Η «ακτινογραφία» του διαγγέλματος Μπάιντεν
Jonathan Ernst/Pool via AP
Jonathan Ernst/Pool via AP

Η «ακτινογραφία» του διαγγέλματος Μπάιντεν

Ήταν μόλις το δεύτερο διάγγελμα προς το αμερικανικό έθνος από το Οβάλ Γραφείο επί θητείας του στον Λευκό Οίκο. Ο συμβολισμός σαφής, καθώς ο κόσμος -αλλά και η ίδια η Αμερική- βρίσκονται σε «σημείο καμπής».

Ενώνοντας τις κουκίδες ανάμεσα στην Ουκρανία και το Ισραήλ, ο Τζο Μπάιντεν έθεσε το διακύβευμα και εξέθεσε τους κινδύνους για τις Ηνωμένες Πολιτείες εάν δεν στηρίξουν τις «υπαρξιακές μάχες» που αμφότερες οι χώρες δίνουν απέναντι σε «τυράννους και τρομοκράτες». Και έστειλε το μήνυμα στους Αμερικανούς πως η χώρα τους δεν πρέπει να χάσει ούτε την ταυτότητα, ούτε τον ηγετικό της ρόλο.

Τα 15 λεπτά της ομιλίας Μπάιντεν κατά ορισμένους αναλυτές θα μπορούσαν να καταγραφούν πιθανώς από τους ιστορικούς του μέλλοντος ως στιγμή-ορόσημο της προεδρίας του για τα μηνύματα που έστειλε ταυτόχρονα σε συμμάχους και εχθρούς των Ηνωμένων Πολιτειών, καθώς και για τον τρόπο με τον οποίο παράλληλα σκιαγράφησε τις απειλές που δέχονται οι θεμελιώδεις αρχές και αξίες των Ηνωμένων Πολιτειών σε μία εποχή ακραίας πόλωσης και τοξικού λόγου -και με μία Βουλή των Αντιπροσώπων σε καθεστώς παράλυσης ακριβώς τη στιγμή που οι ΗΠΑ καλούνται να επιδείξουν παγκόσμια ηγεσία.

Στον απόηχο της επιστροφής του από το Ισραήλ, και με την χερσαία εισβολή στη Γάζα προ των πυλών, ο Τζο Μπάιντεν απευθύνθηκε στους Αμερικανούς για να εξηγήσει γιατί είναι ζωτικής σημασίας οι Ηνωμένες Πολιτείες να στηρίξουν και να χρηματοδοτήσουν ταυτόχρονα δύο χώρες με το συνολικό ποσό των 106 δισ. δολαρίων που ζητά να αποδεσμεύσει το Κογκρέσο.

Eν μέσω του χάους που πυροδότησε η σκληροπυρηνική τραμπική φράξια στο Καπιτώλιο κρατώντας υπό ομηρία την αποδέσμευση νέας βοήθειας προς την εμπόλεμη Ουκρανία, ο Τζο Μπάιντεν είχε προαναγγείλει ότι θα απευθυνόταν σύντομα στους πολίτες προκειμένου να αντιπαρατάξει γιατί είναι απόλυτα και αδιαμφισβήτητα προς το συμφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών και των συμμάχων τους να επιτύχει το Κίεβο. 

Πριν το διάγγελμα εκφωνηθεί, ήλθε η κτηνώδης τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ, ο ανθρωπιστικός εφιάλτης στη Λωρίδα της Γάζας και ο κίνδυνος ενός γενικευμένου πολέμου στη Μέση Ανατολή. Το διακύβευμα της ομιλίας Μπάιντεν έγινε ακόμη υψηλότερο. Και δεν το καθυστέρησε, όπως δεχόταν εισηγήσεις.

Ο Αμερικανός πρόεδρος επέλεξε να συνδέσει τόσο στην ομιλία του, όσο και στην πράξη με αίτημα προς το Κογκρέσο για κοινό πακέτο οικονομικής στήριξης Ισραήλ και Ουκρανίας, δύο συγκρούσεις με διακριτές διαφορές, αλλά και μία κοινή συνισταμένη. «Η Χαμάς και ο Πούτιν αντιπροσωπεύουν διαφορετικές απειλές, αλλά έχουν αυτό το κοινό: Και οι δύο θέλουν να εξοντώσουν μία γειτονική δημοκρατία, να την εξοντώσουν πλήρως», δήλωσε ο Μπάιντεν τονίζοντας ότι η στήριξη αμφότερων Ουκρανίας και Ισραήλ είναι προς όφελος της παγκόσμιας σταθερότητας και της εθνικής ασφάλειας των Ηνωμένων Πολιτειών.

Ο Μπάιντεν κάλεσε τους Αμερικανούς να καταλάβουν ότι αν επικρατήσει το «καθαρό, ανόθευτο κακό» της Χαμάς και η προσπάθεια του Ρώσου προέδρου, Βλαντίμιρ Πούτιν, να «σβήσει» την ανεξαρτησία της Ουκρανίας, η τρομοκρατία που προέρχεται από τη Μέση Ανατολή θα απειλήσει ξανά τους Αμερικανούς και η Ρωσία θα θέσει σε κίνδυνο την παγκόσμια ειρήνη. Και υπογράμμισε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν μπορούν και δεν πρέπει να υπαναχωρήσουν από το ρόλο τους ως «φάρος για τον κόσμο», δεν μπορούν να εκχωρήσουν την ηγεσία τους που είναι «εκείνη που κρατά τον κόσμο ενωμένο».

«Η ιστορία μάς έχει διδάξει ότι όταν οι τρομοκράτες δεν πληρώνουν το τίμημα, όταν οι δικτάτορες δεν πληρώνουν το τίμημα για την επιθετικότητά τους, προκαλούν περισσότερο χάος και θάνατο και περισσότερη καταστροφή. Συνεχίζουν. Και το κόστος και η απειλή για την Αμερική στον κόσμο συνεχίζουν να αυξάνονται», δήλωσε ο Μπάιντεν. «Αν δεν σταματήσουμε την όρεξη του Πούτιν για εξουσία και έλεγχο στην Ουκρανία, δεν θα περιοριστεί μόνο στην Ουκρανία» είπε και προειδοποίησε πως οι αντίπαλοι και οι ανταγωνιστές των Ηνωμένων Πολιτειών «παρακολουθούν».

Ωστόσο, το πιο ουσιαστικό συμπέρασμα από μόλις τη δεύτερη ομιλία του προέδρου των ΗΠΑ από το Οβάλ Γραφείο ήταν κατά τον έμπειρο πολιτικό αναλυτή του CNN Στίβεν Κόλινσον, το εξής: Ενώ ο Μπάιντεν προγραμμάτισε το διάγγελμα για να μιλήσει για δύο χώρες που μάχονται για την επιβίωσή τους ενάντια σε εξωτερικές επιθέσεις, το πραγματικό του αντικείμενο ήταν η ίδια η Αμερική -και οι αντιληπτές απειλές για τις θεμελιώδεις αξίες της σε μια «εκρηκτική» πολιτική εποχή.

Ουσιαστικά παρακάλεσε τη χώρα του να τιμήσει τον ρόλο της στην εδραίωση μιας σταθερής παγκόσμιας τάξης μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και να απορρίψει τον κατευνασμό των τρομοκρατών και των τυράννων. Και μιλώντας με φόντο την προεδρική κάλπη του 2024 στις ΗΠΑ -όταν ο ίδιος ίσως αντιπαρατεθεί ξανά με τον Ντόναλντ Τραμπ και το διακύβευμα θα είναι η Δημοκρατία, η ταυτότητα και η θέση των ΗΠΑ στον κόσμο τα χρόνια που έρχονται-, ο Μπάιντεν κάλεσε τους Αμερικανούς να απορρίψουν κάθε μορφή μισαλλοδοξίας, έλλειψης ανεκτικότητας, τον αντισημιτισμό και την ισλαμοφοβία εξίσου.

O Τζο Μπάιντεν εξέφρασε εκ νέου την ακλόνητη στήριξη των ΗΠΑ στο δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα, θύμισε όμως ξανά πως και οι ΗΠΑ «υπέκυψαν» στην οργή μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου και έκαναν λάθη, ενώ αναφέρθηκε και στη δεινή ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα και στη συμφωνία που επήλθε για να ανοίξει το πέρασμα της Ράφα. Οι Παλαιστίνιοι δεν ευθύνονται για την τρομοκρατία της Χαμάς επανέλαβε ο Αμερικανός πρόεδρος, προτάσσοντας εκ νέου τη λύση των δύο κρατών ως το δρόμο προς την ειρήνευση.

Ως προς το μέτωπο της Ουκρανίας, πέραν της ρεπουμπλικανικής αντίστασης στη Βουλή των Αντιπροσώπων που διαρκώς διογκώνεται, οι δημοσκοπήσεις έχουν καταστήσει ορατή και την «κόπωση» της αμερικανικής κοινής γνώμης μπροστά σε έναν πόλεμο που «μετρά» πλέον 600 ημέρες και δεν έχει ορατό τέλος στον ορίζοντα.

Ούτε και προκύπτει ότι οι Αμερικανοί συμμερίζονται απαραίτητα τη θέση Μπάιντεν για τη σύνδεση μεταξύ Ισραήλ και Ουκρανίας. Σε μέτρηση του CNN/SSRS που δημοσιεύθηκε τον Αύγουστο, το 55% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι το Κογκρέσο δεν θα πρέπει να εγκρίνει περισσότερη χρηματοδότηση για την υποστήριξη της Ουκρανίας. Ωστόσο, αμέσως μετά τις επιθέσεις της Χαμάς στο Ισραήλ, το 76% των Αμερικανών σε δημοσκόπηση του CBS/YouGov δήλωσε ότι οι ΗΠΑ πρέπει να στείλουν ανθρωπιστική βοήθεια στο Ισραήλ, ενώ περίπου οι μισοί υποστήριξαν την αποστολή όπλων και προμηθειών.

Το ρεπουμπλικανικό «στρατόπεδο» από πλευράς του, προεξάρχουσας της πτέρυγας που «ορκίζεται» πίστη στον Ντόναλντ Τραμπ, κατακεραύνωσε τον Τζο Μπάιντεν για τη σύνδεση της βοήθειας προς την Ουκρανία και το Ισραήλ καταγγέλλοντας «εκβιαστικές» τακτικές -δεδομένου ότι τάσσονται αναφανδόν υπέρ της στήριξης του Ισραήλ. Ο εμφύλιος» στις τάξεις των Ρεπουμπλικανών έχει οδηγήσει σε παράλυση το νομοθετικό έργο μετά την πρωτοφανή στα χρονικά αποπομπή του προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων, Κέβιν Μακάρθι, από το ίδιο του κόμμα, το οποίο και αδυνατεί τώρα να καταλήξει στο διάδοχό του. 

Ο πόλεμος Χαμάς-Ισραήλ μπορεί να προσφέρει στον Μπάιντεν μια «διέξοδο» για την έγκριση της βοήθειας προς την Ουκρανία, η οποία διαφορετικά θα μπορούσε να παραμείνει στάσιμη, συνδυάζοντας τα αιτήματα σε ένα πακέτο, μαζί με τη χρηματοδότηση για την Ταϊβάν και τις επενδύσεις κατά μήκος των συνόρων με το Μεξικό. Όμως, τις επόμενες είναι βέβαιο κατά τους New York Times ότι ο Μπάιντεν θα «βομβαρδιστεί» με ερωτήσεις σχετικά με το αν οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να αντέξουν οικονομικά να χρηματοδοτούν δύο πολέμους. Αν και η αμερικανική οικονομία έχει αποδειχθεί εντυπωσιακά ανθεκτική φέτος, το έλλειμμα πλησιάζει τα 2 τρισ. δολάρια και ο πληθωρισμός παραμένει δυσάρεστα υψηλός.

Καθώς οι Αμερικανοί ανησυχούν για πληθωρισμό, υγειονομική περίθαλψη, θέσεις εργασίας, μετανάστευση και εγκληματικότητα, ο Μπάιντεν επιχείρησε στο διάγγελμά του να εξηγήσει τη διαδικασία της παροχής στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία, συνδέοντάς την με την απασχόληση.

«Στέλνουμε εξοπλισμό που βρίσκεται στα αποθέματά μας. Και όταν χρησιμοποιούμε τα χρήματα που διατίθενται από το Κογκρέσο, τα χρησιμοποιούμε για να αναπληρώσουμε τις δικές μας αποθήκες, τα δικά μας αποθέματα, με νέο εξοπλισμό. Εξοπλισμό που υπερασπίζεται την Αμερική και κατασκευάζεται στην Αμερική» ανέφερε «δείχνοντας» τους πυραύλους Patriot για τις συστοιχίες αεράμυνας που κατασκευάζονται στην Αριζόνα και τα βλήματα πυροβολικού που κατασκευάζονται σε 12 πολιτείες της χώρας, ανάμεσά τους Πενσιλβάνια, Οχάιο και Τέξας.

«Ακριβώς όπως και στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, σήμερα, οι πατριώτες Αμερικανοί εργάτες χτίζουν το οπλοστάσιο της δημοκρατίας και υπηρετούν την υπόθεση της ελευθερίας», δήλωσε ο Τζο Μπάιντεν.