Ο Κάθετος Διάδρομος είναι το επόμενο οραματικό έργο για την ενεργειακή ανάπτυξη της περιοχής, υπογράμμισε ο υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, αρμόδιος για θέματα Ενεργειακών Πόρων, Τζέφρι Πάιατ, μιλώντας στο East Macedonia & Thrace Forum, που διοργανώνεται για δεύτερη χρονιά στην Αλεξανδρούπολη.
«Χρησιμοποιώντας την υπάρχουσα υποδομή από την Ελλάδα μέχρι την Ουκρανία, ο Κάθετος Διάδρομος θα επιτρέψει στο LNG που εισάγεται μέσω της Ελλάδας να γεμίσει τις τεράστιες δεξαμενές αποθήκευσης στην Ουκρανία, παρέχοντας μια νέα πηγή φυσικού αερίου για την κεντρική Ευρώπη και τα Δυτικά Βαλκάνια, συμβάλλοντας στη μείωση της αστάθειας των τιμών στην πορεία» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Πάιατ επισημαίνοντας την κρισιμότητα του πρότζεκτ που θα υποστηρίξει, όπως είπε, και την πρόθεση της ΕΕ να αποσυνδεθεί πλήρως από το ρωσικό φυσικό αέριο έως το 2027.
Όπως ο IGB και ο FSRU της Αλεξανδρούπολης, ο Κάθετος Διάδρομος θα θεωρηθεί μια μέρα ως ένα έργο, του οποίου ο στόχος της συνδεσιμότητας Νότου-Βορρά είναι τόσο προφανής που η απαιτούμενη επένδυση και πολιτική δέσμευση δεν είναι προς συζήτηση, υπογράμμισε ο κ. Πάιατ. Στο πλαίσιο αυτό επισήμανε πως τόσο ο νυν πρέσβης των ΗΠΑ Γιώργος Τσούνης και η ομάδα του στην Αθήνα όσο και η δική του ομάδα στην Ουάσιγκτον έχουν εστιάσει στο πώς μπορούν να συμβάλουν στην προώθηση αυτού του έργου.
Αναφέρθηκε, δε, στην ενεργειακή δυναμική της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης επισημαίνοντας πως με έργα όπως ο FSRU στην Αλεξανδρούπολη η περιοχή «μετακινείται περαιτέρω στο επίκεντρο των προσπαθειών ενεργειακής ασφάλειας της Ελλάδας, καθώς η ικανότητα εισαγωγής LNG της χώρας ουσιαστικά διπλασιάστηκε μέσα σε μια νύχτα».
Μάλιστα, όπως υπογράμμισε, η ελληνική δυναμικότητα εισαγωγής και επαναεριοποίησης LNG παραμένει απολύτως ζωτικής σημασίας για την περιοχή και αποτελεί τη βάση «για το επόμενο οραματικό έργο στην ενεργειακή ανάπτυξη της περιοχής, τον Κάθετο Διάδρομο».
Μεταμόρφωσαν ριζικά το ενεργειακό τοπίο IGB και Νότιος Διάδρομος
Ο κ. Πάιατ ανέφερε πως πρέπει να γίνει πολλή δουλειά ακόμη στον ενεργειακό τομέα, υπογραμμίζοντας ωστόσο τα «πολλά κοινά επιτεύγματα», όπως ο Νότιος Διάδρομος Φυσικού Αερίου και ο Διασυνδετήριος Αγωγός Φυσικού Αερίου Ελλάδας – Βουλγαρίας (IGB) και τη σημασία τους για την ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Ευρώπης. «Αυτά τα έργα δεν ήταν απλώς φυσικοί αγωγοί και νέες πηγές φυσικού αερίου αλλά βοήθησαν στο να “ξεκλειδώσει” ολόκληρη η περιοχή και μεταμόρφωσαν ριζικά το ενεργειακό τοπίο» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Θυμήθηκε, μάλιστα, την τελευταία του επίσκεψη στην περιοχή ως πρέσβης στην Ελλάδα τον Μάιο του 2022, αμέσως μετά τη διακοπή των προμηθειών φυσικού αερίου από την Gazprom στη Βουλγαρία, η οποία εξέθεσε τη βαλκανική χώρα σε μεγάλο κίνδυνο και «επιβεβαίωσε ότι η Ρωσία του Πούτιν δεν πρέπει και δεν μπορεί ποτέ να θεωρηθεί αξιόπιστος προμηθευτής ενέργειας σε οποιαδήποτε μορφή και σε καμία περίπτωση», υπογραμμίζοντας τον κομβικό ρόλο του IGB στην προσπάθεια γειτόνων και συμμάχων για άμεσο ανεφοδιασμό της Σόφιας.
«Ο IGB αποδείχθηκε απαραίτητος και επιβεβαίωσε ότι ήταν ένας περιφερειακός σχεδιασμός που ήταν οραματικός με τρόπους που φαίνονται προφανείς εκ των υστέρων» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Πάιατ και υπογράμμισε τις συνεχιζόμενες προσπάθειες «για την υποβάθμιση της μελλοντικής παραγωγής ενέργειας και των εξαγωγικών δυνατοτήτων της Ρωσίας μέσω κυρώσεων, διασφαλίζοντας ότι η Ρωσία δεν θα είναι ποτέ ξανά σε θέση να χρησιμοποιήσει τους ενεργειακούς πόρους της για καταναγκαστικούς σκοπούς».
«Οι κυρώσεις μας», εξήγησε ο Αμερικανός αξιωματούχος, «στοχεύουν σε οντότητες που εμπλέκονται στην επέκταση των ενεργειακών δυνατοτήτων της Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αναπτύσσουν νέα έργα που αποσκοπούν στην ενίσχυση της παγκόσμιας ενεργειακής επιρροής- όπως το αρκτικό LNG στις εγκαταστάσεις υγροποίησης».
«Ο στυγνός πόλεμος του Πούτιν κατά της Ουκρανίας έχει μεταμορφώσει τον ενεργειακό χάρτη της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και η Ελλάδα βρίσκεται στο σταυροδρόμι αυτού, κάτι που ενισχύθηκε την περασμένη εβδομάδα με τη θαρραλέα επίσκεψη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην Οδησσό» υπογράμμισε ο Αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών, αρμόδιος για θέματα Ενεργειακών Πόρων.
Τεράστια ευκαιρία τα υπεράκτια αιολικά πάρκα
Ο κ. Πάιατ αναφέρθηκε ακόμη στις διασυνδέσεις ηλεκτρικής ενέργειας, που προσφέρουν, όπως τόνισε, την προοπτική μεγαλύτερης ευελιξίας, περισσότερων πηγών ενέργειας, περισσότερης καθαρής ενέργειας που εισέρχεται στο δίκτυο και πιο αξιόπιστης και οικονομικά προσιτής ενέργειας για τους καταναλωτές.
Στο πλαίσιο αυτό αναφέρθηκε στη δυναμική των πρότζεκτ υπεράκτιων αιολικών πάρκων επισημαίνοντας ότι αποτελούν «τεράστια ευκαιρία όχι μόνο για την Ελλάδα (σ.σ. έχουν εκδοθεί ήδη οι δύο πρώτες άδειες στην περιοχή Αλεξανδρούπολης -Σαμοθράκης, ισχύος 600 MW) αλλά και για ολόκληρη την Ευρώπη» και ειδικότερα για την Ελλάδα, σημείωσε: «Μεταξύ των άφθονων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας της Ελλάδας, το Αιγαίο κατατάσσεται ψηλά με μερικές από τις κορυφαίες σταθερές ταχύτητες ανέμου όλο τον χρόνο οπουδήποτε στην Ευρώπη.
Επομένως, δεν είναι τυχαίο ότι η Αλεξανδρούπολη είναι ο τόπος του πρώτου πιλοτικού προγράμματος υπεράκτιων αιολικών στην Ελλάδα. Κάτι που υποστηρίζουν σθεναρά οι Ηνωμένες Πολιτείες. Η υπεράκτια αιολική ενέργεια είναι μια τεράστια ευκαιρία, όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά και για ολόκληρη την Ευρώπη, καθώς η Ελλάδα θέτει τα θεμέλια για να εξάγει την καθαρή της ενέργεια προς τον βορρά».
Επισήμανε ακόμη την ανάγκη δημιουργίας μιας ασφαλούς, αξιόπιστης αλυσίδας εφοδιασμού υπεράκτιου αιολικού εξοπλισμού «δεδομένων των ευρωπαϊκών και αμερικανικών σχεδίων για τον τομέα ως έναν πυλώνα για την επίτευξη των κλιματικών μας στόχων».
Να μην υπάρξει εξάρτηση από μία χώρα σε ό,τι αφορά την «καθαρή τεχνολογία»
Κλείνοντας, ο κ. Πάιατ υπογράμμισε τον κίνδυνο εξάρτησης από μία μόνο χώρα σε ό,τι αφορά την «καθαρή τεχνολογία» επαναλαμβάνοντας την ανάγκη να μην επαναληφθούν ανάλογα λάθη που έγιναν σε άλλους ενεργειακούς τομείς. «Καθώς εργαζόμαστε μαζί για την ενεργειακή μετάβαση, η Ελλάδα, η Ευρώπη και οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν πρέπει να αντικαταστήσουν μια εποχή εξάρτησης από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα με μια εποχή εξάρτησης από τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας σε ό,τι αφορά την τροφοδοσία “καθαρής τεχνολογίας”.
Δεν έχουμε την πολυτέλεια να επαναλάβουμε τα λάθη της ηλιακής βιομηχανίας στην υπεράκτια αλυσίδα εφοδιασμού αιολικής ενέργειας και να εξαρτηθούμε υπερβολικά από μία μόνο χώρα για τον εφοδιασμό» κατέληξε ο Αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών, αρμόδιος για θέματα Ενεργειακών Πόρων.
