Μετά την εκτόξευση των κρουσμάτων κορονοϊού στην Κίνα και το Χονγκ Κονγκ, η ανοδική τροχιά που καταγράφουν τα ημερήσια κρούσματα εξαιτίας της ραγδαίας εξάπλωσης της υπο-παραλλαγής Ο2 γίνεται αισθητή και στη χώρα μας με τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας να καταγράφει 26.536 κρούσματα, 50 θανάτους και 358 διασωληνωμένους ασθενείς.
Η ανοδική τάση που διαπιστώνεται στους δείκτες της πανδημίας επιβεβαιώνει τη διαρκή και ανθεκτική παρουσία του κορονοϊού στη ζωή μας και μεταφράζεται στο ότι τις τελευταίες 15 μέρες από την 28η Οκτωβρίου έως την 14η Μαρτίου τα ημερήσια κρούσματα αυξήθηκαν κατά 34%.
Ο συνήθης ύποπτος για την ανησυχητική αύξηση στους αριθμούς των νέων διαγνώσεων είναι η υπο-παραλλαγή Ο2 η οποία σύμφωνα με τον καθηγητή πνευμονολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης Νίκου Τζανάκη αντιπροσωπεύει πλέον στην Ελλάδα το 70% των νέων κρουσμάτων.
Έχοντας και η υπο-παραλλαγή Ο2 έντονο το χαρακτηριστικό της ανοσιακής διαφυγής όπως και το «ξαδερφάκι» της η Όμικρον, η νέα υπο-παραλλαγή δεν μπορεί από μόνη της σε αυτό το στάδιο να προκαλέσει νέο σαρωτικό πανδημικό κύμα, όμως οι ειδικοί εκτιμούν ότι μπορεί να δώσει διάρκεια και ένταση στο υπάρχον κύμα, που ενώ βρισκόταν σε πορεία αποκλιμάκωσης, άρχισε να φουσκώνει ξανά…
Τα προβλεπτικά μοντέλα του καθηγητή πνευμονολογίας Νίκου Τζανάκη εκτιμούν ότι πιθανώς θα ξαναδούμε αριθμούς που θεωρούσαμε πως παρήλθαν, όπως είναι για παράδειγμα 50.000 νέα κρούσματα μέσα σε μία ημέρα.
Η παραλλαγή Ο2 μοιάζει με την Όμικρον, μπορεί και μεταδίδεται εύκολα και σε εμβολιασμένους και σε νοσήσαντες καθώς έχει τα χαρακτηριστικά της ανοσιακής διαφυγής που της δίνουν αυτή την ιδιότητα και δεν φαίνεται να είναι μέχρι στιγμής πιο λοιμογόνος από την Όμικρον. Φαίνεται, ωστόσο να είναι αρκετά πιο μεταδοτική με τα προβλεπτικά μοντέλα να της αποδίδουν από 30% έως 50% μεγαλύτερη μεταδοτικότητα.
Ο κίνδυνος και σ’ αυτή την περίπτωση αφορά πρωτίστως τα άτομα μεγάλης ηλικίας, το καμπανάκι δηλαδή χτυπά για τους ανθρώπους 60 ετών και άνω που δεν έχουν εμβολιαστεί και που εκτιμώνται σε 300.000 συμπολίτες μας, με την καθηγήτρια Μαρία Θεοδωρίδου, πρόεδρο της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών να υπογραμμίζει πως η εμπειρία από την πανδημία του κορονοϊού δείχνει ότι η ηλικία αποτελεί τον πιο καθοριστικό παράγοντα για την πορεία της λοίμωξης.
Γι’ αυτό άλλωστε όταν αποτιμούμε το επίπεδο της εμβολιαστικής κάλυψης πέρα από τον ποσοτικό προσδιορισμό σημασία έχει και ο ηλικιακός παράγοντες- τι ηλικία έχουν οι εμβολιασθέντες και κυρίως οι μη εμβολιασθέντες.
Μέχρι στιγμής λοιπόν τα γεγονότα συνηγορούν στο ότι ο κίνδυνος από την υπο-παραλλαγή Ο2 αφορά τους μη εμβολιασμένους αυτούς που δεν έχουν ακόμα νοσήσει και αυτούς που έχουν νοσήσει καθώς ο εμβολιασμός δείχνει να προστατεύει πολύ αποτελεσματικά από τη βαριά νόσηση αλλά επιπλέον προστατεύει και από το να κολλάμε και να ξανακολλάμε συνέχεια τον ιό.
Ο νέος πονοκέφαλος για τους ειδικούς δεν είναι μόνο η υπο-παραλλαγή Ο2 αλλά και η πιθανότητα εμφάνισης μίας άλλης μετάλλαξης με άλλα χαρακτηριστικά. Ο κίνδυνος αυτό είναι άμεσα συνδεδεμένος με τα γεγονότα και τις εξελίξεις στην Ουκρανία μετά τη ρωσική εισβολή καθώς κατά τους βομβαρδισμούς και τη μαζική φυγή των κατοίκων στα σύνορα δημιουργούνται συνθήκες μεγάλου συνωστισμού και καθώς το εμβολιαστικό πρόγραμμα έχει μείνει στον αέρα οι συνθήκες είναι ιδανικές για να προκύψει μία νέα μετάλλαξη, όπως επισημαίνει ο καθηγητής Αιματολογίας και πρύτανης ΕΚΠΑ Αθανάσιος Δημόπουλος.
Όπως είχε συμβεί και με την ινδική μετάλλαξη ο κίνδυνος για τη δημιουργία ενός νέου στελέχους είναι ακόμα μεγαλύτερος όταν παρατηρείται μεγάλος συνωστισμός και από την άλλη μεριά τα μέτρα δημόσιας υγείας είναι εξαιρετικά πλημμελή- κάτι που είναι αναμενόμενο να συμβεί σε εμπόλεμη ζώνη.
Μία νέα μετάλλαξη που ανά πάσα στιγμή μπορεί εμφανιστεί θα μπορούσε να αποδειχθεί πιο μεταδοτική από τις προηγούμενες κάτι που γεννά ένα προβληματισμό και πιο λοιμογόνος από τις προηγούμενες- αν και συνήθως η φυσική πορεία των πανδημιών είναι ο ιός να μεταλλάσσεται και στην πορεία να αποδυναμώνεται.
Μια νέα μετάλλαξη θα μπορούσε να έχει εντονότερα χαρακτηριστικά ανοσιακής διαφυγής και αυτό σημαίνει ότι σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα χρειαστεί να δημιουργήσουμε για τον ετήσιο εμβολιασμό ένα εντελώς νέο εμβόλιο, να ξεκινήσουμε δηλαδή από το μηδέν, αν και οι παρασκευάστριες φαρμακοβιομηχανίες εκτιμούν ότι μπορούν να τα έχουν έτοιμα τα νέα εμβόλια εντός 100 ημερών, χάρη στην τεχνολογία mRNA.
Επίσης, ένα άλλο χαρακτηριστικό το οποίο θα μπορούσε να χαρακτηρίζει μία δύσκολη μετάλλαξη είναι όπως αναφέρει ο αναπληρωτής καθηγητής επιδημιολογίας και προληπτικής ιατρικής Δημήτρης Παρασκευής η ικανότητα διαφυγής του testing δηλαδή να μην «πιάνεται» με τα συνήθη διαγνωστικά τεστ.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι η πανδημία είναι ακόμα εδώ, ότι οι πόλεμοι έχουνε πάντα παράπλευρους κινδύνους και θα χρειαστεί να μη χάσουμε την εγρήγορση μας, να παραμένουμε σε επιφυλακή και να συνεχιστεί η προσπάθεια για την αύξηση της εμβολιαστικής κάλυψης στις ηλικίες των 60 ετών και άνω, ενώ είναι πιθανό για τους ηλικιωμένους να χρειαστεί μία τέταρτη (4η) δόση.
Οι ηλικίες για τις οποίες θα εγκριθεί αυτή η συμπληρωματική δόση (αν θα είναι άνω των 70 ετών ή και ακόμα μεγαλύτεροι) είναι κάτι που θα το αποφασίσει η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών, όπως και με ποιο εμβόλιο θα πρέπει να γίνει αυτή η δόση.
