Ο Γαλαξίας μας και η Ανδρομέδα κατευθύνονται με ταχύτητα περίπου 400.000 χλμ/ώρα ο ένας προς τον άλλον, γεγονός που επί δεκαετίες έχει οδηγήσει τους επιστήμονες να θεωρούν σχεδόν βέβαιη μια μελλοντική σύγκρουση ανάμεσά τους. Ωστόσο, νέα μελέτη ανατρέπει αυτή την πεποίθηση, δείχνοντας πως το ενδεχόμενο μιας τέτοιας γαλαξιακής σύγκρουσης είναι πολύ μικρότερο απ’ ό,τι πιστευόταν.
Ενώ προηγούμενες εκτιμήσεις προέβλεπαν σύγκρουση σε 4 έως 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια, τα νέα δεδομένα μειώνουν σημαντικά αυτή την πιθανότητα. Σύμφωνα με την έρευνα, η πιθανότητα να συγκρουστούν οι δύο γαλαξίες εντός των επόμενων 5 δισεκατομμυρίων ετών είναι μικρότερη από 2%, ενώ φτάνει περίπου το 50% στο χρονικό ορίζοντα των 10 δισεκατομμυρίων ετών.
«Αν υπάρξει τελικά σύγκρουση, αυτή πιθανότατα θα συμβεί σε 7 με 8 δισεκατομμύρια χρόνια από σήμερα», εξηγεί ο Τιλ Σαβάλα, αστροφυσικός του Πανεπιστημίου του Ελσίνκι και επικεφαλής της μελέτης που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Astronomy. «Ωστόσο, τα τρέχοντα στοιχεία δεν μας επιτρέπουν να προβλέψουμε με βεβαιότητα αν και πότε θα συμβεί συγχώνευση».
Η μελέτη βασίστηκε σε επικαιροποιημένα δεδομένα από τα διαστημικά τηλεσκόπια Gaia και Hubble, καθώς και από επίγεια τηλεσκοπικά συστήματα. Οι επιστήμονες επανυπολόγισαν τις τροχιές και τη μάζα των γαλαξιών, λαμβάνοντας υπόψη και την επίδραση γειτονικών ουράνιων σωμάτων.
Παραδείγματος χάρη, η έρευνα έδειξε ότι η παρουσία του γαλαξία Triangulum (M33) ενισχύει την πιθανότητα σύγκρουσης Γαλαξία - Ανδρομέδας, ενώ αντίθετα το Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου φαίνεται να έχει αποτρεπτική επίδραση. Μάλιστα, σύμφωνα με τα νέα μοντέλα, ο Γαλαξίας μας είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα συγχωνευθεί με το Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου μέσα στα επόμενα 2 δισεκατομμύρια χρόνια - πολύ νωρίτερα από οποιαδήποτε πιθανή σύγκρουση με την Ανδρομέδα.
Αξιοσημείωτο είναι επίσης το ότι, ακόμη και αν συμβεί συγχώνευση, δεν θα πρόκειται για βίαιη σύγκρουση, όπως μπορεί να υποδηλώνει ο όρος. Οι γαλαξιακές συγχωνεύσεις είναι εξαιρετικά περίπλοκες διαδικασίες, στις οποίες τα περισσότερα άστρα και πλανήτες αποφεύγουν τη σύγκρουση λόγω των τεράστιων αποστάσεων που τους χωρίζουν.
Ωστόσο, οι κεντρικές υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες των δύο γαλαξιών - η Sgr A* του Γαλαξία μας (4 εκατ. ηλιακές μάζες) και εκείνη της Ανδρομέδας (περίπου 100 εκατ. ηλιακές μάζες) - ενδέχεται να συγχωνευθούν στο κέντρο του νέου, ελλειπτικού γαλαξία που θα προκύψει.
Σήμερα, οι δύο γαλαξίες απέχουν περίπου 2,5 εκατομμύρια έτη φωτός - απόσταση που το φως χρειάζεται 2,5 εκατομμύρια χρόνια για να διανύσει. Το μέλλον της Γης, ωστόσο, αναμένεται να καθοριστεί πολύ νωρίτερα: σε περίπου 1 δισεκατομμύριο χρόνια, ο Ήλιος θα έχει γίνει τόσο θερμός, που θα εξατμίσει τους ωκεανούς και θα καταστήσει τον πλανήτη μας ακατοίκητο.
Οι γαλαξιακές συγχωνεύσεις δεν είναι σπάνιο φαινόμενο στο Σύμπαν. Αντίθετα, στο πρώιμο Σύμπαν ήταν ιδιαίτερα συχνές, ιδιαίτερα σε περιοχές με υψηλή συγκέντρωση γαλαξιών. Ακόμα και σήμερα, ο Γαλαξίας μας συνεχίζει να συγχωνεύεται με μικρότερους νάνους γαλαξίες, σε μια συνεχιζόμενη κοσμική διαδικασία που διαμορφώνει τη δομή του.
