Η νέα ένταση στο Κόσοβο, η στάση της Σερβίας
Φωτογραφία αρχείου
Φωτογραφία αρχείου
Τροχιά σύγκρουσης

Η νέα ένταση στο Κόσοβο, η στάση της Σερβίας

Οι δύο πρώην συνιστώσες της Γιουγκοσλαβίας βρίσκονται πλέον σε τροχιά σύγκρουσης, έπειτα από την εκτράχυνση των σχέσεων της σερβικής κοινότητας με την ηγεσία του Κοσσυφοπεδίου. Οι τελευταίες εξελίξεις ενδέχεται να επηρεάσουν ωστόσο ευρύτερα την κατάσταση στα Βαλκάνια, καθώς το Κόσοβο αποτελεί υπαρξιακό ζήτημα για το Βελιγράδι, που μπορεί να έχει αλυσιδωτές αντιδράσεις στην περιοχή.

Ενώ υπήρχαν ελπίδες για μία συμφιλίωση, με ευρωπαϊκή παρέμβαση, στην περιοχή του Κοσόβου, οι τελευταίες ημέρες έχουν φέρει την κατάσταση σε οριακό σημείο στα βόρεια της χώρας. Το προηγούμενο διάστημα αποτέλεσε την κορύφωση της κοσοβάρικης ηγεσίας να προσπαθήσει να επιβάλει την κυριαρχία της στα εδάφη, όπου κατοικούν ο σερβικός πληθυσμός. Τον Νοέμβριο έληγε η προθεσμία που έδωσε η κυβέρνηση του Κοσόβου στους Σέρβους για να εγκαταστήσουν κρατικές πινακίδες στα αυτοκίνητα τους, αντικαθιστώντας τις πινακίδες που εκδίδονται από τις παράλληλες σερβικές δομές στη χώρα.

Οι αντιδράσεις των Σέρβων του Κοσόβου εντάθηκαν καθώς δεν είναι διατεθειμένοι να δεχθούν την εξουσία ενός κράτους που θεωρούν μη νομιμοποιήμενο. Πλήθος Σέρβων παραιτήθηκαν από τις θέσεις τους στην αστυνομία, τα δικαστήρια και τον κρατικό μηχανισμό προαναγγέλλοντας την έξαρση των αντιδράσεων τους στους δρόμους. Η παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη μείωση των εντάσεων δεν έχει αποφέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα. Οι Σέρβοι αρνούνται να αποχωρήσουν από τα οδοφράγματα που έχουν στήσει για τον αποκλεισμό κοσοβάρικων πόλεων, συμπεριλαμβανόμενης της πρωτεύουσας Πρίστινας.

Η ανησυχία εντείνεται για τη στάση του κράτους της Σερβίας. Φυσικά, στο Βελιγράδι η τύχη των ομοεθνών τους στο Κόσοβο αποτελεί βασικό ζήτημα, καθώς δεν νοείται άνθρωπος στη Σερβία που να μπορεί να δεχθεί καν την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου. Πολλώ δε μάλλον την κακομεταχείριση των Σέρβων στη χώρα. Η εθνικιστική στροφή των Σέρβων μετά τα αποτελέσματα στις κάλπες των προηγούμενων μηνών προσθέτει έναν ακόμα παράγοντα ανησυχίας στην εξίσωση.

Ενώ το Βελιγράδι βρίσκεται με το μισό βλέμμα στραμμένο προς τη Δύση και το άλλο μισό προς την Ανατολή, είναι άγνωστο τι θα πράξει ο Αλεξάντερ Βούτσιτς. Κατ’ αρχάς, ο Σέρβος πρόεδρος υπέβαλε αίτημα για ανάπτυξη στρατού και αστυνομίας στο Κόσοβο σύμφωνα με το Ψήφισμα 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών του 1999, κοινοποιώντας το στους επικεφαλής των πέντε χωρών της ΕΕ, που δεν αναγνωρίζουν το Κόσοβο ως ανεξάρτητο κράτος, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας δηλαδή.

Εφόσον δεν επιστρέψουν σερβικές δυνάμεις ασφαλείας στο Κόσοβο, όπως είναι αμφίβολο να συμβεί, το Βελιγράδι θα ανεβάσει τους τόνους, ώστε να καταστήσει το θέμα του Κοσόβου διεθνές ζήτημα παραβίασης της εδαφικής του ακεραιότητας. Σε περίπτωση που εν τω μεταξύ ξεσπάσουν βιαιοπραγίες στις επαρχίες του Κοσόβου, τίποτα δεν μπορεί να αποκλειστεί, σε μία περίοδο ραγδαίων αλλαγών στην ευρωπαϊκή ήπειρο.