Economist: Οι απόρρητοι φάκελοι για τα πυρηνικά που ώθησαν το Ισραήλ να χτυπήσει το Ιράν
shutterstock
shutterstock

Economist: Οι απόρρητοι φάκελοι για τα πυρηνικά που ώθησαν το Ισραήλ να χτυπήσει το Ιράν

Όταν το Ισραήλ επιτέθηκε στο Ιράν στις 13 Ιουνίου, επικαλέστηκε ένα κρίσιμο στοιχείο: ότι η Τεχεράνη είχε φτάσει σε ένα «σημείο χωρίς επιστροφή» ως προς την πυρηνική της εξέλιξη. Η εκτίμηση αυτή βασίστηκε σε απόρρητα ευρήματα, τα οποία, σύμφωνα με το Economist, διαμοιράστηκαν και σε δυτικούς συμμάχους, κινητοποιώντας όχι μόνο την πολιτική ηγεσία του Ισραήλ, αλλά και το σύνολο των υπηρεσιών ασφαλείας.

Τα στοιχεία φέρεται να καταδεικνύουν δύο κομβικές εξελίξεις: Πρώτον, την ύπαρξη μη δηλωμένων πυρηνικών υλικών σε ιρανικά εργαστήρια, πέραν των 400 κιλών εμπλουτισμένου ουρανίου που αναφέρει επισήμως ο ΙΑΕΑ. Δεύτερον, μια προγραμματισμένη συνάντηση Ιρανών επιστημόνων με τη διοίκηση των βαλλιστικών πυραύλων των Φρουρών της Επανάστασης - ένδειξη επιχειρησιακής προετοιμασίας για πυρηνική κεφαλή.

Το Ισραήλ βλέπει αναβίωση του «σκιώδους» προγράμματος AMAD μέσω του οργανισμού SPND, με δραστηριότητες που καλύπτονται θεσμικά από ερευνητικά έργα όπως η τεχνολογία λέιζερ ή η παραγωγή εμβολίων. Καταλυτικός κρίθηκε ο ρόλος του Μοχσέν Φαχριζαντέ, πρώην επικεφαλής του AMAD, που εξουδετερώθηκε το 2020.

Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί και η δημιουργία ενός «Ειδικού Ομίλου Προόδου», με αποστολή την ταχεία μετάβαση στα πυρηνικά όπλα αν δοθεί η σχετική εντολή από τον ανώτατο ηγέτη Αλί Χαμενεΐ. Το Ισραήλ εκτιμά ότι ο Όμιλος αύξησε τη δραστηριότητά του στα τέλη του 2024, ως αντίδραση στην επιχειρησιακή φθορά των αντιαεροπορικών συστημάτων του Ιράν, στις ισραηλινές επιδρομές και στην αποδυνάμωση των ιρανικών ερεισμάτων στη Γάζα και τον Λίβανο.

Η πιθανή συνάντηση των επιστημόνων με το πυραυλικό σώμα θεωρείται το κρίσιμο ορόσημο: το σημείο όπου το Ιράν περνά από τη θεωρία στην πράξη. Παρόμοια κινητικότητα είχε καταγραφεί και το 2011, όταν ο ΙΑΕΑ είχε αναφέρει δραστηριότητες μοντελοποίησης πυρηνικών κεφαλών.

Ο Ντόναλντ Τραμπ, εμφανίστηκε ως προς το θέμα των πυρηνικών κατηγορηματικός: «Δεν με νοιάζει τι είπε η Γκάμπαρντ. Πιστεύω ότι ήταν πολύ κοντά στο να αποκτήσουν μία [βόμβα]». Στελέχη της πρώην κυβέρνησής του, όπως ο Μπρετ ΜακΓκερκ, επιμένουν πως μόνο οι ΗΠΑ έχουν την ικανότητα να καταστρέψουν κρίσιμες ιρανικές εγκαταστάσεις όπως το υπόγειο σύμπλεγμα του Φορντό.

Και ακόμη κι αν είναι ακριβή, το κρίσιμο ερώτημα δεν αλλάζει: έχει το Ιράν ξεπεράσει το κατώφλι της πυρηνικής κατασκευής όπλων ή απλώς πλησιάζει πιο κοντά από ποτέ;