Το ουκρανικό Antonov, οι σερβικοί όλμοι και ο «μεγαλύτερος έμπορος όπλων των Βαλκανίων»
Deutsche Welle

Το ουκρανικό Antonov, οι σερβικοί όλμοι και ο «μεγαλύτερος έμπορος όπλων των Βαλκανίων»

Σερβικοί όλμοι και σερβικές νάρκες, που πωλήθηκαν από έναν μυστηριώδη έμπορο όπλων και προορίζονταν, σύμφωνα με έγγραφα, για το Μπαγκλαντές, είχαν φορτωθεί στο ουκρανικό αεροσκάφος που κατέπεσε στην Ελλάδα. Θα μπορούσε να αποτελεί την πλοκή ενός πολιτικού θρίλερ. Αλλά είναι η πραγματικότητα.

Αργά τη νύχτα της 16ης Ιουλίου 2022, ένα ουκρανικό αεροσκάφος Antonov An-12 κατέπεσε κοντά στην Καβάλα, με αποτέλεσμα να χάσει τη ζωή του το οκταμελές πλήρωμα. Το αεροπλάνο που είχε απογειωθεί από την πόλη Νις, στη νότια Σερβία, μετέφερε 11,5 τόνους πυρομαχικά όλμων και νάρκες σερβικής κατασκευής.

Σύμφωνα με δημοσίευμα της Deutsche Welle, ο άνθρωπος πίσω από το φορτίο φέρεται να είναι ο Σλόμπονταν Τέσιτς, ένας από τους μεγαλύτερους εμπόρους όπλων στα Βαλκάνια, με μακροχρόνια παραμονή στις αμερικανικές λίστες κυρώσεων. 

Η Σερβία αποτελεί ένα από τους σημαντικότερους παραγωγούς όπλων στην κεντρική Ευρώπη, συνεχίζοντας την παράδοση της ενωμένης Γιουγκοσλαβίας. Παράγει από πιστόλια και νάρκες μέχρι πυροβόλα και άρματα μάχης, ακόμα και πυραυλικά συστήματα, drones, μαχητικά αεροσκάφη, αλλά και ηλεκτρονικό εξοπλισμό, όπως ραντάρ.

Το σερβικό υπουργείο Άμυνας εκτιμά ότι οι συνολικές εξαγωγές οπλικών συστημάτων το 2020 έφτασαν στα 350 εκατομμύρια ευρώ, ποσό που συνιστά το 3% των ετήσιων συνολικών εξαγωγών της Σερβίας. 

Οι σημαντικότεροι αγοραστές των σερβικών όπλων είναι τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Κύπρος, η Βουλγαρία και η Σαουδική Αραβία.

Ο 64χρονος Τέσιτς δραστηριοποιείται στο εμπόριο όπλων στα Βαλκάνια εδώ και δεκαετίας. Από το 2003 έως το 2013, βρισκόταν στη λίστα κυρώσεων των ΗΠΑ επειδή είχε παράνομα προμηθεύσει με όπλα τη Λιβερία. Τον Δεκέμβριο του 2017, του επιβλήθηκαν και πάλι κυρώσεις για αναρίθμητες παράνομες συμφωνίες όπλων. Κυρώσεις, οι οποίες παραμένουν σε ισχύ μέχρι και σήμερα και περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, απαγόρευση ταξιδιών του στις ΗΠΑ και κατάσχεση των περιουσιακών στοιχείων του στις ΗΠΑ. Οι αμερικανικές Αρχές τον χαρακτηρίζουν ως τον μεγαλύτερο έμπορο όπλων και πυρομαχικών στα Βαλκάνια.

Σύμφωνα με τη Deutsche Welle, ο Τέσιτς φέρεται να είναι πίσω από την εταιρεία Valir DOO, η οποία επισήμως εμφανίζεται υπεύθυνη για το φορτίο που μετέφερε το Antonov. Ο Τέσιτς δεν έχει τοποθετηθεί δημόσια μέχρι στιγμής. 

Υπάρχουν εικασίες ότι προορισμός του φορτίου δεν ήταν το Μπαγκλαντές αλλά η Ουκρανία, τις οποίες πάντως έχουν απορρίψει τόσο ο υπουργός Άμυνας της Σερβίας Στεφάνοβιτς όσο και ο διευθυντής της ουκρανικής εταιρείας Meridian, στην οποία ανήκε το μοιραίο αεροσκάφος.