Η πρόσφατη συνέντευξη του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα στην ΕΡΤ News και την εκπομπή «Πυξίδα στην Οικονομία», θα έπρεπε να αποτελεί σήμερα το βασικό αντικείμενο οικονομικής ανάλυσης και πολιτικής συζήτησης στη χώρα μας.
Ωστόσο, στη χώρα της φαιδράς πορτοκαλέας που έχει προσβληθεί ταυτόχρονα από κορυφοξήρα, κομμίωση, σηψιρριζία, ξυλοπόρωση και σεπτορίωση, η πολιτική συζήτηση παραμένει προσανατολισμένη στον εξακοντισμό κατηγοριών περί προδοσίας κατά του πρωθυπουργού όσον αφορά τα Τέμπη και περί ελλείμματος πατριωτισμού όσον αφορά τον χειρισμό των εθνικών θεμάτων.
Δυο τραγικές ετερόκλητες ομαδοποιήσεις πολιτικών χώρων, προσπαθούν να δημιουργήσουν προβλήματα στη χώρα, την ίδια στιγμή που ο κεντρικός τραπεζίτης δίνει το σύνθημα της ανάγκης περαιτέρω αλλαγών, μεταρρυθμίσεων και προσαρμογών απέναντι σε ένα σύνθετο, πολύπλοκο και ευμετάβλητο διεθνές οικονομικό περιβάλλον.
Η ομάδα των ρωσόφιλων και ψεκασμένων ακροδεξιών και αριστερών ομάδων της χώρας μέσα στο κοινοβούλιο, επιθυμεί να σύρει στα δικαστήρια τον Κυριάκο Μητσοτάκη με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας. Παράλληλα η ομάδα των πρώην πρωθυπουργών, η οποία συσπειρώνει γύρω της, από το δυσαρεστημένο τμήμα της Νέας Δημοκρατίας μέχρι το βαθύ ΠΑΣΟΚ, από τον Σύριζα μέχρι τους πάσης φύσεως έμπορους του πατριωτισμού και από τους κάθε λογής αντιευρωπαϊστές μέχρι τους καλυμμένους φιλοπουτινικούς, κατηγορεί την κυβέρνηση για εθνική μειοδοσία και για παράδοση στην Τουρκία.
Και οι δυο ομάδες, αλυσοδεμένες στις ιδεοληψίες, στις εμμονές, στις προκαταλήψεις τους και στα πολιτικά συμφέροντά τους, προσπαθούν με κάθε τρόπο να αποτρέψουν την επιτυχία της Ελλάδας στο οικονομικό πεδίο και να ανατρέψουν το status της χώρας στη Δύση. Αποφεύγοντας τον ουσιαστικό και δημιουργικό διάλογο, καθώς και την ελάχιστη συναίνεση που απαιτούν οι καιροί και οι συνθήκες. Συναίνεση που θα είχε μόνο θετικές επιπτώσεις στη ζωή των πολιτών.
Επιλέξαμε από τη συνέντευξη του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, κάποια σημεία, πάνω στα οποία θα έπρεπε να σκύψει με προσοχή σύμπας ο πολιτικός κόσμος της χώρας.
Το πρώτο σημείο είναι το «white paper», που απαιτείται στον τομέα του σχεδιασμού της νέας φορολογικής πολιτικής. Να δούμε δηλαδή, πού βρισκόμαστε σήμερα, τι αλλαγές μπορούν να γίνουν που θα βελτιώσουν και την ανάπτυξη και ταυτόχρονα την κοινωνική δικαιοσύνη. Ο Γιάννης Στουρνάρας επικέντρωσε την προσοχή του στη μισθωτή απασχόληση. Σύμφωνα με τον ίδιο, πρέπει να δούμε όλο το σύστημα εις όφελος των μισθωτών βεβαίως, γιατί αυτήν τη στιγμή αν κάποιος αδικείται στην Ελλάδα, είναι ο μισθωτός. Άρα λοιπόν, αν γίνουν αλλαγές θα γίνουν υπέρ του μισθωτού και με τη ευρεία έννοια υπέρ της εργασίας. Με προσανατολισμό προς μια συνολική μεταρρύθμιση και όχι απλά σε μια περιπτωσιακή μείωση συγκεκριμένων φορολογικών συντελεστών.
Το δεύτερο σημείο αφορά το επιχείρημα ότι η ψηφιοποίηση της οικονομίας και του ελέγχου από την πλευρά των φορολογικών αρχών και της εργασιακής νομοθεσίας, έχει αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομική δραστηριότητα. Με δυο λόγια το επιχείρημα, ότι η παραοικονομία «στηρίζει» την οικονομική δραστηριότητα και ότι το σφίξιμο του λουριών, «κτυπάει» στην ουσία την οικονομία. Ο κεντρικός τραπεζίτης ήταν εδώ εξαιρετικά σαφής. Ανέφερε ξεκάθαρα ότι η παραοικονομία δεν έχει λόγο να υπάρχει και ότι πρέπει να παταχθεί άμεσα γιατί είναι ένα πολύ άδικο φαινόμενο. Και εκεί βρίσκεται και ο ηθικός κίνδυνος, που στη διεθνή οικονομική βιβλιογραφία τον συναντούμε με τον όρο «moral hazard». Πού συνίσταται σε μια απλή ερώτηση: Γιατί να πληρώνω εγώ και ο άλλος να μην πληρώνει;
Το τρίτο σημείο αφορά την ανάγκη αύξησης της παραγωγικότητας της εργασίας. Η λέξη παραγωγικότητα προκαλεί δυσανεξία σε πολλούς, οι οποίοι ηθελημένα την ταυτίζουν με την καταπάτηση των εργασιακών δικαιωμάτων.
Εδώ, ο Γιάννης Στουρνάρας προσέγγισε την ουσία του προβλήματος, λέγοντας ότι η παραγωγικότητα της εργασίας, είναι το ανά κεφαλή παραγόμενο προϊόν.
Δηλαδή το πόσο παράγουμε. Ο Γερμανός παράγει πολύ περισσότερα ανά κεφαλή απ’ ό,τι εμείς. Γιατί; Διότι έχει περισσότερο κεφάλαιο στη διάθεσή του και πιο προηγμένο κεφάλαιο.
Δηλαδή, ο σημαντικότερος προσδιοριστικός παράγοντας της παραγωγικότητας είναι οι επενδύσεις. Είναι το κεφάλαιο. Όταν ο εργαζόμενος έχει έναν καλό υπολογιστή μαζί του, μπορεί να κάνει χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης. Σίγουρα θα παράγει περισσότερο απ’ ό,τι εάν δεν τα έχει.
Άρα λοιπόν, το κεφάλαιο είναι ο σημαντικός παράγων για την αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας, αλλά και της συνολικής παραγωγικότητας, όχι μόνο της εργασίας.
Οπότε απαιτούνται επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις. Οι επενδύσεις σήμερα βρίσκονται στο 16,5% του ΑΕΠ από λιγότερο από 10% που ήταν το 2019.
Σύμφωνα με την ΤτΕ η απόσταση που μας χωρίζει από το 21,3% του ΑΕΠ που είναι στην Ευρώπη, μειώνεται σιγά – σιγά. Ωστόσο, υπάρχει και ένα πρόβλημα σχετικά με τον προσανατολισμό των επενδύσεων. Και η απάντηση στο πρόβλημα είναι περισσότερες μεταρρυθμίσεις, που θα οδηγήσουν στη διάχυση των κεφαλαίων που επενδύονται στη χώρα, στο σύνολο του παραγωγικού ιστού.
Το τέταρτο σημείο είναι η διαχείριση του πληθωρισμού, από την πλευρά της έλλειψης ανταγωνισμού. Αντί να κυνηγάει φαντάσματα ο κεντρικός τραπεζίτης, ουσιαστικά αναφέρθηκε στην ενίσχυση των συνθηκών ανταγωνισμού και την άρση των εμποδίων για την είσοδο νέων «παικτών» σε ένα κλειστό «παιχνίδι».
Προτείνει να μελετηθούν οι συνθήκες στις επιμέρους αγορές και αν υπάρχει εμπόδιο εισόδου, να αίρεται αμέσως. Έτσι ώστε να μην εμποδίζεται μια νέα επιχείρηση να έρθει και να εγκατασταθεί στη χώρα. Ενώ παράλληλα, εάν υπάρχει καρτέλ, να επιλαμβάνεται άμεσα η Επιτροπή Ανταγωνισμού.
Έχουμε ακούσει έστω και μια λέξη σχετικά με τα ανωτέρω τέσσερα σημεία που καθορίζουν εν πολλοίς τη ζωή των πολιτών; Όχι!
Ακούσαμε όμως προχθές στο Πολεμικό Μουσείο αλλά και την προηγούμενη εβδομάδα στο ίδρυμα Τσίπρα απίστευτα πράγματα κατά της κυβέρνησης. Τρεις από τους καταστροφικότερους πρωθυπουργούς της μεταπολίτευσης έβαλαν κατά της πιο επιτυχημένης κυβέρνησης. Ο ένας πρωθυπουργός που μας έσπρωξε στην χρεοκοπία χωρίς να έχει απολογηθεί από τότε, ο δεύτερος που δημιούργησε το αντιμνημονιακό μέτωπο και παραμένει υπερήφανος για τις Ζαππειάδες και ο τρίτος που έριξε τη χώρα στα βράχια και δεν θα έπρεπε να τολμά καν να εμφανίζεται, κουνούν το δάκτυλο σε μια κυβέρνηση και έναν πρωθυπουργό που άλλαξαν τη ρότα της χώρας. Παράλληλα ακούσαμε χθες στη Βουλή και πάλι φωνές για προδοσίες, ξυλόλια και μπαζώματα.
Δυστυχώς, κανένας από όλους αυτούς δεν ενδιαφέρεται για το αύριο της χώρας. Η ετερόκλητη κοινοβουλευτική σύμπραξη επιδιώκει την πτώση της κυβέρνηση και μόνο. Η «ιερή συμμαχία» των πρώην πρωθυπουργών επιζητά όχι μόνο την πτώση της κυβέρνησης, αλλά και την επάνοδο των «πρώην» στη σημερινή πολιτική σκηνή.
Μια λέξη για τα καίρια θέματα που επισήμανε στη συνέντευξη του ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, έχουν κάτι να πουν; Φυσικά και όχι. Είναι πολύ ευκολότερο να μιλάς για προδοσίες, μειοδοσίες και ξυλόλια, παρά για την επίλυση των αγκυλώσεων και την υιοθέτηση των μεταρρυθμίσεων. Η κρίση που περάσαμε δεν είναι μακρινή. Πριν από μια δεκαετία, το σημερινό αντικυβερνητικό μέτωπο, προσπαθούσε να μεταβάλει ριζικά και μια για πάντα το ευρωπαϊκό status της Ελλάδας. Κάτι παρόμοιο επιχειρεί και σήμερα.
