Χθες το βράδυ ανακοινώθηκε ότι κατατέθηκαν δύο αγωγές ενώπιον του δικαστηρίου του Department of Columbia (η διοικητική περιφέρει στην οποία υπάγεται η πόλη της Washington). Και οι δύο στρέφονται κατά της Facebook (FB NASDAQ) την οποία κατηγορούν για παραβίαση της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας.
Η πρώτη αγωγή έχει ασκηθεί από τους υπουργούς δικαιοσύνης 46 πολιτειών των Η.Π.Α. και τους αντίστοιχους αξιωματούχους του Department of Columbia και της περιφέρειας της νήσου Guam, ενώ η δεύτερη από την ομοσπονδιακή επιτροπή εμπορίου (F.T.C.) η οποία είναι αρμόδια (ανάμεσα σε άλλα) για την έγκριση όλων των μεγάλων εξαγορών και συγχωνεύσεων.
Οι πολιτείες κατηγορούν την εταιρεία πως μέσω των εξαγορών άλλων εταιρειών στερεί από τους πολίτες την δυνατότητα επιλογής ανταγωνιστικών προϊόντων που θα προστάτευαν καλύτερα τα προσωπικά τους δεδομένα. Ζητούν από το δικαστήριο να την καταδικάσει για μονοπωλιακή συμπεριφορά και να της απαγορεύσει οποιαδήποτε εξαγορά εταιρείας αξίας άνω των 10 εκατομμυρίων δολαρίων χωρίς την έγκριση των πολιτειών.
Η F.T.C. την κατηγορεί για παραβίαση της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας μέσω των εξαγορών άλλων επιχειρήσεων που την ανταγωνίζονται ή μπορούν να την ανταγωνιστούν στο μέλλον, και ζητά από το δικαστήριο να διατάξει την εταιρεία να πουλήσει το Instagram και το WhatsApp.
Και οι δύο αγωγές βασίζονται κυρίως στην εξαγορά του Instagram που έγινε το 2012 και του WhatsApp που έγινε το 2014 για τις οποίες υποστηρίζουν πως έγιναν με βασικό στόχο να εξαφανίσουν τον πιθανό μελλοντικό ανταγωνισμό. Στην αγωγή της F.T.C. γίνεται αναφορά σε email του Mark Zuckerberg, βασικού μετόχου και διευθύνοντος συμβούλου της εταιρείας, προς συνεργάτες του, το 2008, στο οποίο φέρεται να υποστηρίζει πως «it is better to buy than to compete», δηλαδή «καλύτερα να αγοράζεις παρά να ανταγωνίζεσαι».
Η εταιρεία φυσικά δηλώνει πως οι αγωγές στερούνται βάσης, καθώς οι δύο εξαγορές είχαν εγκριθεί τότε από την F.T.C. η οποία φαίνεται να αμφισβητεί τις δικές της αποφάσεις, πράγμα που είναι πολύ αρνητικό για την επιχειρηματική δραστηριότητα στην χώρα. Υποστηρίζει πως ουδείς γνώριζε πόσο σημαντικό θα γινόταν το Instagram όταν το εξαγόρασαν, και βέβαια δηλώνει πως ο βασικός λόγος για τον οποίον την προτιμούν οι χρήστες της είναι απλά το ότι είναι καλύτερη από τον ανταγωνισμό.
Δεν ξέρουμε τι θα γίνει στην περίπτωση που αυτές οι υποθέσεις πραγματικά δικαστούν, γιατί υπάρχει πάντα η πιθανότητα συμβιβασμού ανάμεσα στις δύο πλευρές, συμβιβασμού που συνήθως προβλέπει την καταβολή μεγάλου χρηματικού προστίμου και δέσμευση της εταιρείας για αποχή από κάποιου τύπου δραστηριότητες.
Εφ’ όσον οι υποθέσεις οδηγηθούν σε δίκη, είναι βέβαιο πως δεν θα έχουμε ένα γρήγορο αποτέλεσμα, τέτοιες υποθέσεις μπορεί να διαρκέσουν μήνες, ίσως και χρόνια. Είναι πάντως δύσκολο για την εταιρεία να καταφέρει να βγει αλώβητη από μία τέτοια διαδικασία, ακόμα και αν κερδίσει τελικά τις υποθέσεις. Το κύριο πρόβλημα σε τέτοιες περιπτώσεις είναι το γεγονός πως η διοίκηση της υπό δίωξη επιχείρησης δεν μπορεί να επικεντρώσει το ενδιαφέρον της στα ζητήματα που αφορούν την λειτουργία και την ανάπτυξη της εταιρείας.
Το παράδειγμα της Microsoft η οποία ταλαιπωρήθηκε αρκετά χρόνια με αντίστοιχου τύπου κατηγορίες είναι αρκετά διδακτικό, αφού η τότε κυρίαρχη επιχείρηση έχασε την πρωτοπορία σε αρκετούς τομείς της τεχνολογίας και άργησε πολύ να ακολουθήσει την επανάσταση που έφερε η κινητή τηλεφωνία και το cloud computing.
Στην περίπτωση του Facebook είναι σχεδόν βέβαιο πως όσο διαρκεί αυτή η νομική περιπέτεια αποκλείεται να προχωρήσει σε σοβαρές κινήσεις εξαγορών, όσο απαραίτητες και να είναι για το μέλλον της εταιρείας.
Αν κάνουμε μία ιστορική αναδρομή, μπορούμε να θυμηθούμε δύο σχετικά πρόσφατες περιπτώσεις που αγωγές τέτοιου τύπου έφεραν πολύ σημαντικά αποτελέσματα. Η πρώτη αφορά στην διάσπαση της AT&T, η οποία είχε πρακτικά το μονοπώλιο των τηλεφωνικών επικοινωνιών, και ολοκληρώθηκε το 1982 ύστερα από πολυετή δικαστικό αγώνα που ξεκίνησε το 1974 όταν το ομοσπονδιακό υπουργείο δικαιοσύνης ζήτησε από δικαστήριο την καταδίκη της εταιρείας.
Η δεύτερη περίπτωση δεν έχει σχέση με μονοπώλιο αλλά με την μαζική προσφυγή 46 πολιτειών των Η.Π.Α. εναντίον των μεγάλων καπνοβιομηχανιών, προσφυγή η οποία το 1998 κατέληξε στην καταβολή τεράστιων χρηματικών προστίμων από τις καπνοβιομηχανίες.
Προφανώς και δεν έχουμε ιδέα για την έκβαση των δύο υποθέσεων. Παρά το ότι όλοι γνωρίζουν πως η Facebook προσπαθεί πάντα να εξαφανίσει τον ανταγωνισμό, είτε αντιγράφοντάς τον (όπως έγινε στην περίπτωση του Snapchat και πιθανώς να γίνει τώρα με το Tik Tok), είτε αγοράζοντάς τον (όπως έγινε με το WhatsApp που ήταν πολύ ισχυρός ανταγωνιστής της υπηρεσίας Messenger), αυτό δεν σημαίνει αυτόματα πως ένα δικαστήριο θα καταδικάσει την εταιρεία.
Η χρηματιστηριακή αγορά φαίνεται πως αντιδρά αρκετά ψύχραιμα αφού η πτώση της μετοχής μετά τα νέα για τις δύο αγωγές ήταν της τάξης του 2%. Όχι αμελητέα αλλά σε καμία περίπτωση ενδεικτική πανικού ή έστω σοβαρής ανησυχίας.
Αυτό δεν αποτελεί έκπληξη καθώς οι επενδυτές ήταν ήδη ενήμεροι για τις διεργασίες ελέγχου των τεχνολογικών κολοσσών των ΗΠΑ, και έχουν συνηθίσει τα τελευταία χρόνια να βλέπουν τις πολύ μεγάλες επιχειρήσεις να ξεπερνάνε τέτοια προβλήματα χωρίς μεγάλη ταλαιπωρία.
Καλό θα είναι να είναι κάπως πιο επιφυλακτικοί, διότι υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις πως ο πολιτικός κόσμος στις Η.Π.Α. και αλλού θεωρεί πως οι μεγάλες τεχνολογικές επιχειρήσεις σαν την Facebook έχουν αποκτήσει υπερβολική δύναμη, και δεν πρόκειται πλέον να κάθονται άπραγοι απέναντί τους. Ένα ακόμα μεγαλύτερο πρόβλημα είναι πως μεγάλο μέρος των πολιτών μάλλον συμφωνεί με αυτή την άποψη.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
