Καθώς πολλοί δρόμοι εξακολουθούν να είναι αποκλεισμένοι από τις κατολισθήσεις, ορισμένοι χωρικοί στο Μαρόκο φόρτωσαν την Τετάρτη γαϊδουράκια με προμήθειες για να τις μεταφέρουν σε κοινότητες σε απομακρυσμένες περιοχές που δεν είναι προσβάσιμες με οχήματα, ενώ άλλοι έψαχναν τα ερείπια των σπιτιών τους και θρηνούσαν τα χαμένα μέλη των οικογενειών τους.
Ο σεισμός μεγέθους 6,8 βαθμών που έπληξε τα όρη High Atlas αργά την Παρασκευή σκότωσε τουλάχιστον 2.901 ανθρώπους και τραυμάτισε 5.530, σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα στοιχεία, καθιστώντας τον τον πιο θανατηφόρο στο Μαρόκο από το 1960 και τον πιο ισχυρό από το 1900 τουλάχιστον.
Σε μια άκρη του δρόμου, ο Ιντουχμάντ Μοχάμεντ, 42 ετών, από το απομακρυσμένο χωριό Αγκντίζ του High Atlas, ξεχώριζε δεσμίδες με προμήθειες ανακούφισης για το χωριό του, 12 χιλιόμετρα μακριά, στο οποίο μπορούσε να φτάσει κανείς μόνο με γαϊδουράκι.
«Πολλοί άνθρωποι πέθαναν στο χωριό μου. Ορισμένες οικογένειες έχασαν 15 συγγενείς. Άλλες 12 ή 7», είπε.
«Χρειαζόμαστε κυρίως σκηνές. Αυτό που έχουμε δεν είναι αρκετό. Οι άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών, κοιμούνται στην ύπαιθρο μόνο σκεπασμένοι με κουβέρτες».
Ο στρατός του Μαρόκου ηγείται των προσπαθειών ανακούφισης, υποστηριζόμενος από ομάδες βοήθειας και ομάδες που έχουν σταλεί από τέσσερις άλλες χώρες, αλλά το απόκρημνο, δύσβατο έδαφος και οι κατεστραμμένοι δρόμοι έχουν κάνει την ανταπόκριση αποσπασματική, με μερικά από τα χωριά που έχουν πληγεί περισσότερο να λαμβάνουν βοήθεια τελευταία. Πεδινά νοσοκομεία και καταφύγια έχουν δημιουργηθεί σε πιο προσβάσιμες περιοχές.
Ο Αμπντάλα Χουσεΐν 40 ετών, από το χωριό Ζαγουιγιάτε του High Atlas δήλωσε: «Δεν υπάρχει δρόμος εδώ. Κανείς δεν μπορεί να απομακρύνει τους ογκόλιθους που κατέρρευσαν από το βουνό».
«Αυτή είναι η έκτη ημέρα μετά τον σεισμό. Ακόμα κοιμόμαστε στο ύπαιθρο με τα παιδιά μας. Δεν έχουμε κουβέρτες», είπε.
Με ορισμένους επιζώντες να εκφράζουν την απογοήτευσή τους για τον αρχικά αργό ρυθμό της αντιμετώπισης της έκτακτης ανάγκης, ο βασιλιάς Μοχάμεντ έκανε την Τρίτη την πρώτη του τηλεοπτική εμφάνιση μετά τον σεισμό, συναντώντας τραυματίες σε νοσοκομείο του Μαρακές.
Οι δημοσιογράφοι του Reuters δήλωσαν ότι υπήρξε μια αξιοσημείωτη αύξηση την Τετάρτη στον αριθμό των στρατευμάτων, της αστυνομίας και των εργαζομένων σε υπηρεσίες αρωγής κοντά στο επίκεντρο. Καταυλισμοί με σκηνές στήνονταν ή επεκτείνονταν, τα νοσοκομεία πεδίου ήταν απασχολημένα και ελικόπτερα πετούσαν πάνω από τα κεφάλια τους.
Οι γιατροί αντιμετώπιζαν σπασμένα οστά, κοψίματα και τραύματα από πτώση κτιρίων, καθώς και βοηθούσαν ανθρώπους με χρόνιες παθήσεις όπως ο διαβήτης, με τα ιατρικά εφόδια να είναι ελάχιστα.
Στο χωριό Αουτάγκρι, το οποίο ισοπεδώθηκε σχεδόν εξ ολοκλήρου και στο οποίο σκοτώθηκαν τέσσερις άνθρωποι, οι άστεγοι επιζώντες πέρασαν τις πέντε νύχτες μετά τον σεισμό κοιμώμενοι έξω από την αυλή του σχολείου, έναν από τους λίγους χώρους που δεν καλύφθηκαν από χαλάσματα.
«Είναι πραγματικά δύσκολο. Κάνει κρύο», δήλωσε ο Σαΐντ Αΐτ Χασάινε, 27 ετών. Είπε ότι οι επιζώντες φοβούνται τους μετασεισμούς και πασχίζουν να συμβιβαστούν με τους θανάτους και την καταστροφή.
«Κρατάμε τα πάντα μέσα. Ξέρετε, οι άνθρωποι εδώ είναι λίγο σκληροί και δεν μπορούν να δείξουν ότι είναι αδύναμοι ή ότι μπορούν να κλάψουν, αλλά μέσα σου θέλεις να πας κάπου και να κλάψεις», είπε.
Το χωριό είχε μόλις παραλάβει ένα φορτίο σκηνών που είχε παραχωρήσει η κυβέρνηση, αλλά δεν ήταν αδιάβροχες, κάτι που αποτελεί σοβαρή ανησυχία.
«Η ζωή ήταν δύσκολη εδώ ακόμα και όταν οι άνθρωποι ζούσαν στα σπίτια τους. Χιονίζει εδώ. Οι σκηνές δεν θα λύσουν το πρόβλημα», δήλωσε ο Ουάζο Νάιμα, 60 ετών, ο οποίος έχασε οκτώ συγγενείς στον σεισμό.
Στην Ταλάτ Εν Γιαγκούμπ, μια μικρή πόλη που υπέστη εκτεταμένες ζημιές αλλά έχει επίσης μετατραπεί σε κέντρο παροχής βοήθειας, ασθενείς νοσηλεύονταν στο πίσω μέρος ασθενοφόρων που ήταν σταθμευμένα σε μια μακριά σειρά δίπλα σε έναν καταυλισμό σκηνών για επιζώντες.
