Ο εφιάλτης των τραπεζιτών

Ο εφιάλτης των τραπεζιτών

Η ανακεφαλαιοποίηση θα πετύχει, σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες. Εκτός κι αν οι ξένοι επενδυτές φοβηθούν από τον τρόπο που η κυβέρνηση αντιμετωπίζει άλλες ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα. Ο μεγάλος φόβος, όμως, των τραπεζιτών είναι άλλος! Κρύβεται στα νούμερα...

Η τρίτη ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών βρίσκεται πλέον στην προτελευταία φάση της. Αν σκεφτούμε πως η τελευταία περίοδος αφορά τη συμμετοχή του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, τα κρίσιμα θα συμβούν στις επόμενες 8-10 ημέρες.

Η Τράπεζα Πειραιώς έκανε πρώτη το βήμα, ανοίγοντας βιβλίο προσφορών την Τετάρτη το βράδυ. Επικαλούμενη δε την πολύ καλή πορεία εγγραφών, το διατηρεί ανοικτό μέχρι τη Δευτέρα. Οι πληροφορίες θέλουν την Alpha Bank να ακολουθεί την Τρίτη, τη Eurobank και την Εθνική Τράπεζα να ακολουθούν την επομένη και το σύνολο των βιβλίων προσφορών να έχει κλείσει μέχρι την Παρασκευή.

Όλα τα ανώτατα στελέχη των διοικήσεων, όλοι οι τραπεζίτες εκφράζουν αισιοδοξία για την κάλυψη των αναγκών του βασικού σεναρίου και δίνουν σοβαρές πιθανότητες για κάλυψη σημαντικού μέρους των αναγκών του δυσμενούς. Πρόκειται ασφαλώς για πολύ καλά νέα. Εάν και εφόσον η αισιοδοξία αυτή έχει βάση.

Τα αποτελέσματα των stress tests, όντως, δίνουν αυτήν τη βάση. Υπό τον απαράβατο όρο πως η κατάσταση δεν θα αλλάξει δραματικά τους επόμενους μήνες. Γιατί εάν επιδεινωθεί η τραπεζική αρρώστια των «κόκκινων» δανείων, τα πράγματα θα μπορούσαν να γίνουν πολύ δύσκολα.

Επειδή η ασθένεια αυτή είναι ιδιόμορφη και έχει μεγάλη περίοδο επώασης. Και αν το μικρόβιο έχει εγκατασταθεί τον Ιούλιο, τα αποτελέσματα θα φανούν τον Οκτώβριο.

Αλλά καλύτερα να μην μιλάμε με γρίφους. Η στήλη, προσπαθώντας να εντοπίσει τόσο την αξιοπιστία των αποτελεσμάτων, όσο και το κατά πόσον επιτρέπεται ουσιαστική αισιοδοξία για την επιτυχή έκβαση των αυξήσεων κεφαλαίου, εξέτασε λεπτομερειακά τα stress tests και των τεσσάρων συστημικών τραπεζών. Σαν γενικό συμπέρασμα μπορεί να πει κάποιος πως όλα μοιάζουν εντάξει και δεν δημιουργείται κάποιου είδους ανησυχία. Αλλά υπάρχει ένα σενάριο που, πραγματικά, προκαλεί τρόμο. Σενάριο επιστημονικής φαντασίας μεν, με πολύ μικρή όμως αλλά απολύτως υπαρκτή πιθανότητα πραγματοποίησης.

Αλλά ας τα πάρουμε ένα-ένα. Για όσους δεν το γνωρίζουν, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια για να χαρακτηριστούν σαν τέτοια, χρειάζεται να περάσουν 90 ημέρες από την πρώτη αθέτηση πληρωμής. Ο μεγάλος όγκος των «κόκκινων» δανείων του 2015 έχει δημιουργηθεί τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο. Άρα θα εγγραφούν πλήρως σαν μη εξυπηρετούμενα από τον Οκτώβριο και ύστερα.

Μια τέτοια πιθανότητα έχει σίγουρα υπολογιστεί στην αξιολόγηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και υπάρχει σχετική πρόβλεψη στον προσδιορισμό των κεφαλαιακών απαιτήσεων. Το σενάριο επιστημονικής φαντασίας, όμως, αρχίζει να λειτουργεί από τη στιγμή που αυτή η πρόβλεψη αποδειχθεί μη αντιπροσωπευτική της πραγματικότητας.

Με βάση την έκθεση του Ενιαίου Μηχανισμού Εποπτείας (SSM), το «κόκκινο» σύνολο βρίσκεται στα 107 δισ. και οι καταθέσεις στα €120 δισ. Τι θα μπορούσε να συμβεί εάν οι υπολογισμοί είναι λάθος και υπάρξει έξαρση Οκτώβριο και Νοέμβριο; Αν, παραδείγματος χάριν, φτάσουν τα «κόκκινα» δάνεια €124 δισ. και ξεπεράσουν σε συνολικό ύψος τις καταθέσεις;

Κατ' αρχήν να επισημάνουμε ότι, σε μια τέτοια περίπτωση, οι τράπεζες έχουν αρνητικά ίδια κεφάλαια. Με εφαρμογή του γράμματος του νόμου περί ανωνύμων εταιρειών θα πρέπει την άλλη μέρα να κλείσουν και να οδηγηθούν σε εκκαθάριση, με τους όρους που ορίζει ο νόμος που ψηφίστηκε την προπερασμένη εβδομάδα.

Κάποιος εύλογα θα μπορούσε να πει πως μέχρι τότε οι τράπεζες θα έχουν ολοκληρώσει τις αυξήσεις κεφαλαίου και δεν θα υπάρχει πρόβλημα. Κατά ένα μέρος θα είχε δίκιο, υπό τον όρο ότι τα νέα κεφάλαια επαρκούν και για ένα τέτοιο σενάριο. Γιατί εάν όχι, το σενάριο θα μετατρεπόταν σε έναν απαίσιο εφιάλτη για τους τραπεζίτες και όλους τους πολίτες. Αυτός είναι και ο λόγος που δεν θα αναλυθεί περισσότερο. Έστω και στη φαντασία σου, να βλέπεις τη ζωή όλων μας να μετατρέπεται σε έναν συνεχόμενο και μόνιμο εφιάλτη, δεν είναι ο,τι καλύτερο.

Ο τραπεζικός