Θα συναντηθούν οι παράλληλες πορείες Κίνας και Ρωσίας απέναντι στις ΗΠΑ;

Θα συναντηθούν οι παράλληλες πορείες Κίνας και Ρωσίας απέναντι στις ΗΠΑ;

Όσο οι Ηνωμένες Πολιτείες ακολουθούν μία στιβαρή πολιτική στη διεθνή αρένα, τόσο οι μεγάλες δυνάμεις σε όλο τον κόσμο έρχονται πιο κοντά. Κίνα και Ρωσία ασφυκτιούν όλο και περισσότερο, θεωρώντας τις αμερικανικές παρεμβάσεις ως εκδηλώσεις παγκόσμιας ηγεμονίας της Ουάσιγκτον. Σε κάθε περίπτωση, καμιά από τις δύο δεν είναι διατεθειμένες να δεχθούν έλεγχο σε περιοχές που έχουν χαράξει ως δικές της σφαίρες επιρροής.

Η συνάντηση κορυφής μεταξύ του Βλαντίμιρ Πούτιν και του Σι Τζινπίνγκ που ανακοινώθηκε για την Τετάρτη, ήταν λίγο-πολύ αναμενόμενη. Η Ρωσία και η Κίνα έχουν βελτιώσει τις σχέσεις του σε επίπεδο που λίγοι θα φανταζόταν. Λίγο καιρό πριν, οι δύο χώρες ανταγωνιζόταν σε πολλά πεδία και μπορούσαν να διακριθούν στοιχεία αντιπαλότητας μεταξύ τους. Πλέον, ο Σι Τζινπίνγκ και ο Πούτιν ανταλλάσσουν συνεχώς φιλοφρονήσεις, τονίζοντας πως οι σινορωσικές σχέσεις βρίσκονται στο καλύτερο δυνατό επίπεδο από τη Δύση.

Αντίθετα, η παρουσία του Τζο Μπάιντεν στην προεδρία έχει σημάνει την αύξηση των εντάσεων και των δύο με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η Ουάσιγκτον θεωρεί, για διαφορετικούς λόγους, πως απειλείται και από τις δύο πλευρές. Πέρα από αυτό, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν σηκώσει ανάχωμα στην εδαφική επέκταση της Κίνας και της Ρωσίας. Παρά τις διαφορετικές παραμέτρους της κάθε περίπτωσης, υπάρχουν ομοιότητες. Το Πεκίνο επιθυμεί διακαώς να ανακτήσει την κυριαρχία της Ταϊβάν, ενώ η Μόσχα θεωρεί μέρος, αν όχι όλη, την Ουκρανία ως δική της επαρχία.

Η ύπαρξη των Ηνωμένων Πολιτειών, ως μία εγγυήτρια των διεθνών συνόρων περί των δύο χωρών, αποτρέπει και τους δύο να δράσουν κατά το δοκούν. Δίχως να γνωρίζει κανείς βέβαια το αποτέλεσμα μίας ένοπλης σύρραξης, τόσο η Ρωσία όσο και η Κίνα έχουν σοβαρές πιθανότητες να επεκταθούν εδαφικά, εάν το θελήσουν. Μία εισβολή στην Ουκρανία, με τον αριθμό των στρατιωτών που έχουν συγκεντρωθεί στα σύνορα, μάλλον θα επιτρέψει στα ρωσικά στρατεύματα να προελαύσουν σε καίρια εδάφη της ανατολικής Ουκρανίας, ενώ ακόμα και οι υπηρεσίες ασφάλειας της Ταϊβάν παραδέχονται πως δεν μπορούν να αποτρέψουν μία κινέζικη απόβαση στο νησί. Ωστόσο, η εγγύηση ασφάλειας των Ηνωμένων Πολιτειών διατηρεί την υπάρχουσα εδαφική κατάσταση.

Πέρα από τον παραδοσιακό ανταγωνισμό, οι Ηνωμένες Πολιτείες πρωτοστατούν στις κυρώσεις εναντίον των δύο χωρών. Μετά από τη ψυχρολουσία του διπλωματικού μποϋκοτάζ στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου από τον αγγλοσαξωνικό κόσμο, το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών επέβαλε κυρώσεις σε δύο ανώτερους κινέζους αξιωματούχους για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην περιφέρεια της Σιντζιάνγκ, ενώ ενέταξε την κινεζική εταιρεία τεχνητής νοημοσύνης SenseTime στη μαύρη λίστα, λόγω της παράτυπης εμπλοκής της, σχετικά με τους Ουϊγούρους.

Αντίστοιχα, η Ρωσία είδε τις ΗΠΑ να κραδαίνουν την απειλή του κλεισίματος του αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 2, σε περίπτωση εισβολής τους στη Ρωσία, παίρνοντας με το μέρος τους και τη Γερμανία. Η νέα κυβέρνηση στο Βερολίνο, με τη συμμετοχή των Πρασίνων με σαφή ατζέντα προώθησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, υιοθέτησε άμεσα τη σκληρή στάση απέναντι στη Μόσχα, ακόμα και στο επίπεδο της καγκελαρίας. Ταυτόχρονα, δεν περνάει απαρατήρητο πως το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της Δευτέρας προχώρησε στην επιβολή κυρώσεων στη ρωσική εταιρεία μισθοφόρων Βάγκνερ, όσο κι αν, επίσημα, το Κρεμλίνο αρνείται τις σχέσεις μαζί τους.

Ο ανταγωνισμός μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων μαίνεται αμείωτος, από το στρατιωτικό πεδίο, όπως φαίνεται στα ρωσοουκρανικά σύνορα και τον εξοπλισμό της Κίνας σε συμβατικά και πυρηνικά όπλα, μέχρι σε κάθε διεθνές φόρουμ. Το βέτο που πρόβαλε η Ρωσία στη διασύνδεση μεταξύ κλίματος και διεθνούς ασφάλειας στον ΟΗΕ είναι χαρακτηριστικό της διακριτής πορείας της Μόσχας διεθνώς.

Η Κίνα αντίστοιχα είχε απασφαλίσει επίσης σε ρητορικό επίπεδο. Το Πεκίνο αντιδρά έντονα πλέον, δηλώνοντας πως η Ουάσιγκτον θα πληρώσει τις «απρόσεκτες» κινήσεις της. Οι τελευταίες κυρώσεις από τις Ηνωμένες Πολιτείες σε κινεζικές εταιρίες φαίνεται ως ένα βασικό χτύπημα μετά από το τετ-α-τετ μεταξύ Μπάιντεν και Σι Τζινπινγκ, όπου ο Κινέζος πρόεδρος είχε ζητήσει από τον ομόλογο του, να μην τιμωρούνται οι κινέζικες εταιρίες με πρόσχημα ζητήματα ασφαλείας. Πλέον, σύμφωνα με την κινεζική θεώρηση, το πρόταγμα της ασφάλειας, έχει αντικατασταθεί από εκείνο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Οι παράλληλες πορείες Κίνας και Ρωσίας ενδέχεται κάποια στιγμή να συναντηθούν. Προς το παρών βέβαια, δεν φαίνεται να είναι αυτό που τρομάζει τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες φαίνονται αποφασισμένες, υπό την προεδρία του Τζο Μπάιντεν, να συνεχίσουν την ίδια στρατηγική.