Καθαρά εξαγωγική δύναμη πράσινης ενέργειας προς την Ευρώπη, μπορεί να γίνει η Ελλάδα. Είναι μια προοπτική που βλέπουν όλοι οι μεγάλοι παίκτες στην ενέργεια, όπως η Cero Generation, θυγατρική του αυστραλιανού κολοσσού της Macquarie. Το πρώτο τους μεγάλο φωτοβολταικό στην Δράμα, με κλειδωμένη μάλιστα την πώληση της παραγόμενης ενέργειας μέσω διμερούς συμβολαίου, θα ακολουθήσει ένα pipeline έργων 3,2 GW.
Τι είδε η εταιρεία στην Ελλάδα; Μια μεσογειακή χώρα, με ισχυρές προοπτικές τόσο στα φωτοβολταικά, όσο και στα αιολικά, με χαμηλότερες τιμές ρεύματος από άλλες, και ένα κράτος που στηρίζει την επιτάχυνση των αδειοδοτικών διαδικασιών, όπως λέει στο Liberal, η ισπανίδα CEO της εταιρείας Marta Martinez Queimadelos.
Το «Project Delfini», όπως ονομάζεται το έργο στην περιοχή Προσοτσάνη Δράμας, υπολογίζεται περίπου στα 60 εκατ. ευρώ, αφορά σε ισχύ 100 MW και θα κατασκευαστεί από την αμερικανή Ameresco Energy Hellas, του ελληνοαμερικανού επιχειρηματία Γιώργου Σακκελάρη και την Sunel Group.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
H Ελλάδα έχει μπει στον επενδυτικό χάρτη της Cero Generation, όπως φαίνεται από το πρώτο μεγάλο σας έργο, το φωτοβολταϊκό πάρκο Project Delfini στη Δράμα. Ποιες άλλες ευκαιρίες βλέπετε στην ελληνική αγορά;
Εκτός από το Project Delfini στη Δράμα, έχουμε άλλες δυο συμφωνίες με τοπικούς παίκτες, ενώ μόλις την περασμένη εβδομάδα καταθέσαμε μια σειρά από αιτήσεις, ζητώντας άδειες παραγωγής. Το συνολικό pipeline έργων της εταιρείας είναι περίπου 3,2 GW, τα οποία αφορούν τόσο αιολικά, όσο και φωτοβολταικά καθώς και συστήματα αποθήκευσης. Εξ αυτών, τα 400 MW αφορούν αιολικά πάρκα και τα υπόλοιπα φωτοβολταϊκά. Στην ουσία συγκριτικά με τις άλλες αγορές της εταιρείας, το ελληνικό pipeline είναι συγκρίσιμο μόνο με εκείνο της Μ.Βρετανίας.
Τι είδε η Cero Generation στην Ελλάδα;
Βλέπουμε μια μεσογειακή χώρα σε πλεονεκτική θέση, καθώς μπορεί να αναπτύξει σε σημαντικό βαθμό, τόσο φωτοβολταϊκά λόγω της ακτινοβολίας, όσο και αιολικά, λόγω του πολύ καλού αιολικού δυναμικού. Το δεύτερο πλεονέκτημα είναι ότι το κόστος του ρεύματος είναι χαμηλότερο απ' ότι σε άλλες χώρες, το τρίτο αφορά τη στήριξη που παρέχει το νομικό και ρυθμιστικό πλαίσιο της Ελλάδας στην επίσπευση των αδειοδοτικών διαδικασιών. Είναι αρχή μας να επενδύουμε μόνο σε χώρες που η κρατική αυτή στήριξη εκφράζεται στην πράξη και όχι μόνο στα λόγια. Και αυτός είναι ο λόγος που είμαστε στην Ελλάδα με μεγάλη παρουσία. Η ταχύτητα των διαδικασιών και το ευέλικτο πλαίσιο είναι καθοριστικά για κάθε πιθανό επενδυτικό προορισμό.
Θα λέγατε ότι έτσι όπως διαμορφώνεται ο παγκόσμιος χάρτης των ΑΠΕ, η Ελλάδα είναι ανάμεσα στις χώρες που μπορούν να πρωταγωνιστήσουν;
Έτσι νομίζω. Γι' αυτό άλλωστε αναπτύσσουμε εδώ ένα τόσο μεγάλο χαρτοφυλάκιο. Μιλώντας για κράτη με πλούσιο δυναμικό ΑΠΕ, όπως η Ισπανία και η Ελλάδα, είχα πάντα την άποψη πως ο χώρος των ανανεώσιμων έχει ως ευθύνη την τροφοδοσία με φθηνή ενέργεια όχι μόνο των συγκεκριμένων, αλλά και των άλλων. Δηλαδή να εξάγουμε ενέργεια προς όλη την υπόλοιπη Ευρώπη.
Μπορεί η Ελλάδα να γίνει εξαγωγές καθαρής ενέργειας στην Ευρώπη;
Γιατί όχι; Έχει όλες τις προοπτικές για κάτι τέτοιο. Η προτεραιότητα πρέπει να αφορά τις εγχώριες ανάγκες, αλλά μόλις αυτές ικανοποιηθούν, τότε ο στόχος θα πρέπει να η εξαγωγή πράσινης ενέργειας προς την Ευρώπη. Και μπορεί η Ελλάδα, λόγω μεγέθους, να μην έχει το ρόλο της Ισπανίας όσον αφορά τις ΑΠΕ, αλλά ασφαλώς και είναι σε θέση τα επόμενα χρόνια, μετά και τις προγραμματιζόμενες επενδύσεις σε δίκτυα και υποδομές, να γίνει ένας ισχυρός εξαγωγέας καθαρής ενέργειας για την Ευρώπη.
Το project Delphini στην Δράμα θα είναι το πρώτο στην Ελλάδα με ιδιωτικό συμφωνητικό πώλησης της παραγόμενης ενέργειας. Τι σημαίνει αυτό στην πράξη;
Η μεγάλη αυτή αλλαγή για τις ΑΠΕ, από την εποχή των επιδοτήσεων στην εποχή των Συμφωνιών Αγοράς Ενέργειας (PPA), είναι το βήμα που χρειάζεται να κάνει κάθε χώρα, προκειμένου να μπορεί να παρέχει ενέργεια στους καταναλωτές σε οικονομικά αποδοτικές τιμές. Το μακροπρόθεσμης διάρκειας PPA, το οποίο ολοκληρώνουμε με την ελβετική εταιρεία AXPO είναι πραγματική πρόκληση, τόσο για εμάς, όσο και για εκείνους, καθώς είναι το πρώτο στην Ελλάδα.
Η επιτυχία τέτοιων συμφωνιών μέσω του τρόπου λειτουργίας των αγορών γίνεται ολοένα και πιο περίπλοκη και σύνθετη. Τα projects αυτά συνοδεύονται από αρκετά τεχνικά σημεία, όπως πως παρέχονται οι εγγυήσεις, τα μοντέλα χρηματοδότησης, τα διαφορετικά σχήματα, καθώς και πως ενσωματώνονται σε αυτά οι νέες τεχνολογίες. Η αγορά των PPAs διεθνώς ωριμάζει, η πώληση ενέργειας όμως μελλοντικά δεν θα περνάει μόνο μέσω αυτών. Το μέλλον θα είναι ένας συνδυασμός από πράσινα ιδιωτικά διμερή συμβόλαια και κρατικές δημοπρασίες ΑΠΕ, όπου οι ενδιαφερόμενοι υποβάλλουν προσφορές, όπως σήμερα.
Η ενεργειακή κρίση επιταχύνει την πράσινη μετάβαση;
Ο πόλεμος και η κρίση του φυσικού αερίου οπωσδήποτε υποδεικνύουν τη σημασία της ενεργειακής ασφάλειας και ανεξαρτησίας, ενώ επιταχύνουν την απομάκρυνση από τα ορυκτά καύσιμα. Οι ανανεώσιμες πηγές μειώνουν την εξάρτηση από υπερατλαντικές εισαγωγές και οι αυξανόμενες τιμές των καυσίμων δείχνουν ότι το κόστος παραγωγής ενέργειας από πηγές, όπως ο άνεμος και ο ήλιος, αποτελούν πλέον ένα τμήμα μόνο του κόστους παραγωγής από αέριο. Ποτέ δεν ήταν πιο ξεκάθαρη, η σημασία της ενεργειακής αυτάρκειας και των προσιτών τιμών και αυτοί που παίρνουν τις αποφάσεις συνειδητοποιούν πως όσο πιο γρήγορα στραφούμε στις ΑΠΕ, τόσο πιο γρήγορα θα αναπτύξουμε πιο ανεξάρτητα ενεργειακά συστήματα και θα μειώσουμε τους λογαριασμούς των καταναλωτών.
Ποιος είναι ο μεγαλύτερος σας φόβος ως προς την ενεργειακή κρίση; Φοβάστε ένα ντόμινο αν διακοπεί η παροχή ρωσικού αερίου ;
Δεν είμαι τόσο απαισιόδοξη ή αρνητική, όπως άλλοι, όσον αφορά το μέλλον. Η κρίση θα επηρεάσει ασφαλώς όλους τους Ευρωπαίους πολίτες, αλλά οι αγορές δεν θα καταρρεύσουν. Έχουμε ισχυρούς μηχανισμούς, επαρκή δίκτυα, αποτελεσματικές διασυνδέσεις, ικανές να βοηθήσουν τις χώρες σε δυσκολία. Θα τα καταφέρουμε. Ωστόσο, η έκταση της κρίσης θα ωθήσει τις κυβερνήσεις να επιταχύνουν τις πράσινες επενδύσεις. Η απόφαση της Κομισιόν να συμπεριλάβει, μέσω του Taxοnomy, την πυρηνική ενέργεια και το φυσικό αέριο στις φιλικές προς το περιβάλλον επενδύσεις - δεν είμαι σίγουρη ότι συμφωνώ- δείχνει και την πρόθεση της Ευρώπης για απεξάρτηση από αυτές τις τρελές τιμές, που συνδέονται με την εξάρτηση από άλλες χώρες.
Αν σας ζητούσα μια εκτίμηση για τις ενεργειακές τιμές, τι θα λέγατε; Θα παραμείνουν ψηλά μέχρι και τα τέλη του 2023;
Δεν πρόκειται να πέσουν πριν από το τέλος του 2023. Αυτό δείχνει η γενική τάση στις αγορές. Τα στοιχεία για την προσφορά και την ζήτηση ενέργειας υποδεικνύουν ότι η στενότητα στις αγορές θα συνεχίσει και το 2023.
* Η Marta Martinez Queimadelos είναι Διευθύνουσα Σύμβουλος της Cero Generation
