Σε μια μόνον μέρα, την 23η Ιουνίου 2015, το τραπεζικό σύστημα «έχασε» καταθέσεις 200 εκατ. ευρώ. Ήταν το χαμηλότερο επίπεδο έπειτα από πολύ καιρό, αφού από τον Νοέμβριο 2014, όταν ο κ. Τσίπρας κατέστησε σαφές ότι θα ρίξει την κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου, το σύστημα είχε χάσει πάνω από 40 δισ. καταθέσεων. Είχε προηγηθεί συνάντηση του προέδρου της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, με τον πρωθυπουργό, κατά την οποία δόθηκε η διαβεβαίωση ότι η ΕΚΤ θα διασφαλίσει τη σταθερότητα του ελληνικού τραπεζικού συστήματος όσο η χώρα βρίσκεται σε πρόγραμμα και υπό την προϋπόθεση ότι θα υπάρξει συμφωνία για ένα νέο πρόγραμμα αποφυγής της πτώχευσης μέχρι την Πέμπτη. Δεν είμαι σίγουρος ότι ο Τσίπρας κατάλαβε τι του έλεγε!
Οι ελληνικές προτάσεις προσέθεταν 3 δισ. (η ΝΔ το υπολόγιζε σε 4 δισ.) επί των υφισταμένων φόρων, ενώ το συνολικό πακέτο προγραμμάτιζε συνολικά φόρους 14 δισεκατομμυρίων. Αστρονομικά ποσά. Για να κατανοήσουμε τον παραλογισμό, τα μέτρα που προγραμμάτιζε αυτοβούλως να εφαρμόσει η κυβέρνηση Τσίπρα, ήσαν περισσότερα σε σχέση με τον Δεκέμβριο 2014, παρά τη συμφωνία των εταίρων να περικοπεί σε «μόλις» 1% το απαιτούμενο 3% του ΑΕΠ πρωτογενές δημοσιονομικό πλεόνασμα, όπως το είχαν ζητήσει από την κυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ λίγους μήνες πριν.
Η παράδοξη διαφορά, περισσότεροι φόροι για μικρότερο πλεόνασμα, εξηγείται από την αβεβαιότητα που προκάλεσαν οι πολιτικές εξελίξεις του τελευταίου εξαμήνου, τη στασιμότητα της οικονομίας και τον εκτροχιασμό του προϋπολογισμού. Γι' αυτό, άλλωστε, οι εμπειρογνώμονες του ΔΝΤ αντιτάχθηκαν, λέγοντας πως οι προτάσεις της κυβέρνησης θα προκαλέσουν ύφεση. Κάτι είχαν αρχίσει να καταλαβαίνουν από τα δικά τους λάθη του 2011. Όμως, η «αριστερή κυβέρνηση» δεν είχε καταλάβει τίποτε απολύτως, αφού είχε περάσει όλη αυτή τη δύσκολη περίοδο με διαδηλώσεις, ανταρσίες και ψεύτικες υποσχέσεις. Ακόμη και οι ελάχιστοι τεχνοκράτες του επιτελείου Τσίπρα ήσαν εντελώς ανέτοιμοι.
Εκείνη τη μέρα σημείωνα πόσο άσκημη ήταν η προετοιμαζόμενη συμφωνία για την οικονομία και πόσο μεγάλο θα ήταν το τίμημα της παραμονής στο ευρώ. Δεν μπορούσα να φανταστώ ότι η ομάδα Τσίπρα θα έκανε και άλλα, πρόσθετα, λάθη, τα οποία οδήγησαν σε ακόμη επαχθέστερα μέτρα, αφού έβαζαν στο στόχαστρο όσες επιχειρήσεις και εργαζομένους είχαν καταφέρει να ξαναβρούν μια, σχετική, ισορροπία. «Οι επιπτώσεις των μέτρων θα είναι βαρύτατες. Οι προσδοκίες για μια αναπτυξιακή έξοδο της Ελλάδας από τη μετεκλογική κρίση διαψεύδονται. Τα μέτρα είναι, σχεδόν καθ’ ολοκληρίαν, αντιαναπτυξιακά. Τιμωρούνται όσες επιχειρήσεις διόρθωσαν τα οικονομικά τους, προφανώς με αιματηρές θυσίες εργαζομένων τους και επιχειρηματιών, με επενδύσεις εξοικονόμησης και αφότου έχουν ανταποκριθεί στις φορολογικές και ασφαλιστικές υποχρεώσεις τους». Σημειώστε πως, μεταξύ των μέτρων υπήρχε έκτακτη εισφορά 12% στα επιχειρηματικά κέρδη και ταυτόχρονα αύξηση των εργοδοτικών εισφορών κατά 3% περίπου. Υποτίθεται δηλαδή ότι τα μέτρα θα είχαν «αριστερή σφραγίδα».
Για να κατανοήσουμε το «κλίμα» των ημερών, πέραν των οικονομικών πραγμάτων, πρέπει να σας θυμίσω ένα άλλο επεισόδιο της διακυβέρνησης. Όταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήταν υπουργός στην κυβέρνηση Σαμαρά, είχε ψηφίσει ρύθμιση σύμφωνα με την οποία 900 γιατροί είχαν τεθεί, το 2013-14 σε αυτοδίκαιη αργία, επειδή είχαν εις βάρος τους καταγγελίες πως είχαν ζητήσει «φακελάκι» και κατόπιν έρευνας τους είχε ασκηθεί ποινική δίωξη. Με νέο νόμο όλοι αυτοί επέστρεψαν κανονικότατα στην υπηρεσία και οι πελάτες τους, όταν κάποιοι από αυτούς είχαν κάνει την καταγγελία, ήταν πολύ πιθανόν να τους βρουν μπροστά τους!
Ταυτοχρόνως, τουλάχιστον επτά βουλευτές ΣΥΡΙΖΑ εξηγούσαν ότι δεν θα ψηφίσουν τα μέτρα της κυβέρνησης, ανάμεσά τους κι ένας υπουργός. Η Ζωή Κωνσταντοπούλου καλλιεργούσε, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, «μυστήριο» ως προς τη στάση της στην επικείμενη ψηφοφορία δηλώνοντας ότι «σε τέτοιες στιγμές είναι πολύ σημαντικό με το βλέμμα στο μέλλον, με πείσμα, με αισιοδοξία, αλλά και με επίγνωση να έχουμε τον νου μας και στο παρελθόν και στις πρόσφατες εμπειρίες». Προφανώς, η προτεραιότητά της ήταν να παραμείνει στην προεδρία της Βουλής όσο περισσότερο μπορούσε, ώστε να προκαλέσει τη μεγαλύτερη δυνατή βλάβη στην κυβέρνηση Τσίπρα.
Ακόμη κι έτσι, στις Βρυξέλλες, όπου εξελίσσονταν οι συζητήσεις με τη συμμετοχή Τσίπρα και τους Γιούνκερ, Ντράγκι, Λαγκάρντ και Ντάισελμπλουμ αντί να πλησιάζουμε σε συμφωνία, προετοιμαζόταν η σύγκρουση. Καθόλου τυχαία, ο τότε Ιταλός πρωθυπουργός, Ματέο Ρέντσι, δήλωσε ότι υπάρχουν χώρες στην ΕΕ που πιέζουν για την εκδίωξη της Ελλάδας από την Ευρωζώνη. Κανείς δεν είχε, ακόμη, σκεφτεί ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός θα επιβεβαίωνε, μέσα στις δύο επόμενες μέρες, τις χειρότερες προθέσεις όσων εχθρικά διακείμενων απέναντί μας, ήθελαν το Grexit, Τέτοια διαπραγμάτευση!
