Τα μέλη του ΝΑΤΟ δεσμεύτηκαν να αυξήσουν στο 5% τις δαπάνες του ΑΕΠ τους για την άμυνα και την ασφάλεια σε βάθος δεκαετίας, έως το 2035, σύμφωνα με δήλωση που εκδόθηκε κατά τη Σύνοδο Κορυφής στη Χάγη.
Συγκεκριμένα, οι νατοϊκοί σύμμαχοι θα αφιερώσουν «τουλάχιστον 3,5% του ΑΕΠ» για τις stricto sensu στρατιωτικές δαπάνες και 1,5% επιπλέον για τις επενδύσεις στον τομέα της ασφάλειας με την ευρύτερη έννοια, όπως είναι η προστασία των κρίσιμης σημασίας υποδομών και των δικτύων.
«Επιβεβαιώνουμε την ακλόνητη δέσμευσή μας για συλλογική άμυνα, όπως κατοχυρώνεται στο άρθρο 5 της Συνθήκης της Ουάσιγκτον – ότι μια επίθεση εναντίον ενός μέλους είναι επίθεση εναντίον όλων», ανέφερε η δήλωση, αφού ο Τραμπ είχε προκαλέσει ανησυχία την Τρίτη λέγοντας ότι υπάρχουν «πολλές ερμηνείες» της ρήτρας.
Ωστόσο, λίγο πριν την έναρξη της συνόδου κορυφής, ο Τραμπ ξεκαθάρισε για τα άλλα μέλη του ΝΑΤΟ πως «είμαστε μαζί τους σε όλα».
Η Συμμαχία από την πλευρά της ανταποκρίθηκε στο αίτημα του Τραμπ προς τις άλλες χώρες να αυξήσουν τις δαπάνες τους για την άμυνα, προκειμένου να μειωθεί η εξάρτηση του ΝΑΤΟ από τις ΗΠΑ.
Ο στόχος θα είναι δύσκολο να επιτευχθεί, προειδοποίησαν πολλοί Ευρωπαίοι ηγέτες, όπως η Ισπανία που θεωρεί την αύξηση των αμυντικών δαπανών «παράλογη».
Όμως ο Ντόναλντ Τραμπ χαιρέτισε «μία μεγάλη νίκη για όλον τον κόσμο». Οι Σύμμαχοι θα δαπανούν «πολύ σύντομα» όσο και οι ΗΠΑ. «Τους ζήτησα εδώ και χρόνια αύξηση στο 5% και αυξάνουν σε 5%. Είναι φοβερό (...) Το ΝΑΤΟ θα γίνει πολύ δυνατό με μας», δήλωσε κατενθουσιασμένος ο Αμερικανός πρόεδρος
O Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, αναγνώρισε ότι δεν είναι εύκολο για τις ευρωπαϊκές χώρες και τον Καναδά να βρουν τα επιπλέον χρήματα, αλλά δήλωσε ότι είναι ζωτικής σημασίας να το κάνουν.
«Υπάρχει απόλυτη πεποίθηση μεταξύ των συναδέλφων μου στο τραπέζι ότι, δεδομένης της απειλής από τους Ρώσους και της διεθνούς κατάστασης ασφάλειας, δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική λύση», δήλωσε ο πρώην πρωθυπουργός της Ολλανδίας.
Ο νέος στόχος δαπανών - που πρέπει να επιτευχθεί τα επόμενα 10 χρόνια - είναι μια αύξηση αξίας εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως από τον τρέχοντα στόχο του 2% του ΑΕΠ, αν και θα μετρηθεί με διαφορετικό τρόπο.
Οι χώρες θα δαπανούν το 3,5% του ΑΕΠ για βασικές αμυντικές δαπάνες - όπως στρατεύματα και όπλα - και το 1,5% για ευρύτερα μέτρα που σχετίζονται με την άμυνα, όπως η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, η προστασία αγωγών και η προσαρμογή δρόμων και γεφυρών για τη διέλευση βαρέων στρατιωτικών οχημάτων.
Όλα τα μέλη του ΝΑΤΟ υποστήριξαν τη δήλωση που κατοχυρώνει τον στόχο, αν και η Ισπανία δήλωσε ότι δεν χρειάζεται να τον επιτύχει και μπορεί να ανταποκριθεί στις δεσμεύσεις της με πολύ μικρότερες δαπάνες.
Επιπλέον, οι ηγέτες του ΝΑΤΟ επιβεβαιώνουν την κοινή τους δέσμευση να επεκτείνουν γρήγορα τη διατλαντική αμυντική βιομηχανική συνεργασία και να αξιοποιήσουμε την αναδυόμενη τεχνολογία και το πνεύμα καινοτομίας για την προώθηση της συλλογικής ασφάλειας.
«Θα εργαστούμε για την εξάλειψη των εμπορικών εμποδίων στον τομέα της άμυνας μεταξύ των Συμμάχων και θα αξιοποιήσουμε τις συνεργασίες μας για την προώθηση της βιομηχανικής συνεργασίας στον τομέα της άμυνας», αναφέρεται στην τελική δήλωση της Συνόδου.
Ο Ρούτε το αμφισβητεί αυτό, αλλά δέχτηκε μια διπλωματική λύση με τον Ισπανό πρωθυπουργό Πέδρο Σάντσεθ στο πλαίσιο των προσπαθειών του να δώσει στον Τραμπ μια διπλωματική νίκη και να κάνει τη Σύνοδο Κορυφής να κυλήσει ομαλά.
Η Ισπανία δήλωσε την Τετάρτη ότι δεν αναμένει η στάση της να έχει επιπτώσεις.
Επίσης, τα μέλη του ΝΑΤΟ επαναλαμβάνουν στο κείμενο του κοινού ανακοινωθέντος την «ακλόνητη δέσμευσή» τους στην ρήτρα της αμοιβαίας συνδρομής σε περίπτωση επίθεση διώχνοντας τις ανησυχίες που είχε προκαλέσει η χθεσινή δήλωση του Τραμπ για το Αρθρο 5 και τις «πολλαπλές ερμηνείες του».
Η Ουκρανία αναφέρθηκε μόνο στο πλαίσιο των δαπανών
Το τελικό ανακοινωθέν ήταν πολύ συντομότερο από το συνηθισμένο, καθώς περιλάμβανε μόνο πέντε παραγράφους.
Η μόνη αναφορά στον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία ανέφερε:
«Οι σύμμαχοι επιβεβαιώνουν τις διαρκείς κυριαρχικές δεσμεύσεις τους να παρέχουν υποστήριξη στην Ουκρανία, της οποίας η ασφάλεια συμβάλλει στη δική μας, και, προς το σκοπό αυτό, θα συμπεριλάβουν άμεσες συνεισφορές για την άμυνα της Ουκρανίας και την αμυντική της βιομηχανία κατά τον υπολογισμό των αμυντικών δαπανών των συμμάχων».
Τέλος, ανακοινώνεται ότι η επόμενη Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ θα πραγματοποιηθεί στην Τουρκία το 2026, ακολουθούμενη από μια Σύνοδο στην Αλβανία.
