Είναι η Τουρκία η Σαουδική Αραβία του 21ου αιώνα;
AP Photo/Burhan Ozbilici
AP Photo/Burhan Ozbilici

Είναι η Τουρκία η Σαουδική Αραβία του 21ου αιώνα;

«Χρεώνοντας» στις κυβερνήσεις των Ηνωμένων Πολιτειών «εκούσια τύφλωση» έναντι της υπόθαλψης του ριζοσπαστικού ισλαμισμού από τη Σαουδική Αραβία προ της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, ο Μάικλ Ρούμπιν, αναλυτής για τη Μέση Ανατολή του American Enterprise Institute, έρχεται να προειδοποιήσει ότι η Ουάσινγκτον επαναλαμβάνει τα ίδια λάθη με την Τουρκία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Η Τουρκία σήμερα είναι «η Σαουδική Αραβία του 20ού αιώνα, μία δεξαμενή και μηχανή υποστήριξης του βίαιου εξτρεμισμού παγκοσμίως», κατά την «ανάγνωση» του πρώην αξιωματούχου του Πενταγώνου, συγγραφέα και αναλυτή Μάικλ Ρούμπιν, ο οποίος εγείρει το ζήτημα εάν η αμερικανική στάση έναντι της Άγκυρας εξυπηρετεί πράγματι τα συμφέροντα εθνικής ασφαλείας των Ηνωμένων Πολιτειών.

Σε ανάλυσή του που δημοσιεύεται στην πύλη 19FortyFive -υπό τον τίτλο «Θα μπορούσε η επόμενη 11η Σεπτεμβρίου να προέλθει από την Τουρκία;»-, ο Μάικλ Ρούμπιν αντιπαραβάλλει την Σαουδική Αραβία του παρελθόντος με την Τουρκία του σήμερα, και επισημαίνει ότι ενώ η επιτροπή διερεύνησης των τρομοκρατικών επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου έφερε στο φως προειδοποιητικά σημάδια που θα έπρεπε να είχαν «δει» οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών, διαφαίνεται ότι «μια γενιά αργότερα, οι ιθύνοντες χάραξης πολιτικής στις ΗΠΑ δεν έχουν αντλήσει το δίδαγμα».

Ο Μάικλ Ρούμπιν στηλιτεύει τη στάση των κυβερνήσεων αμφότερων Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικανών έναντι της Σαουδικής Αραβίας τα χρόνια πριν από τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, υποστηρίζοντας πως έκλειναν τα μάτια -εκούσια σε πολλές περιπτώσεις- όχι μόνο στις ανησυχίες, αλλά και στις επιπτώσεις της σαουδαραβικής υποστήριξης στον ριζοσπαστικό ισλαμισμό, προτάσσοντας τις συμφωνίες συνεργασίας της Ουάσινγκτον με το Ριάντ στο πεδίο της ασφάλειας. Το ίδιο διακρίνει ότι συμβαίνει σήμερα με την Τουρκία.

Ο φιλοδυτικός, μετριοπαθής λόγος που υιοθέτησε στα πρώτα χρόνια της εξουσίας του ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επρόκειτο για ψευδαίσθηση, σύμφωνα με τον κ. Ρούμπιν, ο οποίος υπενθυμίζει εικόνες του νεαρού Ερντογάν σε συγκεντρώσεις που «έσφυζαν» από αντιδυτική ρητορική, συναντήσεις του με τον Αφγανό τρομοκράτη Γκουλμπουντίν Χεκματιάρ, καθώς και δηλώσεις του πριν κατακτήσει την πρωθυπουργία της Τουρκίας.

Και ενώ πρόεδροι των Ηνωμένων Πολιτειών από τον Τζορτζ Ο.Μπους έως τον Ντόναλντ Τραμπ «έβλεπαν» στον Ερντογάν έναν εταίρο, οι ενέργειες του Ερντογάν υποδηλώνουν μια διαφορετική ατζέντα, επισημαίνει ο ανώτερος συνεργάτης της «δεξαμενής σκέψης» της Ουάσινγκτον American Enterprise Institute (ΑΕΙ).

«Πολλοί θα υποστήριζαν ότι οι δεσμοί μεταξύ της διοικησης Ερντογάν και του Ισλαμικού Κράτους είναι εξίσου ισχυροί, αν όχι ισχυρότεροι, από εκείνους μεταξύ Σαουδάραβων αξιωματούχων και της Αλ Κάιντα πριν από τις επιθέσεις στο Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου [WTC]», γράφει ο Μάικλ Ρούμπιν.

Ο ίδιος αναφέρεται σε τηλεφωνικές υποκλοπές που έχουν αποκαλύψει ότι το γραφείο Ερντογάν βοήθησε στον εξοπλισμό ισλαμιστών μαχητών της Μπόκο Χαράμ στη Νιγηρία, στα κέντρα στρατολόγησης στα οποία μετατράπηκαν το Αφρίν και άλλες περιοχές της βόρειας Συρίας αφότου έχασαν τον έλεγχο οι τοπικές κουρδικές δυνάμεις μετά την τουρκική εισβολή, καθώς και στην πρόσφατη διαρροή των απόρρητων εγγράφων του αμερικανικού Πενταγώνου, τα οποία εστιάζουν μεν στην Ουκρανία, αλλά εξίσου σημαντικές είναι οι αποκαλύψεις ότι ο μισθοφορικός στρατός της Wagner επεδίωξε να αγοράσει όπλα από την Τουρκία. To εάν η Τουρκία ανταποκρίθηκε παραμένει άγνωστο, όμως είναι πιθανό, σύμφωνα πάντα με τον Μάικλ Ρούμπιν.

Ο ίδιος αναφέρει πως κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών του 20ού αιώνα, σαουδαραβικές φιλανθρωπικές οργανώσεις υποστήριξαν ένα παγκόσμιο δίκτυο τεμενών και μεντρεσέ (ιεροδιδασκαλείων), και η Τουρκία σήμερα κάνει το ίδιο. «Ενώ ο Ερντογάν προωθεί τις προσπάθειές του να εξαρθρώσει το εκπαιδευτικό και θεσμικό δίκτυο του συμμάχου που έγινε αντίπαλος Φετουλάχ Γκιουλέν, τον οποίο κατηγόρησε ως τρομοκράτη, παραλείπει ότι απλώς αντικατέστησε την προώθηση του σουφισμού, στα χρώματα της Ανατολίας, του Γκιουλέν με τον δικό του εμπνευσμένο από τη Μουσουλμανική Αδελφότητα εξτρεμισμό στους ίδιους θεσμούς, ιδιαίτερα στην Αφρική», επισημαίνει.

Στην ανάλυσή του αναφέρει ακόμη πως πρώην πρεσβευτές και επιτετραμμένοι των ΗΠΑ στην Τουρκία έχουν συχνά επιχειρηματικές συναλλαγές εντός της χώρας ή εκ μέρους ενεργειακών εταιρειών μεταφοράς πετρελαίου.

Επισημαίνει πως ενώ κάποτε αρνούνταν σχέσεις του Ερντογάν με τον εξτρεμισμό, ο τεράστιος όγκος των αποδεικτικών στοιχείων το καθιστά αυτό πλέον αδύνατο. «Αντίθετα, προτάσσουν τη συμμετοχή της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ και την υποτιθέμενη στρατιωτική της σημασία. Πολλοί υποστηρίζουν ότι το να λογοδοτήσει η Τουρκία θα σήμαινε ότι θα την οδηγούσε στο ρωσικό ή κινεζικό ‘στρατόπεδο’. Το γεγονός και μόνο ότι αυτό αποτελεί ανησυχία, ωστόσο, εκθέτει τη σήψη στις ρίζες της σχέσης», λέει.

Και συνεχίζει αναφέροντας πως ούτε όταν αγνοείς μία συμπεριφορά, σημαίνει ότι δεν υπάρχει, αναδεικνύοντας το γεγονός ότι η Τουρκία εκτόξευσε την περασμένη εβδομάδα πύραυλο σε αυτοκινητοπομπή που μετέφερε προσωπικό των ΗΠΑ και των συμμάχων τους, Κούρδους της Συρίας και του Ιράκ που συμμετέχουν στον πολυεθνή συνασπισμό κατά του Ισλαμικού Κράτους. «Είναι ένα προειδοποιητικό σημάδι τόσο σημαντικό, όσο όταν Σαουδάραβες κάνουν μαθήματα για το πώς να πετάξουν ένα αεροπλάνο, αλλά όχι να το προσγειώσουν», υποστηρίζει ο κ. Ρούμπιν αναφερόμενος στους αεροπειρατές που ισοπέδωσαν τους Δίδυμους Πύργους.

Ως προς τον Ερντογάν, ο Μάικλ Ρούμπιν διασαφηνίζει ότι ο ίδιος μπορεί να μην επιβουλεύεται άμεσα τις Ηνωμένες Πολιτείες, και ενδεχομένως να πιστεύει -όπως ο βασιλιάς Φαχντ της Σαουδικής Αραβίας- πως θα μπορούσε να ελέγξει και να διοχετεύσει τις δυνάμεις του εξτρεμισμού προς όφελός του. «Κάνει λάθος. Μόλις εξαπολυθεί, τέτοιος ριζοσπαστισμός και εξτρεμισμός δεν περιορίζεται εύκολα», σημειώνει ο Αμερικανός αναλυτής, και καταλήγει:

«Το ζήτημα που πρέπει τώρα να εξετάσουν οι Αμερικανοί πολιτικοί είναι εάν σήμερα με την Τουρκία επαναλαμβάνουν τα λάθη στις σχέσεις ΗΠΑ-Σαουδικής Αραβίας στα τέλη του 20ού αιώνα, και εάν όσοι στον Λευκό Οίκο, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, το Πεντάγωνο και την κοινότητα των ‘δεξαμενών σκέψης’ παρέχουν κάλυψη στην παρανομία της Τουρκίας διαφυλάσσουν μια κρίσιμη σχέση για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ ή επιτρέπουν ακούσια την ίδια ατιμωρησία που απολάμβανε η Σαουδική Αραβία πριν από την 11η Σεπτεμβρίου».

Διαβάστε επίσης

Ερντογάν: Η Δύση δεν μπορεί να επιβάλει την ιμπεριαλιστική πολιτική της στην Τουρκία

AKP: Ιμπεριαλιστική πολιτική δι' αντιπροσώπου η στάση της Ελλάδας έναντι της Τουρκίας

Πώς η Wagner επιχείρησε να αγοράσει όπλα από την Τουρκία