Χακάν Φιντάν: Μήπως ο Τούρκος ΥΠΕΞ προαλείφεται για διάδοχος του Ερντογάν;
AP Photo
AP Photo

Χακάν Φιντάν: Μήπως ο Τούρκος ΥΠΕΞ προαλείφεται για διάδοχος του Ερντογάν;

Το πρόσφατο «παρθενικό» ταξίδι του Χακάν Φιντάν, ήταν εκείνο που ήρε το εμπόδιο για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Ωστόσο, έμπειροι αναλυτές «είδαν», πίσω από τις επαφές Φιντάν με τον Αμερικανό ομόλογό του, Άντονι Μπλίνκεν, την προσπάθεια του υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας να διεκδικήσει μελλοντικά έναν πιο αναβαθμισμένο ρόλο στην πολιτική σκηνή της χώρας του.

Σε πρόσφατη ανάλυσή του στο 19fortyfive.com, ο Μάικλ Ρούμπιν επισημαίνει πως, αν και οι ΗΠΑ εξακολουθούν να τηρούν μια επικριτική στάση απέναντι στην Τουρκία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, η παρουσία του Φιντάν στην Ουάσινγκτον προσπάθησε να αμβλύνει αυτή την οπτική.

«Επισήμως, ο Φιντάν επιδιώκει να επαναφέρει τις σχέσεις. Η αμυντική και ενεργειακή συνεργασία βρίσκονται ψηλά στην ατζέντα, όπως και η συζήτηση για τους τρέχοντες πολέμους στην Ουκρανία και τη Γάζα. Ο Φιντάν μπορεί επίσης να ζητήσει επίσημη επίσκεψη του Ερντογάν στον Λευκό Οίκο πριν από το τέλος του έτους. Κατά τη διάρκεια της πρόσφατης επίσκεψής του στην Τουρκία, ο υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν διατύπωσε μια τέτοια πρόταση», υπογράμμισε ο Ρούμπιν.

Σύμφωνα με τον ίδιο, ο Τούρκος ΥΠΕΞ έχει τη δική του ατζέντα, καθώς στην Τουρκία υπάρχουν πολλές φήμες για την κατάσταση της υγείας του 70χρονου Ερντογάν: «Το 2006, ο οδηγός και οι σωματοφύλακές του τον κλείδωσαν κατά λάθος αναίσθητο στο θωρακισμένο αυτοκίνητό του. Η επιληψία του είναι δημόσια γνωστή, όπως και οι περιπέτειές του με τον καρκίνο. Εν μέσω της προεκλογικής του εκστρατείας πέρυσι, ο Ερντογάν αρρώστησε κατά τη διάρκεια ζωντανής τηλεοπτικής συνέντευξης. Η έλλειψη ελευθερίας του Τύπου και η αναγνώριση παλαιότερων προβλημάτων υγείας μάλλον οπαδών παρά εμπόδιζαν τις φήμες».

Ένας φιλόδοξος πολιτικός

Όπως εκτιμά ο Ρούμπιν, όλα τα παραπάνω έχουν ανοίξει διάπλατα τις συζητήσεις για τη λεγόμενη «μετά-Ερντογάν εποχή» στην Τουρκία. Περιγράφει δε τον Φιντάν ως «ένα φιλόδοξο πρόσωπο».

Γράφει χαρακτηριστικά: «Ο Φιντάν είναι φιλόδοξος. Η μακρά θητεία του ως επικεφαλής των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών τον καθιστά επίσης ανέγγιχτο- οι Τούρκοι λένε ότι γνωρίζει πάρα πολλά για τον Ερντογάν, τη διαφθορά και τους αντιπάλους του ίδιου του Φιντάν. Εκτός από το θάνατό του, θα παραμείνει ένα σταθερό στοιχείο. Είναι ο Τζ. Έντγκαρ Χούβερ με στεροειδή. Το σημερινό χαρτοφυλάκιο του Φιντάν ως υπουργού Εξωτερικών ουσιαστικά απαλύνει την εικόνα ενός ανθρώπου που είναι περισσότερο γνωστός για δολοφονίες, υποστήριξη της τρομοκρατίας και απαγωγές».

Ωστόσο, η εκτίμηση που εκφράζεται στις ΗΠΑ, είναι ότι ο Φιντάν είναι ίσως ο μόνος άνθρωπος στην Τουρκία που είναι πιο επικίνδυνος από τον ίδιο τον Ερντογάν: «Από την εποχή που ήταν κατώτερος αξιωματικός, οι διεθνείς συμπάθειές του ευθυγραμμίστηκαν περισσότερο με την Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν παρά με τη Δύση. Ως επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών, αποκάλυψε τις ισραηλινές επιχειρήσεις κατά του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν και παρείχε υλικοτεχνική, αν όχι οικονομική και υλική υποστήριξη τόσο στο Ισλαμικό Κράτος όσο και στη Χαμάς».

Αδίστακτη φήμη εντός της Τουρκίας

Μεταξύ των Τούρκων, ο Φιντάν έχει εξίσου αδίστακτη φήμη. Όταν ο Ερντογάν στράφηκε εναντίον του Φετουλάχ Γκιουλέν, ενός πρώην συμμάχου που μετατράπηκε σε αντίπαλο θεολόγο, ο Φιντάν οργάνωσε την εκκαθάριση των οπαδών του Γκιουλέν στην κυβέρνηση, τον στρατό, τα μέσα ενημέρωσης και τον ιδιωτικό τομέα. Υπό την εποπτεία του Φιντάν ως επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών, η Τουρκία απήγαγε αντιφρονούντες από το Κοσσυφοπέδιο μέχρι την Κένυα και το Κυργιστάν. Ενώ ο Ερντογάν αποκάλεσε την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016 «δώρο Θεού», επειδή του επέτρεψε να καταστείλει τους αντιπάλους των Γκιουλενιστών (και άλλων), ο Φιντάν είναι μεταξύ μιας μικρής μόνο χούφτας Τούρκων αξιωματούχων που γνωρίζουν την πραγματική ιστορία για το πραξικόπημα της "φωτιάς του Ράιχσταγκ " και τον ρόλο του κράτους σε αυτό.