Σ’ έναν κόσμο που αλλάζει ταχύτατα, σ’ ένα διεθνές περιβάλλον όπου οι τεχνολογικές εξελίξεις δημιουργούν συνεχώς νέα δεδομένα, με αποτέλεσμα οι μέχρι σήμερα γνωστοί κίνδυνοι να μεταλλάσσονται, ο αγώνας για την εξάλειψη της παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης παραμένει μια διαρκής πρόκληση.
Πρόκειται για μια κοινωνική παθογένεια που δεν γνωρίζει σύνορα. Σύμφωνα με στοιχεία της UNICEF, 1 στα 5 παιδιά παγκοσμίως έχει υποστεί κάποιας μορφής σεξουαλική κακοποίηση ή εκμετάλλευση. Τα παιδιά μπορεί να υφίστανται σεξουαλική κακοποίηση στο σπίτι, σε δομές παιδικής προστασίας, στο διαδίκτυο.
Φέτος συμπληρώνονται 15 χρόνια από τη θέση σε ισχύ της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προστασία των παιδιών από τη σεξουαλική εκμετάλλευση και κακοποίηση, η οποία υπεγράφη στις 25 Οκτωβρίου 2007 στην πόλη Lanzarote της Ισπανίας και τέθηκε επίσημα σε ισχύ την 1η Ιουλίου 2010.
Πρόκειται για το πρώτο διεθνές νομικό κείμενο, που υιοθέτησε μια συνεκτική και ολιστική προσέγγιση για την αντιμετώπιση της σεξουαλικής κακοποίησης των παιδιών. Η Σύμβαση του Lanzarote επιδιώκει την προστασία των παιδιών από τη σεξουαλική κακοποίηση και εκμετάλλευση και επικεντρώνεται στην πρόληψη, την ποινική δίωξη και την προστασία των θυμάτων, καθώς και στην προώθηση φιλικής προς τα παιδιά Δικαιοσύνης.
Η φετινή επέτειος θα τιμηθεί με έναν συμβολικό αλλά και βαθιά ουσιαστικό τρόπο, αφού θα παρουσιαστεί έκθεση με τα έργα τέχνης παιδιών που έχουν υπάρξει θύματα σεξουαλικής κακοποίησης. Μέσα από την τέχνη δίνεται η δυνατότητα στα παιδιά να εκφράσουν τα συναισθήματα τους, να ακουστεί η φωνή τους, αλλά και μια ξεχωριστή ευκαιρία στις κοινωνίες μας για ευαισθητοποίηση, ενσυναίσθηση και δράση απέναντι σε αυτό το σύνθετο, διεθνές, κοινωνικό πρόβλημα.
Η σεξουαλική κακοποίηση συνιστά κατάφωρη παραβίαση του δικαιώματος του παιδιού να ζει σε ένα προστατευμένο και ασφαλές περιβάλλον και προσβάλλει βάναυσα την σωματική και ψυχική του υγεία, την προσωπικότητα και την αξιοπρέπεια του.
Οι βασικοί στόχοι της Σύμβασης του Lanzarote συνίστανται στην πρόληψη και καταπολέμηση της παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης, την προστασία των δικαιωμάτων των παιδιών που είναι θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης ή κακοποίησης και την προώθηση της εθνικής και διεθνούς συνεργασίας.
Ειδικότερα, εστιάζει στην προστασία των παιδιών από τη σεξουαλική βία, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής κακοποίησης και της παραγωγής πορνογραφικού υλικού με παιδιά.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης προβλέπει μεταξύ άλλων, την υποχρεωτική ποινικοποίηση της σεξουαλικής κακοποίησης και της παιδικής πορνογραφίας, την ανάπτυξη ασφαλών και προσβάσιμων μηχανισμών καταγγελίας, την παροχή της αναγκαίας ψυχοκοινωνικής υποστήριξης στα θύματα.
Επιπλέον, δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην πρόληψη μέσω της ένταξης της σεξουαλικής αγωγής στα σχολεία, όπου τα παιδιά θα ενημερώνονται για τους κινδύνους σεξουαλικής εκμετάλλευσης και κακοποίησης, καθώς και για τα μέσα προστασίας τους.
Περαιτέρω, η Σύμβαση του Lanzarote εστιάζει στην κατάρτιση και ευαισθητοποίηση σχετικά με την προστασία και τα δικαιώματα των παιδιών, των εκπαιδευτικών, των επαγγελματιών υγείας, των αστυνομικών, καθώς επίσης και των δικαστικών και εισαγγελικών λειτουργών.
Το πολιτικό μήνυμα της Σύμβασης είναι σαφές: το παιδί δεν φέρει καμία ευθύνη. Το κράτος είναι εκείνο που έχει την ευθύνη να προλαμβάνει, να προστατεύει και να υποστηρίζει ολιστικά τα θύματα τέτοιων αποτρόπαιων πράξεων.
Η κυβέρνηση έχει κάνει σημαντικότατα βήματα για την πρόληψη και καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης. Το σπίτι του παιδιού, η θέσπιση αυστηρών κανόνων για την ίδρυση και λειτουργία μονάδων φιλοξενίας παιδιών, ο ορισμός υπευθύνου παιδικής προστασίας σε όλα τα ιδρύματα, η προϋπόθεση του λευκού ποινικού μητρώου για όσους εργάζονται με παιδιά, το εθνικό σχέδιο δράσης για την πρόληψη και καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης, συνιστούν μεταξύ άλλων σημαντικά εργαλεία, που θα συμβάλλουν καίρια στη δημιουργία ενός υγιούς και ασφαλούς περιβάλλοντος για όλα τα παιδιά.
Όμως, τα νομοθετικά μέτρα, όσο αυστηρά και επαρκή και αν είναι, από μόνα τους δεν αρκούν. Είναι χρέος όλων μας να καταλάβουμε ότι κάθε παιδί που δεν προστατεύεται, κάθε δράστης που μένει χωρίς δίκη, είναι ένα τραύμα που πλήττει τη συνοχή της κοινωνίας μας.
Γι’ αυτό πρέπει όταν αντιλαμβανόμαστε ή έχουμε υπόνοια για τέτοια περιστατικά, να τα καταγγέλλουμε άμεσα. Γιατί η Δημοκρατία μας κρίνεται εν πολλοίς από τον τρόπο που προασπιζόμαστε τα δικαιώματα των παιδιών και των πλέον ευάλωτων ανθρώπων.
* Ο Γιώργος Σταμάτης είναι Βουλευτής Επικρατείας της ΝΔ
