Οι δύο πλευρές στο ράλι των τροφίμων – Ευκαιρίες για επενδυτές, κίνδυνος για φτωχές χώρες

Οι δύο πλευρές στο ράλι των τροφίμων – Ευκαιρίες για επενδυτές, κίνδυνος για φτωχές χώρες

Μία νέα τάση διεθνώς που εμφανίσθηκε ήδη από την αρχή του χρόνου αλλά αρχίζει και μεγαλώνει επικίνδυνα τη σκιά της, είναι η σημαντική αύξηση των αγροτικών και μερικών κτηνοτροφικών προϊόντων, με το σιτάρι να έχει αυξηθεί κατά 38% από την αρχή του χρόνου, το καλαμπόκι 28% και το ρύζι 25%.

Σοδειές έχουν καταστραφεί παντού, τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα, προκαλούν αυξήσεις και καθυστερήσεις και οι ελλείψεις σε λιπάσματα μαζί με την αύξηση των τιμών (λόγω φυσικού αερίου), κάνουν τα πράγματα ακόμα πιο δύσκολα.

Από την άλλη πλευρά επενδυτικά ή σαν trading οι ανοδικές τάσεις και όλες οι πιθανές πληροφορίες δείχνουν ότι οι μικρές σοδειές μπορεί να συνεχιστούν, γεγονός που θα προσελκύσει επενδυτές και traders. Οι τελευταίοι θα πρέπει να προσέχουν όμως με βασικά αγαθά όπως το σιτάρι, καλαμπόκι και ρύζι, γιατί το φαινόμενο παρεμβάσεων κυβερνήσεων και Αρχών σε αυτές τις περιπτώσεις, έχει καταγραφεί ιστορικά.

Αν μάλιστα συνεχιστεί η επικίνδυνη για την εποχή (καθώς είναι εποχή σποράς των σιτηρών) ξηρασία στο βόρειο ημισφαίριο, οι ελλείψεις θα συνεχισθούν και του χρόνου και νέες ανυπόφορες αυξήσεις τιμών θα κάνουν νομοτελειακά την εμφάνισή τους, απειλώντας τις φτωχότερες χώρες του πλανήτη.

Πρόκειται για πολύ σοβαρό πρόβλημα που απασχολεί την Κίνα και την Άπω Ανατολή, χώρες στις οποίες η διατροφή στηρίζεται παραδοσιακά στο ρύζι το οποίο συνεχίζει να ακριβαίνει μαζί με τη σόγια, η οποία προηγήθηκε την τελευταία τριετία.

Απειλούν επίσης τον δυτικό κόσμο καθώς ακρίβυνε ακόμα περισσότερο και επίσης συνεχίζει να ακριβαίνει το σιτάρι και το καλαμπόκι (και άλλα δημητριακά όπως το κριθάρι), ενώ ανεβαίνουν και οι τιμές στο βόειο κρέας, το χυμό πορτοκάλι, τη ζάχαρη και τον καφέ.

Πέρα από τα τρόφιμα όμως υπάρχουν και άλλα γεωργικά προϊόντα σημαντικά, όπως το βαμβάκι η τιμή του οποίου ανεβαίνει και διατηρεί ανοδική τάση πράγμα που θα ευχαριστήσει τους αγρότες του θεσσαλικού κάμπου και όλους τους Έλληνες παραγωγούς, εφόσον δεν έχουν προβλήματα. Επίσης η εξέλιξη στον χυμό πορτοκαλιού αναμένεται να ευχαριστήσει τους Έλληνες παραγωγούς.

Στην Τράπεζα Πειραιώς που παρακολουθούν από πολύ στενά τις εξελίξεις σε αγροτικά προϊόντα και εμπορεύματα κατέγραψαν τις τελευταίες αυξήσεις στα αγροτικά και τα άλλα εμπορεύματα, και δίνουν και την συνολική εικόνα σε βάθος τριετίας που είναι πολύ ανησυχητική για βασικά προϊόντα (σιτάρι, ρύζι) αλλά από την άλλη πλευρά, είναι επίσης πολύ ενδιαφέρουσα επενδυτικά γιατί υπάρχουν πολλά προϊόντα που ενδιαφέρουν τους Έλληνες παραγωγούς ή τους traders (βαμβάκι, χυμός πορτοκάλι, ζάχαρη κλπ). Γιατί τα εμπορεύματα και ανάμεσα σε αυτά τα αγροτικά εμπορεύματα, δεν παύουν να είναι αξίες που εμπορεύονται οι αγορές.

Όλα τα στοιχεία για τις τιμές και τα διαγράμματα επίσης προέρχονται από την πολύ ενδιαφέρουσα ανάλυση του αξιόλογου τμήματος Οικονομικής Ανάλυσης και Επενδυτικής Στρατηγικής της Τράπεζας Πειραιώς.

Αξίζει να σημειωθεί, ότι επειδή σε αυτές τις περιπτώσεις με τόσο μεγάλες αυξήσεις στις τιμές των βασικών τροφίμων οι Αμερικανοί δεν παίζουν, θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα τρόφιμα στις ΗΠΑ είναι ίσως τα μοναδικά προϊόντα, που οι traders μπορούν όταν οι τιμές ξεφεύγουν υπερβολικά. Φυσικά η άνοδος των τιμών δεν οφείλεται στην κερδοσκοπία και το trading, αλλά σε πραγματικά προβλήματα.

Ωστόσο οι traders έχουν την συνήθεια να ακολουθούν την τάση όταν είναι ξεκάθαρα ισχυρή, όπως τώρα για παράδειγμα, με αποτέλεσμα να επιδεινώνουν την κατάσταση και να συντελούν σε περαιτέρω αυξήσεις.

Σε τέτοιες συνθήκες, οι traders διαπιστώνουν ότι δεν πρόκειται για την «Πολυθρόνα για δύο» (Trading Places) την αξέχαστη κωμωδία από τα καλά χρόνια του Έντι Μέρφι, με τον Νταν Ακρόϊντ και τη Τζέϊμι Λη Κέρτις σε σκηνοθεσία Τζων Λάντις.

Τα trading places στην αγορά του Σικάγο μπορεί να πάψουν ξαφνικά να είναι φιλόξενα μέρη, γιατί πολύ απλά κανένας δεν θέλει να κουβαλήσει στους ώμους του το βάρος μίας επισιτιστικής κρίσης και οι Αρχές μπορεί να κάνουν ξαφνικές παρεμβάσεις. Βεβαίως, δεν θα παρενέβαιναν για το βαμβάκι, αλλά μία παρέμβαση μπορεί να επηρεάσει όλες τις τιμές.

Μερικά σημαντικά στοιχεία του report από το εβδομαδιαίο δελτίο Αγροτικών Τιμών την Πειραιώς και την Οικονομική και Επενδυτική Ανάλυσή της:

Αναφέρει το σχόλιο της Τράπεζας Πειραιώς: «Αν και ο δείκτης των εμπορευμάτων υποχώρησε σε μηνιαίο επίπεδο (-2,74%), ο δείκτης των αγροτικών προϊόντων ενισχύθηκε σημαντικά (+8,95%). Ως πιθανή αιτία φαίνεται να είναι οι ενισχυμένες προσδοκίες της ζήτησης σε σχέση με την προσφορά, με την τεχνική εικόνα του δείκτη να εμφανίζεται, σχετικά, θετική βραχυπρόθεσμα. Στον αντίποδα, μια περαιτέρω ενδυνάμωση του δολαρίου ως αποτέλεσμα του tapering της Fed και μια μη ουσιαστική πρόοδος στις εμπορικές σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας πιθανά να λειτουργήσουν αρνητικά στις τιμές των αγροτικών προϊόντων. Παράλληλα, το υψηλό επίπεδο αποτιμήσεων τους, ίσως αποτελέσει έναν ακόμη παράγοντα πτωτικής πίεσης των τιμών τους μεσοπρόθεσμα». 

 Σημειώνεται ότι ΚΜΟ σημαίνει κινητός μέσος όρος και το κόψιμο του δείκτη των 200 από τον πιο βραχυπρόθεσμο των 50 δείχνει ισχυρή μακροπρόθεσμη τάση. Είναι ΚΜΟ εβδομάδων

*Τις σημαντικότερες αποδόσεις εμφάνισαν πρόσφατα το σιτάρι, το βαμβάκι, το καλαμπόκι και ο χυμός πορτοκαλιού. Καθώς στην ταινία «trading places» το αντικείμενο της κερδοσκοπίας ήταν ο χυμός πορτοκαλιού, ας ξεκινήσουμε από εκεί:

Σχόλιο Τράπεζας Πειραιώς: Η παγκόσμια παραγωγή πορτοκαλιού για το 2021/22, σύμφωνα με προβλέψεις του USDA, διατηρήθηκε στην πρόβλεψη του προηγούμενου μήνα (11% χαμηλότερα από τα επίπεδα του 2020/21), όπως και η αναμενόμενη φύτευση δέντρων, οι εξαγωγές (-8%) και οι εισαγωγές χυμού πορτοκαλιού (-6%), παρά τις οριακές ενδείξεις για βελτίωση των καιρικών συνθηκών στη Φλόριντα και στη Βραζιλία. Αν και οι παραπάνω παράγοντες δύναται να ενισχύσουν την τιμή του χυμού μεσοπρόθεσμα, οι επενδυτές φαίνεται, προς το παρόν, να έχουν ενισχύσει περαιτέρω τις short-θέσεις τους (ενδεικτικά στις 29/10 οι θέσεις πώλησης έφτασαν σε χαμηλό 21 εβδομάδων). Η τάση αυτή πιθανά να συνεχιστεί, σύμφωνα με εκτιμήσεις της αγοράς, λόγω του υψηλού επιπέδου αποτίμησης του χυμού πορτοκαλιού. Αντίδοτο στην τάση αυτή θα μπορούσε να αποτελέσει η ενίσχυση της καταναλωτικής ζήτησης, που είναι αναμενόμενη στο προσεχές διάστημα.

Στο μακροχρόνιο διάγραμμα ο Κινητός Μέσος των 50 είναι έτοιμος αλλά δεν εμφανίζεται να έχει κόψει ανοδικά τον 200άρη που θεωρείται σήμα μακροχρόνιας ανόδου.

*Η μειωμένη παραγωγή σιταριού, σε συνδυασμό με τα χαμηλά αποθέματα ενδέχεται να επιδράσουν θετικά (ανοδικά) στην τιμή του.

Σχόλιο Πειραιώς: «Οι παγκόσμιες προοπτικές για την αγορά σιταριού το 2021/22, σύμφωνα με έκθεση του USDA, αφορούν μειωμένη παραγωγή, ελαφρώς χαμηλότερη κατανάλωση, αυξημένο εμπόριο και χαμηλότερα αποθέματα. Πιο συγκεκριμένα, η παγκόσμια παραγωγή αναθεωρήθηκε πτωτικά σε 775,3 εκατ. τόνους (-0,6 εκατ. τόνους σε σχέση με την πρόβλεψη Οκτ.), προερχόμενη από πτώση σε Ε.Ε. και Η.Β., ενώ η παραγωγή από τη Ρωσία αναθεωρήθηκε ανοδικά κατά 2 εκατ. τόνους σε 74,5 εκατ. τόνους. Παράλληλα, η συνολική παγκόσμια κατανάλωση αναμένεται να κινηθεί ελαφρώς χαμηλότερα σε 787,4 εκατ. τόνους, λόγω περικοπών στις ζωοτροφές, καθώς το σιτάρι παραμένει σχετικά ακριβό για τις μονάδες εκτροφής ζώων.

Το παγκόσμιο εμπόριο για το 2021/22 προβλέπεται να είναι υψηλότερο, με τις εξαγωγές να αναμένονται σε 205 εκατ. τόνους (+3,2 εκατ. τόνους) και τις εισαγωγές σε 201 εκατ. τόνους. Τα αποθέματα για το 2021/22 αναμένεται να κινηθούν χαμηλό- τερα κατά 1,4 εκατ. τόνους σε 275,8 εκατ. τόνους. Όλα τα παραπάνω λειτουργούν θετικά στην τιμή του σιταριού. Παράλληλα, αν και η τιμή του σιταριού έφτασε στο υψηλότερο επίπεδο από το 2012 (μέσα Νοεμ.), καθώς οι εισαγωγείς ενίσχυσαν τις αγορές τους, οι υψηλές τιμές του κόστους καλλιέργειας και πώλησής του θα μπορούσαν να περιορίσουν τη ζήτησή του στην εξαγωγική αγορά, θέτοντας υπό πίεση τις τιμές του μεσοπρόθεσμα, σύμφωνα με την αγορά».

*Για το βαμβάκι, η ισχυρή ζήτηση και η ανάγκη για χρήση βιώσιμων καταναλωτικών προϊόντων πιθανά να ενισχύσουν την τιμή του.

Σχόλιο Τράπεζας Πειραιώς:

Οι τελευταίες εκτιμήσεις του Υπουργείου Γεωργίας των ΗΠΑ για την παγκόσμια παραγωγή βαμβακιού το 2021/22, αναθεωρήθηκαν ανοδικά κατά 1,5 εκατ. μπάλες σε 122 εκατ. μπάλες, προερχόμενη από εκτιμώμενη αύξηση της παραγωγής για τη Βραζιλία, την Αυστραλία, το Πακιστάν και τις ΗΠΑ, αντισταθμίζοντας τη μείωση κατά 200.000 μπάλες στην Ελλά- δα, λόγω των ασυνήθιστα έντονων βροχοπτώσεων του Οκτωβρίου. Η προβλεπόμενη παγκόσμια χρήση για το 2021/22 διατηρείται σε σχετικά υψηλά επίπεδα και η συνολική κατανάλωση αναμένεται να ενισχυθεί κατά 700.000 μπάλες, με τη ζήτηση για προϊόντα βαμβακιού να βαίνει ενισχυμένη, λόγω της οικονομικής ανάκαμψης. Οι προβλέψεις για το παγκόσμιο εμπόριο παρέμειναν αμετάβλητες (46,4 εκατ. μπάλες). Λαμβάνοντας υπόψη την προσφορά και τη ζήτηση βαμβακιού, τα παγκόσμια αποθέματα αναμένεται να διαμορφωθούν σε 86,9 εκατ. μπάλες (-200.000 μπάλες σε σχέση με την πρόβλεψη Οκτ.). Καθώς τα αποθέματα βαίνουν μειούμενα, με τη ζήτηση να παραμένει σε σχετικά υψηλά επίπεδα, η αγορά εκτιμά ότι ενδεχόμενες ανοδικές πιέσεις δύναται να συνεχίσουν να υφίστανται στην τιμή του βαμβακιού μεσοπρόθεσμα. Επιπλέον, η ανάγκη για χρήση βιώσιμων καταναλωτικών προϊόντων, στο πλαίσιο και της πρόσφατης COP26, πιθανά να ενισχύσει την τάση αυτή, ενδυναμώνοντας περαιτέρω τις τιμές του βαμβακιού.

*Παρά το γεγονός ότι η Κίνα συνεχίζει τις αγορές σόγιας, μια πιθανή αλλαγή στις εμπορικές ροές με τις ΗΠΑ, λόγω Βραζιλίας, ενδέχεται να προκαλέσει πτωτική πίεση στην τιμή της.

*Με τα αποθέματα και την παραγωγή του ρυζιού να αναμένονται σε σχετικά υψηλά επίπεδα, η τιμή του ρυζιού ενδέχεται να υποστεί πτωτική πίεση.

Σχόλιο Τράπεζας Πειραιώς:

«Σύμφωνα με εκτιμήσεις του USDA, οι παγκόσμιες προοπτικές στην αγορά ρυζιού για το 2021/22 αφορούν αυξημένη παραγωγή, ελαφρά μειωμένη εγχώρια χρήση, χαμηλότερες εξαγωγές και μεγαλύτερα αποθέματα. Πιο συγκεκριμένα, η παγκόσμια παραγωγή προβλέπεται σε 511,7 εκατ. τόνους (+1 εκατ. τόνους). Επιπλέον, η παγκόσμια κατανάλωση εκτιμάται σε 511,3 εκατ. τόνους (-1 εκατ. τόνους), με την Ινδία να φέρει το μεγαλύτερο μέρος της μείωσης. Τα παγκόσμια αποθέματα εκτιμώνται σε 187,9 εκατ. τόνους (+4,3 εκατ. τόνους σε σχέση με την προηγούμενη πρόβλεψη), διαμορφώνοντας τον δείκτη αποθέματα/κατανάλωση σε 36,8% από 37,4% το 2020/21. Το παγκόσμιο εμπόριο διατηρήθηκε αμετάβλητο στην πρόβλεψη του προηγούμενου μήνα (48,7 εκατ. τόνους). Με τα αποθέματα και την παραγωγή ρυζιού (λόγω βροχοπτώσεων στις ασιατικές περιοχές) να αναμένονται σε σχετικά υψηλά επίπεδα, η αγορά εκτιμά ότι πιθανές πτωτικές πιέσεις δύναται να εμφανιστούν σε μεσοπρόθεσμο διάστημα».

 Υπάρχει ήδη μία τεράστια απότομη βουτιά από τα υψηλά της τιμής του ρυζιού, στο πρόσφατο ιστορικό της και η μακροχρόνια στήριξη ήταν πολύ χαμηλά

*Οι τιμές της ζάχαρης πιθανά να διατηρηθούν σε υψηλό επίπεδο, καθώς η ζήτηση παραμένει δυνατή, παρά τις προβλέψεις για αυξημένη παραγωγή.

Σχόλιο Τράπεζας Πειραιώς:

Σύμφωνα με προβλέψεις του USDA, η παραγωγή ζάχαρης από τις ΗΠΑ για το 2021/22, αναθεωρήθηκε ανοδικά σε 9,332 εκατ. τόνους, με μια σημαντική αναθεώρηση της παραγωγής από ζαχαρότευτλα (5,413 εκατ. τόνους), ενώ μειωμένη είναι η παραγωγή από ζαχαροκάλαμο (3,919 εκατ. τόνους). Οι συνολικές εισαγωγές ενισχύθηκαν ελαφρώς σε 3,045 εκατ. τόνους, με τις εξαγωγές να παραμένουν αμετάβλητες. Επιπλέον, η εκτιμώμενη παγκόσμια κατανάλωση ζάχαρης για το 2021/22 προβλέπεται στα επίπεδα του προηγούμενου μήνα σε 12,340 εκατ. τόνους. Τα αποθέματα ζάχαρης αναθεωρήθηκαν ελαφρά ανοδικά σε 1,765 εκατ. τόνους (από 1,627 εκατ. τόνους), διαμορφώνοντας τον δείκτη αποθέματα/ κατανάλωση σε 14,3% από 13,2%. Για το Μεξικό, οι προβλέψεις για την παραγωγή ζάχαρης κάνουν λόγο για αύξηση κατά 39.000 σε 5,98 εκατ. τόνους, λόγω ευνοϊκών συνθηκών (άφθονες βροχές), με τις εξαγωγές να αναμένονται αυξημένες κατά 99.000 τόνους. Οι τιμές της ζάχαρης παραμένουν υψηλές, με το αγοραστικό ενδιαφέρον, τελευταία, να προ- έρχεται από την Ινδία, σύμφωνα με την αγορά, όμως, και άλλοι εισαγωγείς - χώρες ενισχύουν περαιτέρω τη ζήτησή τους για ζάχαρη (Κίνα, Πακιστάν, Κένυα κ.ά.), με πιθανή περαιτέρω ενίσχυση της τιμής της μεσοπρόθεσμα.