Παρότι δεν προβλέπονται χρηματικές κυρώσεις για τους ιδιοκτήτες, η μη συμμόρφωση συνεπάγεται πλήρη αποκλεισμό από την κρατική ενίσχυση σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών (πυρκαγιές, πλημμύρες κ.λπ.).
Η ασφάλιση θα πρέπει να καλύπτει τουλάχιστον τους βασικούς φυσικούς κινδύνους και να βασίζεται στην εμπορική αξία του οχήματος, όπως αυτή προκύπτει από το ασφαλιστήριο.
Επιχειρήσεις: Ασφαλιστική κάλυψη με ποινή 10.000 ευρώ
Για τις επιχειρήσεις, το θεσμικό πλαίσιο είναι σαφώς πιο αυστηρό. Εκτός από τον αποκλεισμό από κρατική στήριξη (π.χ. επιχορηγήσεις, στεγαστική συνδρομή), προβλέπεται διοικητικό πρόστιμο ύψους 10.000 ευρώ για μη σύναψη ασφαλιστηρίου συμβολαίου. Το πρόστιμο διπλασιάζεται σε περίπτωση μη συμμόρφωσης εντός 30 ημερών από την κοινοποίησή του.
Η ασφάλιση πρέπει να καλύπτει κατ’ ελάχιστον το 70% της αξίας του ενεργητικού, περιλαμβάνοντας κτίρια, εξοπλισμό, εμπορεύματα, πρώτες ύλες, αποθέματα και επαγγελματικά οχήματα.
Αντιδράσεις από την αγορά – «Εκτός ασφάλισης» περιοχές υψηλού κινδύνου
Η νέα ρύθμιση έχει προκαλέσει αντιδράσεις στους φορείς της αγοράς. Η ΕΣΕΕ απέστειλε επιστολή προς τα αρμόδια υπουργεία ζητώντας παράταση τεσσάρων μηνών, κάνοντας λόγο για έλλειψη χρόνου προσαρμογής, αλλά και για υπερβολικές απαιτήσεις από πλευράς των ασφαλιστικών εταιρειών.
Όπως αναφέρουν επιχειρηματικοί κύκλοι, ασφαλιστικές ζητούν ιδιαίτερα υψηλά ασφάλιστρα για περιοχές υψηλού κινδύνου (όπως δασικές ζώνες ή παραποτάμιες εκτάσεις), ενώ σε αρκετές περιπτώσεις αρνούνται να ασφαλίσουν επιχειρήσεις σε περιοχές εγγύς σε πρατήρια υγρών καυσίμων ή άλλες επικίνδυνες εγκαταστάσεις.
Προετοιμασία της αγοράς και επιχειρησιακή ετοιμότητα
Οι ασφαλιστικές εταιρείες έχουν ήδη ξεκινήσει στοχευμένες εκστρατείες ενημέρωσης, καλώντας τους πελάτες να τροποποιήσουν άμεσα τα ασφαλιστήριά τους, ώστε να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις του νόμου. Πληροφορίες από την ασφαλιστική αγορά κάνουν λόγο για «τεχνικές δυσκολίες» στην αξιολόγηση του ενεργητικού, ειδικά για επιχειρήσεις με σύνθετη υλική υποδομή.
Το νέο πλαίσιο φέρνει τη σταδιακή μετάβαση από ένα μοντέλο άνευ όρων κρατικής αποζημίωσης σε ένα ανταποδοτικό πλαίσιο ευθύνης, όπου η ατομική ή εταιρική προνοητικότητα αποτελεί προϋπόθεση για κρατική ενίσχυση. Με φόντο την αυξανόμενη συχνότητα ακραίων καιρικών φαινομένων, το μέτρο κρίνεται εύλογο, ωστόσο η απουσία μεταβατικής περιόδου και οι στρεβλώσεις στην ασφαλιστική αγορά ενδέχεται να φέρουν κοινωνικές και οικονομικές εντάσεις.
