Το Πεντάγωνο επανεξετάζει τον ρόλο της Αμερικής σε μια ιστορική, πολυδισεκατομμυρίων δολαρίων συμφωνία μεταξύ Ουάσιγκτον, Ηνωμένου Βασιλείου και Αυστραλίας, με στόχο την ανάσχεση της αυξανόμενης επιρροής της Κίνας.
Η ευρέως υποστηριζόμενη συμφωνία προβλέπει την από κοινού ανάπτυξη υπερηχητικών όπλων και πυρηνοκίνητων υποβρυχίων από τις τρεις χώρες - μια μοναδική αμυντική συνεργασία που θα μπορούσε να καλύψει τα κενά ναυτικής ισχύος στον Ειρηνικό και να φέρει επαναστατικές τεχνολογικές εξελίξεις στον τομέα των όπλων, όπως αναφέρει το Politico.
Ο επικεφαλής χάραξης πολιτικής του Πενταγώνου, Έλμπριτζ Κόλμπι - ο οποίος έχει εκφράσει σκεπτικισμό για την αξία του προγράμματος - ηγείται της επανεξέτασης, σύμφωνα με δύο αξιωματούχους του υπουργείου Άμυνας που μίλησαν υπό τον όρο της ανωνυμίας.
«Αυτή είναι μια ευκαιρία για το Υπουργείο Άμυνας να διασφαλίσει ότι η πρωτοβουλία ευθυγραμμίζεται με τις προτεραιότητες της κυβέρνησης Τραμπ», δήλωσε ένας από τους αξιωματούχους.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν υπέγραψε τη συμφωνία, γνωστή ως AUKUS, πριν από τέσσερα χρόνια. Οι πηγές δεν διευκρίνισαν πώς θα μπορούσε η κυβέρνηση Τραμπ να τροποποιήσει το ευρύ αυτό πακέτο συνεργασίας, ούτε πότε αναμένεται να ληφθεί απόφαση.
Ωστόσο, η συμφωνία φαίνεται να έχει την υποστήριξη πολλών μελών του Κογκρέσου, καθώς και του υπουργού Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, ο οποίος δήλωσε τη στήριξή του κατά την ακρόασή του για επιβεβαίωση στο αξίωμα.
Το υπουργείο Άμυνας δεν απάντησε σε αίτημα για σχόλιο. Η εφημερίδα Financial Times ήταν η πρώτη που ανέφερε την επανεξέταση.
Τέτοιου είδους αξιολογήσεις δεν είναι ασυνήθιστες. Ο Βρετανός πρωθυπουργός, Κιρ Στάρμερ ξεκίνησε και αυτός επανεξέταση της AUKUS μετά την εκλογή του, πέρυσι.
Εκπρόσωπος της βρετανικής κυβέρνησης, που μίλησε ανώνυμα, χαρακτήρισε την επανεξέταση «κατανοητή» και δήλωσε ότι το Λονδίνο θα συνεχίσει να συνεργάζεται στενά με τις ΗΠΑ και την Αυστραλία στο πλαίσιο της συμφωνίας.
Ωστόσο, η εξέλιξη αυτή προκάλεσε εκνευρισμό μεταξύ Δημοκρατικών του Κογκρέσου, ειδικά στις ανατολικές πολιτείες των ΗΠΑ, όπου βρίσκονται μερικά από τα μεγαλύτερα ναυπηγεία της χώρας. Η Αυστραλία έχει δεσμευτεί να επενδύσει 3 δισεκατομμύρια δολάρια στον εκσυγχρονισμό των αμερικανικών ναυπηγείων που κατασκευάζουν πυρηνοκίνητα υποβρύχια - μια τεράστια εισροή κεφαλαίων που θα ενισχύσει τη βιομηχανία των ΗΠΑ και την ικανότητά τους να παράγουν υποβρύχια.
Η γερουσιαστής Τζιν Σαχίν, επικεφαλής των Δημοκρατικών στην Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, δήλωσε ότι η είδηση της επανεξέτασης «θα προκαλέσει πανηγυρισμούς στο Πεκίνο».
Πρόσθεσε ότι η ακύρωση της συνεργασίας θα «πλήξει περαιτέρω τη φήμη της Αμερικής και θα εντείνει τα ερωτήματα μεταξύ των στενότερων αμυντικών εταίρων μας σχετικά με την αξιοπιστία μας».
Ο Κόλμπι έχει εκφράσει ενστάσεις για σημαντικά σκέλη της συμφωνίας AUKUS, συμπεριλαμβανομένου του σχεδίου πώλησης τριών υποβρυχίων κλάσης Virginia στην Αυστραλία, επικαλούμενος την ανάγκη διατήρησης ισχυρής υποθαλάσσιας παρουσίας των ΗΠΑ στον Ειρηνικό. Οι πωλήσεις των Virginia προβλέπεται να γίνουν ανά τριετία, ξεκινώντας από το 2032, και θα αντικαταστήσουν τα υποβρύχια κλάσης Collins της Αυστραλίας.
Ωστόσο, ο Κόλμπι εμφανίστηκε πιο θετικός στο έργο κατά την ακρόασή του στη Γερουσία τον Μάρτιο. «Η πολιτική της κυβέρνησης των ΗΠΑ θα πρέπει να είναι να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να πετύχει αυτό το εγχείρημα», είπε.
Παρόλα αυτά, εξέφρασε την ανησυχία ότι η πώληση υποβρυχίων στην Αυστραλία ή η χρήση αμερικανικών ναυπηγείων για την κατασκευή τους, ενδέχεται να αποδυναμώσουν τη θέση του Αμερικανικού Ναυτικού, αφού δεν θα εξυπηρετούν άμεσα τις ανάγκες των ΗΠΑ.
Η συμφωνία προβλέπει επίσης στενότερη συνεργασία μεταξύ των τριών χωρών για την ανάπτυξη κβαντικών υπολογιστών και υπερηχητικών όπλων. Και μέχρι σήμερα έχει προχωρήσει χωρίς σοβαρές αντιδράσεις. Ο Αυστραλός αναπληρωτής πρωθυπουργός, Ρίτσαρντ Μαρλς συναντήθηκε με τον Αμερικανό υπουργό Άμυνας, Πιτ Χέγκσεθ τον Φεβρουάριο στο Πεντάγωνο και ανακοίνωσε την πρώτη δόση, ύψους 500 εκατομμυρίων δολαρίων, από τη συνολική επένδυση των 3 δισεκατομμυρίων.
«Ο Ντόναλντ Τραμπ είναι πλήρως ενήμερος, υποστηρίζει την AUKUS και αναγνωρίζει τη σημασία της αμυντικής βιομηχανικής βάσης», δήλωσε ο Χέγκσεθ κατά τη συνάντηση.
Οι τρεις χώρες έχουν ήδη επενδύσει εκατομμύρια σε εκπαιδευτικά προγράμματα για τη λειτουργία πυρηνοκίνητων σκαφών. Η Αυστραλία έχει επενδύσει ακόμη περισσότερα στην επέκταση της ναυτικής της βάσης στο Περθ, στα δυτικά της χώρας.
Σημειώνεται ότι ο βουλευτής, Τζο Κόρτνι, κορυφαίο στέλεχος των Δημοκρατικών στην Υποεπιτροπή Ναυτικής Ισχύος της Βουλής, αναρωτήθηκε γιατί η κυβέρνηση ξεκινά επανεξέταση τη στιγμή που τόσα έχουν ήδη δρομολογηθεί.
«Το να αποσυρθούμε από όλη αυτή την επένδυση - σε χρόνο, πόρους και δέσμευση - από τους δύο πιο στενούς μας συμμάχους, την Αυστραλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, θα έχει σοβαρές συνέπειες στην αξιοπιστία μας παγκοσμίως», δήλωσε.
«Πρόκειται για άμεση αντίφαση με τον στόχο της κυβέρνησης "Πρώτα η Αμερική, αλλά όχι μόνη", για την αντιμετώπιση της επιθετικότητας από την Κίνα, τη Ρωσία και άλλους αντιπάλους», πρόσθεσε.
