Ο Γερμανός καγκελάριος, Φρίντριχ Μερτς πρέπει να είναι προετοιμασμένος για μια ενδεχόμενη «ενέδρα» ανάλογη με εκείνη που υπέστησαν οι ηγέτες της Ουκρανίας και της Νότιας Αφρικής, όταν συναντήσει τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ στο Οβάλ Γραφείο την Πέμπτη.
Όπως αναφέρει το Politico, η εχθρότητα του Τραμπ απέναντι στους «κακούς, πολύ κακούς» Γερμανούς είναι διαβόητη, και ο Μερτς αναμένεται να δεχθεί σκληρές ερωτήσεις μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες για τις δηλώσεις που έκανε το βράδυ των εκλογών τον Φεβρουάριο, όταν είπε ότι η Ευρώπη πρέπει να «επιτύχει την ανεξαρτησία της από τις ΗΠΑ» και ότι η κυβέρνηση Τραμπ «ενδιαφέρεται ελάχιστα για την τύχη της Ευρώπης».
Επίσης, ο Μερτς θα πρέπει να αποφύγει τις παγίδες σε μια σειρά ζητημάτων: Τις εξαγωγές γερμανικών αυτοκινήτων, τη στήριξη στο ΝΑΤΟ και την Ουκρανία και – ίσως πιο δύσκολα – τη συμπάθεια της κυβέρνησης Τραμπ προς το ακροδεξιό, αντιμεταναστευτικό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), που αποτελεί τη δεύτερη ισχυρότερη πολιτική δύναμη της χώρας.
Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι ο Μερτς θα πρέπει να «χάνει τον ύπνο του», καθώς υπάρχουν ενδείξεις ότι οι δύο εύποροι επιχειρηματίες θα μπορούσαν να τα βρουν.
Ο νέος καγκελάριος, δηλωμένος υπέρμαχος των διατλαντικών σχέσεων, έχει δεσμευτεί να οδηγήσει τη Γερμανία σε μια ριζικά νέα κατεύθυνση σε ζητήματα που βρίσκονται στην καρδιά των προτεραιοτήτων του Τραμπ: Υπόσχεται δραστική αύξηση των στρατιωτικών δαπανών και σκληρότερη μεταναστευτική πολιτική.
Η επίσκεψη συμπίπτει επίσης με τις ευρωπαϊκές προσπάθειες να βρεθεί συμφωνία για τα αυτοκίνητα, ώστε να εκτονωθεί ο κλιμακούμενος εμπορικός πόλεμος μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ.
Δύσκολη εκκίνηση
Δεν είναι δύσκολο για τη γερμανική αποστολή να φανταστεί πώς τα πράγματα μπορεί εύκολα να εκτροχιαστούν, όπως όταν ο Τραμπ έκανε αβάσιμους ισχυρισμούς περί «γενοκτονίας» του λευκού πληθυσμού στη Νότια Αφρική κατά την επίσκεψη του προέδρου Ραμαφόσα τον Μάιο, ή όταν ο Τραμπ και ο αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς επιτέθηκαν στον πολιορκημένο Ουκρανό ηγέτη Βολοντίμιρ Ζελένσκι νωρίτερα μέσα στο έτος.
Η ομιλία του Βανς στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου τον Φεβρουάριο, λίγες ημέρες πριν από τη νίκη των Χριστιανοδημοκρατών σε πρόωρες εκλογές, αποτελεί πιθανό παράδειγμα τέτοιου σεναρίου.
Σε εκείνη την ομιλία, ο Βανς επέκρινε τους κυρίαρχους Ευρωπαίους ηγέτες ότι «τρέμουν τους ίδιους τους ψηφοφόρους τους», κάνοντας ειδική μνεία στο «τείχος αποκλεισμού» που έχει υψώσει η Γερμανία απέναντι στην ανερχόμενη AfD, ώστε να εμποδίσει κεντρώους πολιτικούς να συνεργαστούν με το απομονωμένο κόμμα.
Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο παρενέβη επίσης στη συζήτηση, κατηγορώντας τη γερμανική υπηρεσία εσωτερικής ασφάλειας ότι ασκεί «τυραννία μεταμφιεσμένη» χαρακτηρίζοντας την AfD εξτρεμιστική.
Τα σχόλια του Βανς σόκαραν εμφανώς τον Μερτς, ο οποίος το βράδυ των εκλογών εξέφρασε ανοιχτά αμφιβολίες για το κατά πόσο το ΝΑΤΟ μπορεί να συνεχίσει να υπάρχει στην παρούσα του μορφή, λόγω των φόβων για τον ρόλο των ΗΠΑ. Λίγες ημέρες νωρίτερα, είχε υπογραμμίσει την ανάγκη να εξεταστεί η πιθανότητα υπαγωγής της Γερμανίας στην πυρηνική ομπρέλα Βρετανίας και Γαλλίας.
Έκτοτε, οι σχέσεις Ουάσινγκτον–Βερολίνου έχουν βελτιωθεί αισθητά.
Η κυβέρνηση Μερτς έχει κάνει συστηματική προσπάθεια να προσεταιριστεί τον Τραμπ, ο οποίος στην πρώτη του θητεία επέκρινε επανειλημμένα τη Γερμανία ως «παραβάτη» στις αμυντικές δαπάνες και απείλησε με αποχώρηση 12.000 Αμερικανών στρατιωτών από τη χώραμ υποσχόμενη να χτίσει τον «ισχυρότερο συμβατικό στρατό» στην Ευρώπη.
Η κυβέρνησή του έχει επίσης ανοίξει τη συζήτηση για μια ιστορική αύξηση των αμυντικών δαπανών, έως και στο 5% του ΑΕΠ — τεράστιο άλμα από το τρέχον ποσοστό λίγο πάνω από το 2%.
Ο Μερτς έχει επίσης εγκαταλείψει τη ρητορική περί «ανεξαρτησίας».
Κατά την επίσκεψή του στην έδρα του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες τον Μάιο, δήλωσε ότι η στάση της κυβέρνησης Τραμπ απέναντι στην Ευρώπη έχει «προφανώς αλλάξει» λόγω της ενισχυμένης προσπάθειας της Ε.Ε. στην άμυνα και ότι είναι πλέον «πιο αισιόδοξος για το μέλλον της Συμμαχίας».
Οι ΗΠΑ, πρόσθεσε, είναι «αναγκαίες για την ασφάλεια της Ευρώπης σήμερα και για πολλά χρόνια ακόμη».
Υπάρχουν ενδείξεις ότι οι Αμερικανοί ίσως και να το πιστεύουν.
Σε συνέδριο στη Σιγκαπούρη το περασμένο Σαββατοκύριακο, ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας Πιτ Χεγκσέθ ανέφερε τη Γερμανία ως παράδειγμα προς μίμηση, αστειευόμενος: «Δύσκολο να το πιστέψω... ότι το λέω εγώ αυτό».
Και σε ό,τι αφορά την AfD, ο Μερτς μπορεί να ανακουφίζεται κάπως από το γεγονός ότι ο δισεκατομμυριούχος της τεχνολογίας Ίλον Μασκ – ο πιο ένθερμος υποστηρικτής του κόμματος εντός της κυβέρνησης – δεν βρίσκεται πλέον στο κυβερνητικό σχήμα.
Υψηλό διακύβευμα
Αν και το διακύβευμα για την αμερικανική κυβέρνηση δεν είναι μεγάλο, για τον Μερτς η συνάντηση στον Λευκό Οίκο μπορεί να αποδειχθεί καθοριστική.
Η ικανότητα της Ευρώπης να αμυνθεί, η χάραξη κοινής στρατηγικής για τον τερματισμό του πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, και η λήξη του εμπορικού πολέμου που αποσταθεροποιεί την ευρωπαϊκή οικονομία ενδέχεται να εξαρτηθούν σε μεγάλο βαθμό από το αν οι δύο ηγέτες θα βρουν κοινό έδαφος.
Η ομάδα του Μερτς καταφθάνει στην Ουάσινγκτον με απτά δείγματα καλής θέλησης από την Ε.Ε., η οποία επεξεργάζεται σχέδιο για χαλάρωση των αυστηρών κανονισμών σχετικά με τα αυτόνομα οχήματα και την υιοθέτηση πιο ελαστικών ρυθμίσεων, στο πλαίσιο της προσπάθειας να υποχωρήσει η κυβέρνηση Τραμπ στους δασμούς για τα εισαγόμενα αυτοκίνητα και ανταλλακτικά, σύμφωνα με πηγή με γνώση των διαπραγματεύσεων.
Ωστόσο, όσοι βρίσκονται κοντά στον Μερτς θεωρούν ότι τέτοιες τεχνικές λεπτομέρειες δύσκολα θα καθορίσουν την έκβαση της συνάντησης.
