Καθώς οι επιθέσεις του Ισραήλ κατά καίριων στόχων του Ιράν εντείνονται, το Reuters στέκεται την Τρίτη (17/06) στον ανώτατο ηγέτη του καθεστώς της Τεχεράνης, Αγιατολάχ Αλί Χαμεϊνί και στις απομονωτισμό που προκαλούν στον 86χρονο τα χτυπήματα του Ισραήλ.
Το δημοσίευμα αναφέρει πως ο Χαμεϊνί έχει δει τους κύριους στρατιωτικούς και ασφαλείας συμβούλους του να σκοτώνονται από ισραηλινά αεροπορικά χτυπήματα, αφήνοντας σημαντικά κενά στον στενό του κύκλο και αυξάνοντας τον κίνδυνο στρατηγικών λαθών, σύμφωνα με πέντε άτομα που είναι εξοικειωμένα με τη διαδικασία λήψης αποφάσεων.
Μία από αυτές τις πηγές, η οποία συμμετέχει τακτικά σε συναντήσεις με τον Χαμεϊνί, χαρακτήρισε «εξαιρετικά επικίνδυνο» το ρίσκο λανθασμένων εκτιμήσεων για το Ιράν σε θέματα άμυνας και εσωτερικής σταθερότητας.
Από την Παρασκευή έχουν σκοτωθεί αρκετοί ανώτεροι στρατιωτικοί διοικητές, μεταξύ των οποίων οι κύριοι σύμβουλοι του Χαμεϊνί από τους Φρουρούς της Επανάστασης, την ελίτ των ιρανικών ενόπλων δυνάμεων: ο γενικός διοικητής Χοσεΐν Σαλάμι, ο επικεφαλής της αεροδιαστημικής της Φρουράς Αμίρ Αλί Χατζιζάντε, ο οποίος ηγούνταν του ιρανικού προγράμματος βαλλιστικών πυραύλων, και ο επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών Μοχάμαντ Κα
Αυτοί οι άνδρες ανήκαν στον στενό κύκλο του ανώτατου ηγέτη, ο οποίος αποτελείται από περίπου 15-20 συμβούλους, μεταξύ των οποίων διοικητές των Φρουρών, κληρικοί και πολιτικοί, σύμφωνα με πηγές που περιλαμβάνουν τρία άτομα που συμμετέχουν ή έχουν συμμετάσχει σε συναντήσεις με τον ηγέτη για σημαντικά θέματα και δύο άτομα που είναι κοντά σε αξιωματούχους που συμμετέχουν τακτικά.
Αυτή η ομάδα συνεδριάζει σε ad hoc βάση, όταν το γραφείο του Χαμεϊνί καλεί τους σχετικούς συμβούλους να συγκεντρωθούν στο συγκρότημα του στην Τεχεράνη για να συζητήσουν μια σημαντική απόφαση.
Τα μέλη της χαρακτηρίζονται από ακλόνητη πίστη σε αυτόν και στην ιδεολογία της Ισλαμικής Δημοκρατίας, πρόσθεσαν.
Ο Χαμεϊνί, ο οποίος φυλακίστηκε πριν από την επανάσταση του 1979 και ακρωτηριάστηκε από βομβιστική επίθεση πριν αναλάβει ηγέτης το 1989, είναι βαθιά προσηλωμένος στη διατήρηση του ισλαμικού συστήματος διακυβέρνησης του Ιράν και βαθιά δύσπιστος απέναντι στη Δύση.
Σύμφωνα με το σύστημα διακυβέρνησης του Ιράν, έχει την ανώτατη διοίκηση των ενόπλων δυνάμεων, την εξουσία να κηρύξει πόλεμο και μπορεί να διορίζει ή να απολύει ανώτατα στελέχη, συμπεριλαμβανομένων στρατιωτικών διοικητών και δικαστών.
Ο Χαμεϊνί λαμβάνει την τελική απόφαση για σημαντικά θέματα, αν και εκτιμά τις συμβουλές, ακούει προσεκτικά τις διαφορετικές απόψεις και συχνά ζητά επιπλέον πληροφορίες από τους συμβούλους του, σύμφωνα με πηγή που παρίσταται στις συνεδριάσεις.
«Δύο πράγματα μπορείς να πεις για τον Χαμεϊνί: είναι εξαιρετικά πεισματάρης, αλλά και εξαιρετικά προσεκτικός. Είναι πολύ προσεκτικός. Γι' αυτό και παραμένει στην εξουσία για τόσο καιρό», δήλωσε ο Άλεξ Βατάνκα, διευθυντής του Προγράμματος Ιράν στο think tank Middle East Institute της Ουάσινγκτον.
Ο Μοτζτάμπα Χαμεϊνί στο προσκήνιο
Ο Χαμεϊνί έχει χρησιμοποιήσει τους Φρουρούς της Επανάστασης και τη συνδεδεμένη με αυτούς πολιτοφυλακή Μπασίτζ για να καταστείλει τις εθνικές διαμαρτυρίες το 1999, το 2009 και το 2022.
Αν και οι δυνάμεις ασφαλείας κατάφεραν πάντα να υπερνικήσουν τους διαδηλωτές και να αποκαταστήσουν την κρατική εξουσία, τα χρόνια των δυτικών κυρώσεων έχουν προκαλέσει εκτεταμένη οικονομική μιζέρια που, σύμφωνα με αναλυτές, θα μπορούσε τελικά να απειλήσει την εσωτερική αστάθεια.
Τα διακυβεύματα δεν θα μπορούσαν να είναι μεγαλύτερα για τον Χαμεϊνί, ο οποίος αντιμετωπίζει μια κλιμακούμενη σύρραξη με το Ισραήλ, το οποίο έχει στοχεύσει πυρηνικές και στρατιωτικές εγκαταστάσεις και προσωπικό με αεροπορικές επιθέσεις, προκαλώντας αντίποινα πυραυλικά χτυπήματα από την Τεχεράνη.
Οι πέντε άνθρωποι που είναι εξοικειωμένοι με τη διαδικασία λήψης αποφάσεων του Χαμεϊνί τόνισαν ότι άλλοι έμπιστοι του 86χρονου που δεν έχουν στοχοποιηθεί από τις ισραηλινές επιθέσεις παραμένουν σημαντικοί και επιρροή, συμπεριλαμβανομένων κορυφαίων συμβούλων σε πολιτικά, οικονομικά και διπλωματικά θέματα.
Ο Χαμεϊνί ορίζει αυτούς τους συμβούλους για να χειρίζονται τα ζητήματα που προκύπτουν, επεκτείνοντας την επιρροή του απευθείας σε ένα ευρύ φάσμα θεσμών που καλύπτουν τους τομείς της άμυνας, της ασφάλειας, του πολιτισμού, της πολιτικής και της οικονομίας.
Λειτουργώντας με αυτόν τον τρόπο, συμπεριλαμβανομένων των οργάνων που ονομαστικά υπάγονται στον εκλεγμένο πρόεδρο, το γραφείο του Χαμεϊνί εμπλέκεται συχνά όχι μόνο στα μεγαλύτερα ζητήματα του κράτους, αλλά και στην εκτέλεση ακόμη και μικρών πρωτοβουλιών.
Ο γιος του, Μοτζτάμπα, έχει αποκτήσει όλο και πιο κεντρικό ρόλο σε αυτή τη διαδικασία τα τελευταία 20 χρόνια, σύμφωνα με τις πηγές, δημιουργώντας έναν ρόλο που ενώνει τις προσωπικότητες, τις φατρίες και τις οργανώσεις που εμπλέκονται για τον συντονισμό συγκεκριμένων θεμάτων.
Ο Μοτζτάμπα, ένας μεσαίου βαθμού κληρικός που θεωρείται από ορισμένους ως πιθανός διάδοχος του πατέρα του, έχει αναπτύξει στενούς δεσμούς με τους Φρουρούς, γεγονός που του δίνει πρόσθετη επιρροή στο πολιτικό σύστημα αλλά και στο σύστημα ασφαλείας του Ιράν.
Ο Αλί Ασγκάρ Χετζάζι, αναπληρωτής πολιτικών και ασφαλιστικών υποθέσεων στο γραφείο του Χαμενεΐ, έχει εμπλακεί σε ευαίσθητες αποφάσεις ασφαλείας και συχνά περιγράφεται ως ο πιο ισχυρός αξιωματούχος των μυστικών υπηρεσιών του Ιράν.
Εν τω μεταξύ, ο επικεφαλής του γραφείου του Χαμεϊνί, Μοχάμαντ Γκολπαγιγκάνι, οι πρώην υπουργοί Εξωτερικών Αλί Ακμπάρ Βελαγιάτι και Καμάλ Χαραζί, και ο πρώην πρόεδρος του κοινοβουλίου Αλί Λαριτζάνι, παραμένουν έμπιστοι σύμβουλοι σε θέματα διπλωματικής και εσωτερικής πολιτικής, όπως το ζήτημα των πυρηνικών της Τεχεράνης.
Η απώλεια των διοικητών των Φρουρών της Επανάστασης αποδεκατίζει ωστόσο τις ανώτερες βαθμίδες μιας στρατιωτικής οργάνωσης που ο Χαμεϊνί έχει θέσει στο επίκεντρο της εξουσίας από την ανάληψη της ηγεσίας το 1989, στηριζόμενος σε αυτήν τόσο για την εσωτερική ασφάλεια όσο και για την περιφερειακή στρατηγική.
Ενώ η ιεραρχία του τακτικού στρατού περνά από το υπουργείο Άμυνας υπό τον εκλεγμένο πρόεδρο, οι Φρουροί απαντούν προσωπικά στον Χαμεϊνί, εξασφαλίζοντας τον καλύτερο στρατιωτικό εξοπλισμό για τα τρία σώματα των Ενόπλων Δυνάμεων (χερσαίο, αεροπορικό και ναυτικό) και αναθέτοντας στους διοικητές τους σημαντικό ρόλο στο κράτος.
Καθώς αντιμετωπίζει μια από τις πιο επικίνδυνες στιγμές στην ιστορία της Ισλαμικής Δημοκρατίας, ο Χαμεϊνί βρίσκεται ακόμη πιο απομονωμένος από τις πρόσφατες απώλειες άλλων βασικών συμβούλων στην περιοχή, καθώς η συμμαχία «Άξονας της Αντίστασης» του Ιράν έχει δεχτεί σφοδρό πλήγμα από το Ισραήλ.
Ο ηγέτης της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα, ο οποίος ήταν προσωπικά κοντά στον Ιρανό ηγέτη, σκοτώθηκε σε ισραηλινή αεροπορική επιδρομή τον Σεπτέμβριο του περασμένου έτους, ενώ ο πρόεδρος της Συρίας Μπασάρ αλ-Άσαντ ανατράπηκε τον Δεκέμβριο.
