Ανατροπές στην ενέργεια, με «διαζύγια», deals και συνέργειες στα Βαλκάνια

Ανατροπές στην ενέργεια, με «διαζύγια», deals και συνέργειες στα Βαλκάνια

Σε φάση μετασχηματισμού, εξαγορών και ανακατατάξεων βρίσκεται το κάποτε ασήμαντο ελληνικό ενεργειακό οικοσύστημα, που αποκτά όγκο και σταδιακά διεθνοποιείται.

Αν κρίνει κανείς από τις τρεις κυοφορούμενες επιχειρηματικές συμφωνίες, η αγορά μπαίνει σε ένα νέο γύρο εξαγορών και κυρίως συγκέντρωσης, η οποία έχει ήδη ξεκινήσει τόσο στο χώρο των παρόχων ρεύματος, όσο και με την απομάκρυνση των πολλών «μικρών» από τις ΑΠΕ.

Τον Ιούνιο αναμένονται εξελίξεις στο προεξοφλημένο ελληνο-ιταλικό διαζύγιο Helleniq Energy - Edison και την αλλαγή της μετοχικής σύνθεσης στην Elpedison.

Αυτός που θα κάνει την καλύτερη πρόταση και θα επικρατήσει τον γύρο των αντιπροσφορών που θα ακολουθήσει, αποκτά τον 4ο μεγαλύτερο πάροχο ενέργειας με 315.000 πελάτες, δύο μονάδες ηλεκτροπαραγωγής και άλλα assets, χωρίς να είναι σαφές αν θα τον μεταβιβάσει στη συνέχεια σε κάποιον άλλο όμιλο.

Τον Μάιο πιθανότατα να ξεκαθαρίσει το τοπίο σχετικά με το χαρτοφυλάκιο της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακής και κατά πόσο θα αποτελέσει το όχημα για τη δυναμική είσοδο στην ελληνική αγορά της αραβικής Masdar. «Πάει καλά» περιορίστηκε να απαντήσει προ ημερών σε σχέση με τη κυοφορούμενη συμφωνία, ο ισχυρός άνδρας του ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, Γιώργος Περιστέρης. 

Σε προχωρημένο στάδιο λέγεται ότι βρίσκεται και η συμφωνία της Motor Oil με την Ελλάκτωρ για την εξαγορά της θυγατρικής της τελευταίας στη διαχείριση απορριμμάτων και την πράσινη ενέργεια, Ηλέκτωρ.

Τρία deals, δύο στις ΑΠΕ και το περιβάλλον και ένα τρίτο στον πιο βαρύ χώρο της προμήθειας ρεύματος και ηλεκτροπαραγωγής, που θα φέρει νέες ισορροπίες, οι οποίες ακόμη δεν είναι ορατές, ειδικά αν επιβεβαιωθούν τα σενάρια που κυκλοφορούν στην αγορά, σηματοδοτούν τη νέα φάση συγκέντρωσης του ενεργειακού κλάδου.

Από τη μεγάλη εικόνα δεν θα μπορούσε να λείπει η ΔΕΗ. Το εθνικό μας utility που κάποτε χρωστούσε κοντά στο 1 δισ. ευρώ σε ιδιώτες παίκτες του ενεργειακού χώρου, είναι αυτό που τώρα τους ανοίγει δρόμους με τις κινήσεις του στα Βαλκάνια και δημιουργεί ευκαιρίες συνολικά για την ελληνική επιχειρηματικότητα.

Τα στρατηγικά της ανοίγματα εξυπηρετούν, όχι μόνο τον στενά ενεργειακό, αλλά και το ευρύτερο ελληνικό επιχειρηματικό οικοσύστημα.

Είναι για παράδειγμα πολύ πιθανό στη Ρουμανία, αλλά και γενικότερα στην περιοχή, οι ελληνικές κατασκευαστικές να έχουν ρόλο στις επενδύσεις που δρομολογεί η ΔΕΗ σε δίκτυα, υποδομές και ΑΠΕ, το ίδιο και άλλες ελληνικές επιχειρήσεις από άλλους τομείς

Καθόλου τυχαίο ότι αρκετά από τα μεγάλα ονόματα του ελληνικού επιχειρείν παρακολουθούν από κοντά τις κινήσεις της στη ΝΑ Ευρώπη, όπως και τη στήριξη που της παρέχουν οι ΗΠΑ, τα γεωστρατηγικά συμφέροντα των οποίων συμβαδίζουν με το βηματισμό της ΔΕΗ στη περιοχή.

Δημιουργούνται μάλιστα πεδία για νέες συνεργασίες που ίσως δούμε να ξετυλίγονται από το 2025 και μετά, έπειτα δηλαδή από τις αμερικανικές εκλογές του Νοεμβρίου.

Αποφάσεις ως Ιούνιο για Elpedison

Στο μέτωπο της Elpedison, το διαζύγιο Helleniq Energy και Edison έπειτα από κοινή πορεία 15 ετών στην Ελλάδα είναι προεξοφλημένο και αυτή τη στιγμή η μία πλευρά ζυγίζει την άλλη πριν συγκεκριμενοποιήσει τις προθέσεις της και υποβάλει προσφορά για το 50% της εταιρείας.

Σε συνάντηση μεταξύ εκπροσώπων των δύο μετόχων που έλαβε χώρα στις 22 Απριλίου στην Αθήνα, οι δύο πλευρές βολιδοσκόπησαν εκατέρωθεν η μία την άλλη, και φαίνεται να συμφώνησαν ότι διαφωνούν, άρα θέλουν ο καθένας το μερίδιο του άλλου, χωρίς πάντως η κουβέντα να μπει σε νούμερα.

Αμέσως μετά το Πάσχα και το αργότερο μέσα στον Ιούνιο, όπως λένε οι πληροφορίες, θα έχουμε εξελίξεις. Αν επισημοποιηθεί το διαζύγιο, το θέμα θα φτάσει στα ΔΣ των δύο εταιρειών για την αναγκαία έγκριση, πριν από τη κατάθεση της οποιασδήποτε προσφοράς ή αντιπροσφοράς.

Το θέμα εδώ είναι πόσα χρήματα είναι διατεθειμένος να προσφέρει κάθε παίκτης, πως θα απαντήσει ο άλλος, καθώς και τι στάση θα τηρήσει το Δημόσιο, που μέσω του ΤΑΙΠΕΔ ελέγχει το 31,18% της Helleniq Energy. Αναγκαστικά θα κληθεί να πάρει θέση στο θέμα.

Ανθρωποι με γνώση των διεργασιών θεωρούν ότι από εδώ και πέρα τα πράγματα θα κινηθούν σχετικά γρήγορα, ότι είναι θέμα εβδομάδων να ενεργοποιηθεί ο μηχανισμός της συμφωνίας μετόχων - προσφορά που ακολουθεί αντιπροσφορά - ενώ κάποιοι θυμίζουν ότι για τις 19 Ιουνίου έχει οριστεί γενική συνέλευση μετόχων της Elpedison.

Εκτιμήσεις της αγοράς αποτιμούν μεταξύ 400- 500 εκατ. ευρώ την αξία της εταιρείας που εκτός από μερίδιο 5,95% στην αγορά προμήθειας και 315.000 πελάτες, έχει δύο μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με καύσιμο το φυσικό αέριο, ισχύος 820 MW, αλλά και σημαντικές άδειες, που εδώ και χρόνια παραμένουν αναξιοποίητες.

Αυτό άλλωστε ήταν και το σημείο τριβής ανάμεσα στις δύο πλευρές, το τι θα συμβεί με την ανάπτυξη της Elpedison, η καθυστέρηση για την κατασκευή της νέας μονάδας ηλεκτροπαραγωγής ισχύος 826 MW στη Θεσσαλονίκη, η ενεργοποίηση της άδειας για το FSRU στα ανοιχτά του Θερμαϊκού Κόλπου, το αν και πότε θα γίνουν επενδύσεις σε μπαταρίες.

Από την πλευρά τους οι Ιταλοί επιμένουν ότι δεν πωλούν, ότι ενδιαφέρονται να παραμείνουν στην Ελλάδα, ότι τη θεωρούν στρατηγικής σημασίας αγορά και ότι θέλουν να αναπτύξουν την εταιρεία, κάνοντας τις κατάλληλες επενδύσεις. Αν και προφανώς τέτοιες δηλώσεις μπορεί να γίνονται στο πλαίσιο μιας διαπραγμάτευσης, να επιχειρούν να μετρήσουν αντιδράσεις και να δημιουργήσουν κλίμα, εντούτοις έχουν τη σημασία τους.

To παιχνίδι πάντως είναι αρκετά πιο σύνθετο. Το αίτημα για διαζύγιο φέρεται να έχει θέσει στους Ιταλούς η Helleniq Energy βάσει μιας συνολικότερης στρατηγικής, που επιδιώκει την ανάπτυξη στην παραγωγή και προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας μέσω ενός οχήματος αντί για δύο.

Στον τομέα έχει επεκταθεί πλέον και η ΔΕΠΑ Εμπορίας (μέσω της εταιρείας «Φυσικό Αέριο»), το 35% της οποίας ελέγχεται από την Helleniq Energy.

Υπό μια έννοια η ΔΕΠΑ, μέσω της «Φυσικό Αέριο» ανταγωνίζεται τον ίδιο της το μέτοχο, δηλαδή την Elpedison, θυγατρική της Helleniq Energy.

Το θέμα θα είχε λήξει αν δεν είχε ναυαγήσει πέρυσι η πώληση της ΔΕΠΑ Εμπορίας από το ΤΑΙΠΕΔ. Σε συνέχεια των παραπάνω, ο CEO του ομίλου διύλισης, Ανδρέας Σιάμισιης, είχε δηλώσει ότι σύντομα θα ξεκαθαρίσει η συμμετοχή του στην εταιρεία. Είτε με την πώληση του 35% που έχει στην εταιρεία είτε με την απόκτηση του πλήρη ελέγχου της.

Οι επαφές ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ - Masdar 

Στο μέτωπο της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακής, της οποίας το χαρτοφυλάκιο έφτασε πέρυσι τα 1.224 MW (έναντι 905 MW στο τέλος του 2022), το τοπίο αναμένεται να ξεκαθαρίσει προσεχώς με τις πληροφορίες να αναφέρουν ότι οι διαπραγματεύσεις με την Masdar από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα βρίσκονται σε καλό δρόμο.

Τα νέα για τη κινητικότητα μεταξύ των δύο πλευρών έρχονται σε μια συγκυρία ισχυρής κερδοφορίας για την ελληνική εταιρεία, όπως δείχνουν τα αποτελέσματα για το 2023 που ανακοινώθηκαν χθες. Τα έσοδά της αυξήθηκαν κατά 10% και η προσαρμοσμένη λειτουργική της κερδοφορία κατά 8,3%, λόγω κυρίως της μεγαλύτερης εγκατεστημένης ισχύος με τη σταδιακή ηλέκτρισης του αιολικού συμπλέγματος του Καφηρέα. Του μεγαλύτερου αιολικού έργου στην Ελλάδα, συνολικής ισχύος 327 MW.

Στα ποιοτικά στοιχεία ξεχωρίζει το γεγονός ότι ο συντελεστής φόρτισης (load factor) που εξαρτάται από τις ανεμολογικές συνθήκες διαμορφώθηκε πέρυσι στο 28,6% και η παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ έφτασε τις 2.586 GWh σημειώνοντας αύξηση 7,5%.

Σε αυτή τη θετική συγκυρία, έπειτα δηλαδή από μια καλή χρονιά με καθαρά κέρδη από συνεχιζόμενες δραστηριότητες έκλεισαν στα € 62,1 εκατ. έναντι € 21,7 εκατ. για το 2022, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι οι πολύμηνες διαπραγματεύσεις με το αραβικό fund είναι σε καλό δρόμο. 

Ερωτηθείς σχετικά προ ημερών στο περιθώριο των εγκαινίων των ενοποιημένων 136 χλμ. του αυτοκινητοδρόμου Ε65 (Κεντρικής Ελλάδας), ο επικεφαλής του ομίλου Γ.Περιστέρης, περιορίστηκε να απαντήσει ότι «πάει καλά», αποφεύγοντας να μπει σε λεπτομέρειες.

Το εμιρατινό fund της Masdar, με εστίαση στην πράσινη μετάβαση και την ανάπτυξη έργων ΑΠΕ, έχει μεγάλες φιλοδοξίες και πολύ ισχυρούς μετόχους : Την Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου του Άμπου Ντάμπι (ADNOC), το fund TAQA που φιλοδοξεί να μπει και στην ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ και κυρίως το fund Mubadala, με υπό διαχείριση κεφάλαια πάνω από 290 δισ. ευρώ.

Εχει στόχο να αποκτήσει έως το 2030 ένα παγκόσμιο χαρτοφυλάκιο ΑΠΕ τουλάχιστον 100 GW και για να το πετύχει, επεκτείνεται επιθετικά παντού, από Αίγυπτο, Πολωνία έως Βρετανία και εσχάτως τις ΗΠΑ. Το Μάρτιο ανακοίνωσε ότι απέκτησε το 50% της αμερικανικής εταιρείας ανεξάρτητου παραγωγού ενέργειας (IPP) Terra-Gen από την Energy Capital Partners.

Επί του παρόντος, η Terra-Gen λειτουργεί 2,4 GW ηλιακών και αιολικών έργων και 5,1 GWh εγκαταστάσεων αποθήκευσης ενέργειας σε 32 τοποθεσίες στις ΗΠΑ, κυρίως σε Καλιφόρνια και Τέξας.

Στην Ελλάδα, η αραβική εταιρεία μπήκε το 2021 με φωτοβολταϊκό πάρκο 65 MW στη Βοιωτία, ενώ προ μηνών ο όμιλος Κοπελούζου συμφώνησε να συνεργαστεί με την αραβική Infinity Power για το καλώδιο GREGY, δηλαδή την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας - Αιγύπτου για τη μεταφοράς πράσινης ενέργειας στην Ευρώπη.

Βασικός μέτοχος της Infinity Power είναι η Masdar, η οποία το 2019 είχε συνάψει μνημόνιο συνεργασίας και με τη ΔΕΗ Ανανεώσιμες για έργα ισχύος 300 MW.

Due diligence από Motor Oil για Ηλέκτωρ

Το τρίτο κυοφορούμενο deal αφορά την εξαγορά της Ηλέκτωρ, θυγατρική της Ελλάκτωρ από τον όμιλο της Motor Oil.

Το διάστημα αυτό βρίσκεται σε εξέλιξη due diligence για τη θυγατρική του ομίλου Βαρδινογιάννη. Αν οι δύο πλευρές καταλήξουν σε συμφωνία, η Motor Oil θα εντάξει στο χαρτοφυλάκιό της ένα ισχυρό όνομα στη διαχείριση απορριμμάτων και παραγωγής πράσινης ενέργειας με παρουσία σε 8 χώρες.

Αν δούμε τα νούμερα της Ηλέκτωρ με βάση τα τελευταία δημοσιευμένα στοιχεία (αφορούν το 9μηνο του 2023), είχε 74,9 εκατ ευρώ κύκλο εργασιών και 11,1 εκατ ευρώ EBITDA, ενώ διαχειρίζεται ετησίως 950.000 τόνους αποβλήτων. Διαθέτει τέσσερις μονάδες αξιοποίησης βιοαερίου για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, συνολικής ισχύος 34 MW και τρία αιολικά πάρκα με συνολική ισχύ 7,8 MW.

Διατηρεί θυγατρική στη Γερμανία, την Herhof GmbH, η οποία έχει αναπτύξει καινοτόμες μεθόδους της βιολογικής ξήρανσης και κομποστοποίησης σε κλειστούς βιοαντιδραστήρες με πάνω από 50 εγκαταστάσεις παγκοσμίως.

Η ίδια εταιρεία εξυπηρετεί μια περιοχή 350.000 κατοίκων, καθώς συμμετέχει στην εταιρεία διαχείρισης της μονάδας βιολογικής ξήρανσης και μηχανικής διαλογής των αστικών απορριμμάτων της πόλης Osnabrück της Γερμανίας.

Σε επίπεδο αριθμών, η μονάδα έχει δυναμικότητα επεξεργασίας 90.000 τόνων απορριμμάτων ετησίως, ενώ το κύριο παραγόμενο προϊόν διατίθεται ως υποκατάστατο δευτερογενές καύσιμο σε ενεργοβόρες εγκαταστάσεις.