Ο ηγέτης της ακροδεξιάς στην Ολλανδία, Γκέερτ Βίλντερς, προκάλεσε την πτώση της κυβέρνησης στην Ολλανδία την Τρίτη, αποσύροντας το εθνικιστικό κόμμα PVV από τον δεξιό κυβερνητικό συνασπισμό, γεγονός που οδήγησε την κυβέρνηση σε παραίτηση.
Το φθινόπωρο οι εκλογές
Ο πρωθυπουργός Ντικ Σχοφ δήλωσε ότι θα παραιτηθεί μετά την απροσδόκητη κίνηση του Βίλντερς, η οποία άφησε τον κυβερνητικό συνασπισμό με μόνο 51 έδρες στη Βουλή των 150 εδρών.
Μόλις ο Σχοφ υποβάλει επίσημα την παραίτησή του στον Ολλανδό βασιλιά Γουλιέλμο - Αλέξανδρο, τον αρχηγό του κράτους, αναμένεται να προκηρυχθούν νέες εκλογές. Με βάση τους προηγούμενους εκλογικούς κύκλους, είναι απίθανο οι εκλογές να διεξαχθούν πριν από τα μέσα Οκτωβρίου.
Το PVV, το κόμμα του Βίλντερς κέρδισε τις τελευταίες εκλογές τον Νοέμβριο του 2023 με το απροσδόκητα υψηλό ποσοστό του 23%. Όμως, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι από τότε έχει χάσει μέρος της υποστήριξής του, φτάνοντας περίπου στο 20%, ισοβαθμώντας με τον συνδυασμό Εργατικών/Πρασίνων, τον δεύτερο μεγαλύτερο στο κοινοβούλιο.
Οι πολιτικές προτιμήσεις στην Ολλανδία έχουν αλλάξει ραγδαία τα τελευταία χρόνια, καθιστώντας σχεδόν αδύνατο να προβλεφθεί το αποτέλεσμα των εκλογών του Οκτωβρίου.
Ο Βίλντερς εμφανίστηκε ως πιθανός νικητής λίγες μόνο ημέρες πριν από τις τελευταίες εκλογές, ενώ άλλα δεξιά κόμματα που γνώρισαν ξαφνική επιτυχία τα τελευταία χρόνια είδαν τα κέρδη τους να εξαφανίζονται τόσο γρήγορα όσο εμφανίστηκαν.
Η προσωρινή κυβέρνηση
Ο Σχοφ έχει ήδη δηλώσει ότι ο ίδιος και οι υπόλοιποι υπουργοί των τριών άλλων κομμάτων της κυβέρνησης συνασπισμού θα παραμείνουν στις θέσεις τους για να σχηματίσουν μια προσωρινή κυβέρνηση μέχρι να σχηματιστεί νέα κυβέρνηση μετά τις εκλογές.
Στο κατακερματισμένο πολιτικό τοπίο της Ολλανδίας, συνήθως χρειάζονται μήνες για να σχηματιστεί μια κυβέρνηση συνασπισμού.
«Ως υπηρεσιακή κυβέρνηση, θα κάνουμε ό,τι μπορούμε προς το συμφέρον του λαού αυτής της χώρας, εντός των ορίων που μας παρέχει το κοινοβούλιο. Έχουμε να πάρουμε αποφάσεις που δεν επιδέχονται καθυστέρηση», δήλωσε ο απερχόμενος πρωθυπουργός.
Τις επόμενες ημέρες, η Βουλή αναμένεται να καθορίσει ποια αμφιλεγόμενα θέματα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει η υπηρεσιακή κυβέρνηση και για ποια μπορεί να λάβει αποφάσεις. Η Ολλανδία αναμένεται να συνεχίσει την πολιτική και στρατιωτική της βοήθεια προς την Ουκρανία, καθώς αυτό έχει ευρεία πολιτική υποστήριξη.
Οργισμένες αντιδράσεις
Οι υπόλοιποι εταίροι της συνασπιστικής κυβέρνησης αντέδρασαν με οργή και δυσπιστία στην απόφαση του Βίλντερς. Η Ντιλάν Γκιζιλγκόζ, ηγέτης του VVD, δήλωσε ότι ο Σχοφ είχε καλέσει τους ηγέτες των τεσσάρων κομμάτων να ενεργήσουν υπεύθυνα πριν από τη συνάντηση της Τρίτης.
«Είπε ότι αντιμετωπίζουμε τεράστιες διεθνείς προκλήσεις, έχουμε έναν πόλεμο στην ήπειρό μας, μια οικονομική κρίση μπορεί να έρχεται», δήλωσε η Γκιζιλγκόζ, προσθέτοντας ότι ήταν «σοκαρισμένη» από την απόφαση του Βίλντερς, την οποία χαρακτήρισε «εξαιρετικά ανεύθυνη».
Η Γκιζιλγκόζ πρόσθεσε για τον ακροδεξιό ηγέτη: «Είχαμε μια δεξιά πλειοψηφία και αυτός τα παρατάει όλα, για το εγώ του. Κάνει ό,τι θέλει... Αυτό μας κάνει να φανούμε ανόητοι. Φεύγει, σε μια περίοδο άνευ προηγουμένου αβεβαιότητας».
Η Καρολίνε Φαν ντερ Πλας του BBB δήλωσε ότι ήταν εξαιρετικά θυμωμένη, προσθέτοντας: «Δεν βάζει την Ολλανδία πρώτα, βάζει τον Γκέερτ Βίλντερς πρώτα». Η Νικολίν Φαν Φρονχόφεν του NSC είπε ότι η κίνηση αυτή ήταν «απίστευτη και ακατανόητη».
Τα υπόλοιπα μέλη της κυβέρνησης συνασπισμού θα μπορούσαν θεωρητικά να προσπαθήσουν να παραμείνουν ως μειοψηφική κυβέρνηση, αλλά οι περισσότεροι προτίμησαν τις πρόωρες εκλογές. «Η χώρα χρειάζεται σαφήνεια και μια ισχυρή κυβέρνηση», είπε η Γκιζιλγκόζ. «Οι εκλογές πρέπει να διεξαχθούν σύντομα».
Τι είχε προηγηθεί - Ο Βίλντερς σε ρόλο «Δούρειου Ίππου»
Ο κυβερνητικός συνασπισμός μεταξύ του PVV, του λαϊκιστικού Κινήματος Αγροτών-Πολιτών (BBB), του κεντρώου Νέου Κοινωνικού Συμβολαίου (NSC) και του φιλελεύθερου-συντηρητικού VVD χρειάστηκε σχεδόν έξι μήνες για να σχηματιστεί και υπονομεύτηκε επανειλημμένα από τον Βίλντερς, ο οποίος δεν ήταν μέλος του υπουργικού συμβουλίου.
Ο Βίλντερς ήθελε να υιοθετήσει ένα σχέδιο 10 σημείων με στόχο τη ριζική μείωση της μετανάστευσης και του ασύλου, συμπεριλαμβανομένης της επιστράτευσης του στρατού για την ασφάλεια και την περιπολία των συνόρων, την επιστροφή όλων των αιτούντων άσυλο στα σύνορα και το κλείσιμο των εγκαταστάσεων φιλοξενίας προσφύγων.
Πρότεινε επίσης την αποστολή όλων των Σύρων προσφύγων στην πατρίδα τους, την αναστολή των ποσοστώσεων ασύλου της ΕΕ και την απαγόρευση της ένταξης μελών της οικογένειας σε πρόσφυγες που βρίσκονται ήδη στη χώρα.
Νομικοί εμπειρογνώμονες έχουν δηλώσει ότι αρκετές από τις προτάσεις παραβιάζουν τους ευρωπαϊκούς νόμους για τα ανθρώπινα δικαιώματα ή τη σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τους πρόσφυγες, την οποία έχει υπογράψει η Ολλανδία.
