Τέσσερις μήνες μπορούν να αποδειχτούν μια αιωνιότητα στην πολιτική σκηνή εν μέσω πανδημίας. Μέχρι και τον Φεβρουάριο ο υπουργός Οικονομικών Όλαφ Σολτς ήταν ο «κύριος Λιτότητα» της Γερμανίας, υπέρμαχος του ισορροπημένου προϋπολογισμού, αναφέρει σε εκτενές άρθρο του πρακτορείο Reuters, με φόντο την είδηση ότι το SPD θα ζητήσει από τον γερμανό ΥΠΟΙΚ να είναι ο υποψήφιος καγκελάριος του στις εκλογές του επόμενου έτους.
Όπως συνεχίζει το άρθρο, από τότε ο Σολτς έχει εγκαταλείψει τον βαθιά ριζωμένο δημοσιονομικό συντηρητισμό της χώρας και ξεπέρασε ακόμα και πιο χαλαρούς ευρωπαίους εταίρους πιέζοντας για το μεγαλύτερο πακέτο τόνωσης με χρηματοδότηση από δανεισμό εν καιρώ ειρήνης. Σήμερα ο Σολτς παρουσιάζει έναν συμπληρωματικό προϋπολογισμό που ανεβάζει τον νέο δανεισμό της Γερμανίας στο ύψος-ρεκόρ των 218,5 δισ. ευρώ – ποσό που αντιστοιχεί περίπου στο 6,5% των γερμανικών οικονομικών αποτελεσμάτων.
Ακόμη και ο τόνος και η γλώσσα του σηματοδοτούν την απομάκρυνση από τον συνήθως συγκρατημένο και προσηλωμένο σε τεχνικά ζητήματα κύριο Σολτς, που δεσμεύτηκε να χρησιμοποιήσει ένα «μπαζούκα» για να βοηθήσει τις επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν δυσκολίες και να βγάλει τη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης από την κρίση.
Η πανδημία έχει αντιστρέψει την φθίνουσα πολιτική πορεία του, σύμφωνα με τρεις αξιωματούχους της κυβέρνησης και ένα μέλος της ηγετικής ομάδας του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD), που επικαλείται το Reuters. Η νέα αυτή κατάσταση του επέτρεψε να κερδίσει υποστήριξη από τα αριστερά της κυβέρνησης συνασπισμού χωρίς να φανεί ότι προδίδει τη δημοσιονομική ορθοδοξία της δεξιάς, αναφέρουν.
Μάλιστα, η εφημερίδα Die Zeit ανακοίνωσε σήμερα ότι το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα θα του ζητήσει να είναι υποψήφιος για Καγκελάριος στις επερχόμενες γερμανικές εκλογές.
«Η κρίση του κορονοϊού δίνει στον Σολτς νέα φόρα. Μπορεί να εφαρμόσει μια αλλαγή πολιτικής χωρίς να προδώσει τις αρχές του», δήλωσε υψηλόβαθμος αξιωματούχος της κυβέρνησης.
Αυτή η φόρα κάνει αίσθηση και στην Ευρώπη, σύμφωνα με τις πηγές. Ο Σολτς αντιμετωπίζει την αναταραχή που επικρατεί ως ευκαιρία για να προωθήσει τους μακρόπνοους στόχους του: να ενισχύσει την ολοκλήρωση της ΕΕ και να πραγματοποιήσει ένα μεγάλο βήμα προς μια στενότερη δημοσιονομική ένωση, σε μια εποχή που η συνοχή του μπλοκ απειλείται από το Brexit και προκλήσεις από τις ΗΠΑ και την Κίνα.
«Μην αφήνεις ποτέ μια καλή κρίση να πάει χαμένη», δήλωσε ο ίδιος ο Σολτς τον προηγούμενο μήνα, παραπέμποντας στα λόγια του Ουίνστον Τσώρτσιλ.
Τέτοιες φιλοδοξίες έμοιαζαν απίθανες στο τέλος του προηγούμενου έτους, όταν ο Σολτς υπέστη τη μεγαλύτερη πολιτική ήττα της καριέρας του, καθώς απέτυχε να αναλάβει την ηγεσία του SPD, που κυβερνά τη Γερμανία σε συνασπισμό με τους συντηρητικούς της Άνγκελα Μέρκελ.
Ωστόσο, ο πολιτικός αναλυτής Λούκας Γκούτενμπεργκ, υποδιευθυντής του κέντρου Ζακ Ντελόρ στο Βερολίνο, προειδοποίησε ότι η δημοσιονομική στροφή που έχει ενισχύσει τη θέση του Σολτς τόσο στη Γερμανία όσο και στο εξωτερικό, θα μπορούσε να είναι προσωρινή.
«Οι φωνές για σφίξιμο της ζώνης τόσο στο εσωτερικό όσο και στην Ευρώπη, θα αρχίσουν να ακούγονται ξανά μόλις ξεπεράσουμε λίγο την άμεση κρίση», είπε.
Μια τέτοια αλλαγή θα επανέφερε τις μομφές εναντίον του Σολτς, ακόμα και αυτές από την αριστερή πτέρυγα του SPD, που τον κατηγορούσε παλιότερα ότι μιμείται τις πολιτικές λιτότητας του προκατόχου του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και υποστήριζαν ότι η απουσία συναισθήματος που παρουσίαζε αποξένωνε τους ψηφοφόρους.
Διαχειριστής κρίσης
Όταν του ζητήθηκε να σχολιάσει, ο εκπρόσωπος του Σολτς δήλωσε ότι η πρόσφατη δημοσιονομική στροφή του Υπουργού ήταν απολύτως συνεπής με την κεϋνσιανή θεωρία των αντικυκλικών δαπανών – νέος δανεισμός σε περιόδους ύφεσης και μείωση του χρέους σε περιόδους ανάπτυξης.
«Σε περίοδο κρίσης χρησιμοποίησε όλη σου τη δύναμη, και γρήγορα» πρόσθεσε.
Πράγματι, σε συνέντευξη που είχε παραχωρήσει στο Reuters τον περασμένο Οκτώβριο, ο υπουργός επέμενε ότι δεν υπήρχε λόγος για νέο δανεισμό, μια που ακόμα και η βραδύτερη ανάπτυξη παρέμενε ανάπτυξη – ανέφερε όμως, προφητικά, όπως αποδείχτηκε, ότι θα τα έδινε όλα αν προέκυπτε κάποια κρίση.
«Ο Σολτς μπορεί να εμφανιστεί τώρα ως ικανός, αποφασιστικός διαχειριστής της κρίσης ενώ αναποδογυρίζει τη δημοσιονομική πολιτική του Βερολίνου» είπε στο Reuters άλλος αξιωματούχος από το κοντινό περιβάλλον του Σολτς, προσθέτοντας ότι ο υπουργός Οικονομικών συνεργάζεται στενά με την Άνγκελα Μέρκελ σε αυτό το ζήτημα.
Η Μέρκελ υποστηρίζει τη δημοσιονομική στροφή και κατάφερε να πείσει τα «γεράκια» του προϋπολογισμού στο δικό της, συντηρητικό στρατόπεδο, να αφήσουν στην άκρη τους ενδοιασμούς και να υποστηρίξουν τεράστιες δαπάνες που δημιουργούν ελλείμματα προκειμένου να αντιμετωπίσουν την ύφεση που έρχεται και προβλέπεται ότι θα είναι η βαθύτερη που έχει γνωρίσει η Γερμανία από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.
Ο Σολτς είχε καλό αντίκτυπο και στην κοινή γνώμη, με τις δημοσκοπήσεις να τον κατατάσσουν στη θέση του δεύτερου πιο δημοφιλούς πολιτικού μετά την Μέρκελ.
Μια στιγμή αλά Χάμιλτον
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ο Σολτς συμμετείχε στην γαλλογερμανική πρόταση δημιουργίας του Ταμείου Ανάκαμψης που θα επιτρέψει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διανείμει οικονομική βοήθεια στα κράτη-μέλη που έχουν περισσότερο πληγεί από τον Covid-19.
Παρόλο που η απόφαση αυτή ανακοινώθηκε από την Άνγκελα Μέρκελ και τον Γάλλο πρόεδρο Εμμανουέλ Μακρόν, ο Σολτς ήταν από τους αρχιτέκτονες της συμφωνίας, σύμφωνα με αξιωματούχο της ΕΕ.
Ο Σολτς είναι επίσης υπέρ της ιδέας να αποκτήσουν οι Βρυξέλλες ανεξάρτητα έσοδα, μέσω ενός φόρου επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών ή του συστήματος εμπορίας εκπομπών.
Ένας αξιωματούχος, από το στενό περιβάλλον του Σολτς, ανέφερε ότι ο υπουργός Οικονομικών θέλει να δημιουργήσει πιο στενούς δεσμούς στην ΕΕ, ακολουθώντας το παράδειγμα του Αλεξάντερ Χάμιλτον, πρώτου υπουργού Οικονομικών των ΗΠΑ που συγκέντρωσε τη δημοσιονομική εξουσία σε ομοσπονδιακό επίπεδο στα τέλη του 18ου αιώνα για να επωμιστεί η η ομοσπονδιακή κυβέρνηση το βάρος του χρέους των Πολιτειών αλλά και να δημιουργηθούν κοινά έσοδα.
Ο αναλυτής Γκούτενμπεργκ σημειώνει ότι τα τελευταία χρόνια η Γερμανία έχει επιδείξει ελάχιστο ενδιαφέρον για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής συνεργασίας. «Είναι εξαιρετικά θετικό που αυτό άλλαξε μπροστά στο μέγεθος της κρίσης», είπε.
Δίκτυο συμμάχων
Ο Σολτς, που διορίστηκε Αντικαγκελάριος και υπουργός Οικονομικών το 2018, έχει συγκεντρώσει στο υπουργείο ένα δίκτυο συμμάχων, και πηγή από το περιβάλλον του δήλωσε ότι διαθέτει ταλέντο στο να πλαισιώνεται από ανθρώπους που μοιράζονται το όραμά του και συμπληρώνουν τις ικανότητές του.
Η πανδημία βοήθησε τις φιλοδοξίες του να γίνει υποψήφιος Καγκελάριος του SPD, καθώς επέλυσε κάποια από τα πιο επίμαχα ζητήματα στο εσωτερικό του κόμματος.
Σύμφωνα με μέλος της ηγετικής ομάδας του κόμματος, που αυτοπροσδιορίζεται ως επικριτής του Σολτς, ο υπουργός έχει κάνει «εντυπωσιακή» δουλειά στη διάρκεια της κρίσης, η δυσκολία του όμως, να συνδεθεί με τους ψηφοφόρους, παραμένει σημαντική αδυναμία: «Ο τρόπος που μιλάει είναι κάπως αδέξιος. Δεν μπορείς να αλλάξεις τον τρόπο που σκέφτεσαι, που μιλάς και πράττεις τόσο εύκολα», πρόσθεσε.
