Σε τεντωμένο σχοινί ο Λουκασένκο με τους Λευκορώσους απέναντι του

Σε τεντωμένο σχοινί ο Λουκασένκο με τους Λευκορώσους απέναντι του

Η πύρρειος νίκη του Αλεξάντρ Λουκασένκο στη Λευκορωσία έχει ανοίξει τον ασκό του Αιόλου έχει πυροδοτήσει ταραχές και συνόδευε από σημαντικές γεωπολιτικές εξελίξεις, οι οποίες επηρεάζουν άμεσα τις προσπάθειες του «τελευταίου δικτάτορα της Ευρώπης» να ισορροπήσει ανάμεσα στην Ε.Ε. και τη Ρωσία.

Σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων Belta, ο Λουκασένκο ξεκαθάρισε ότι θα είχε την πρόθεση να μοιραστεί την εξουσία και να αλλάξει το Σύνταγμα έπειτα από δημοψήφισμα, ωστόσο δεν σκοπεύει να κάνει κάτι τέτοιο υπό την πίεση των διαδηλώσεων. Παράλληλα, όμως, ο Λουκασένκο ο οποίος έχει κερδίσει κάθε εκλογική διαδικασία στη χώρα, από το 1994, απέκλεισε το ενδεχόμενο να γίνουν νέες προεδρικές εκλογές.

Οι δηλώσεις αυτές ήρθαν ενώ χιλιάδες Λευκορώσοι, φωνάζουν εδώ και μέρες το σύνθημα «παραιτήσου!» στο κέντρο του Μινσκ, την ώρα που τουλάχιστον δύο διαδηλωτές έχουν σκοτωθεί και χιλιάδες έχουν συλληφθεί, στο «κύμα» καταστολής των αντικυβερνητικών κινητοποιήσεων μετά τις εκλογές για τις οποίες ο Λουκασένκο κατηγορείται για εκτεταμένη νοθεία. 

Καταλυτικός παράγων για το εύρος των αντιδράσεων θεωρείται η δημοφιλία της υποψήφιας της αντιπολίτευσης Σβετλάνα Τιχανούσκαγια, η οποία κατάφερε να οργανώσει τις μεγαλύτερες προεκλογικές συγκεντρώσεις στη σύγχρονη ιστορία της χώρας – παρότι τα επίσημα αποτελέσματα της έδωσαν λιγότερο από το 10% των ψήφων. 

Με φόντο τα παραπάνω, η βίαιη καταστολή των διαμαρτυριών πυροδότησε έντονες αντιδράσεις από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Γερμανίας και των ΗΠΑ, ενώ το σενάριο επιβολής κυρώσεων στο καθεστώς της χώρας δείχνει ολοένα και πιο πιθανό. 

Ωστόσο, τα μάτια όλων των αναλυτών είναι στραμμένα προς τη Μόσχα, καθότι, στο συγχαρητήριο τηλεγράφημά του προς τον Λουκασένκο, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν τόνισε πως ήρθε η ώρα για «στενότερες σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών». Ανεπιβεβαίωτες αναφορές, φέρουν επίσης τμήματα της Ρωσικής Εθνικής Φρουράς που υπάγονται στο Υπουργείο Εσωτερικών να έχουν μετακινηθεί από την Αγία Πετρούπολη και τη Μόσχα, στη Λευκορωσία.

Οι συνομιλίες μεταξύ των δύο ηγετών είχαν καταρρεύσει τον Ιανουάριο, έπειτα από ρήξη σχετικά με την οικονομική στήριξη που λαμβάνει το Μινσκ από τη Μόσχα, ενώ κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου ο Λουκασένκο είχε διατάξει τη σύλληψη Ρώσων μισθοφόρων, κατηγορώντας τους για πλεκτάνη εις βάρος του.

Ο Λουκασένκο έχει υιοθετήσει τις πρακτικές των Αφρικανικών προέδρων της δεκαετίας του 70' και των 80' οι οποίοι «έπαιζαν» ανάλογα με τον προσανατολισμό της χώρας τους είτε το Σοβιετικό χαρτί είτε το Αμερικανικό. Στην περίπτωση αυτή ο Λουκασένκο παίζει το ίδιο παιχνίδι, ενώ όταν θέλει να αποφύγει τη σύγκρουση τόσο με τις Βρυξέλλες όσο και με το Κρεμλίνο, πετώντας το μπαλάκι σε αμφότερες τις πλευρές. Χαρακτηριστική η περίπτωση το 2015, όταν η Λευκορωσία έπρεπε να αποπληρώσει 4 δισεκατομμύρια δολάρια για την εξυπηρέτηση του εξωτερικού χρέους. Τότε  η Μόσχα έσπευσε να διευκολύνει το καθεστώς επιτρέποντας στον Λουκασένκο να καθυστερήσει ως την επόμενη χρονιά την αποπληρωμή 1,2 δισ. δολαρίων με αντάλλαγμα την ίδρυση μιας ρωσικής αεροπορικής βάσης στην επικράτεια της Λευκορωσίας. 

Αρκετοί αναλυτές θεωρούν ότι οι διαμαρτυρίες δεν θα κοπάσουν γεγονός που ενδέχεται να ωθήσει τον Λουκασένκο στο να προβεί σύντομα σε διαπραγματεύσεις με τους εκπροσώπους της αντιπολίτευσης, την ίδια ώρα που άλλοι ειδικοί τονίζουν ότι μια  πιθανή επέμβαση της Ρωσίας μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ξαφνικής στροφής της πλειοψηφίας των Λευκορώσων εναντίον της Μόσχας.