Σαν σήμερα, 6 Ιουνίου 1944, έλαβε χώρα η Απόβαση στην Νορμανδία, από τις πιο σημαντικές στιγμές για την έκβαση και τον τερματισμό του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Αποτέλεσε το έναυσμα της πολύμηνης στρατιωτικής επιχείρησης "Overlord" για την απελευθέρωση της δυτικής Ευρώπης από τη ναζιστική κατοχή.
D-Day
Τα ξημερώματα τις 6ης Ιουνίου, περισσότεροι από 150.000 στρατιώτες από την Αμερική, τον Καναδά, τη Γαλλία, τη Νορβηγία, την Τσεχοσλοβακία, την Πολωνία, την Ολλανδία, το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο, την Αυστραλία, την Νέα Ζηλανδία και την Ελλάδα, διέσχισαν την θάλασσα της Μάγχης και αποβιβάστηκαν σε πέντε παραλίες της Νορμανδίας. Η καθοριστική σημασία της απόβασης την μετέτρεψε σε συνώνυμο της νατοϊκής στρατιωτικής ορολογίας «D-Day», η οποία χρησιμοποιούνταν αρχικά για να χαρακτηρίσει την ημερομηνία έναρξης οποιασδήποτε στρατιωτικής επιχείρησης. Έτσι η μέρα εκείνη έμεινε γνωστή στην συλλογική μνήμη ως «D-Day».
Το βράδυ πριν τις αμφίβιες αποβάσεις, περισσότεροι από 23.000 Αμερικανοί, Βρετανοί και Καναδοί αλεξιπτωτιστές είχαν ήδη προσγειωθεί στη Γαλλία πίσω από τις γερμανικές αμυντικές γραμμές με αλεξίπτωτα και ανεμόπτερα.
Κύριος στόχος της απόβασης ήταν η δημιουργία προγεφυρώματος από την Καέν έως το Χερβούργο, μέσω του οποίου οι Σύμμαχοι θα περνούσαν στρατεύματα από τη Μεγάλη Βρετανία στην ηπειρωτική Ευρώπη, ούτως ώστε να ανακουφιστεί το Ανατολικό Μέτωπο από τη γερμανική πίεση.
Την απόβαση ακολούθησε η Μάχη της Νορμανδίας, η οποία οργανώθηκε υπό τη γενική διοίκηση του Αμερικανού στρατηγού Ντουάιτ Ντ. Αϊζενχάουερ, Ανώτατου Διοικητή των Συμμαχικών Εκστρατευτικών Δυνάμεων. Ο Βρετανός στρατηγός Μπέρναρντ Μοντγκόμερι ήταν διοικητής των χερσαίων δυνάμεων που αποβιβάστηκαν στη Νορμανδία.
Μια από τις πιο αιματηρές στρατιωτικές εκστρατείες του Β’ Παγκοσμίου
Συνολικά, 4.414 στρατιώτες των Συμμάχων σκοτώθηκαν την μέρα της Απόβασης, συμπεριλαμβανομένων 2.501 Αμερικανών. Πάνω από 5.000 τραυματίστηκαν, ενώ πάρα πολλοί παραμένουν αγνοούμενοι.
«Οι Γερμανοί πυροβολούσαν κατευθείαν στο ψαχνό. Το ζήτημα ήταν να φτάναμε όσο πιο γρήγορα γινόταν στις οχυρωματικές τους θέσεις. Όσο πιο πολύ πλησίαζες τόσο μικρότερο γινόταν το πεδίο βολής», είχε πει σε συνέντευξη του στο EuroNews το 2019, ο 97χρονος τότε Γάλλος Βετεράνος Λέον Γκοτιέ, ο τελευταίος επιζών καταδρομέας της Απόβασης, ο οποίος συμμετείχε στο πρώτο αποβατικό κύμα.
Ο Γκοτιέ απεβίωσε το 2023.
«Ήμασταν πρόθυμοι. Το θέλαμε πολύ. Ήμασταν εθελοντές. Όλοι οι κομμάντο ήταν εθελοντές. Εάν κάποιος ήθελε να φύγει απλά μπορούσε να το πει και κανείς δεν θα μπορούσε να τον εμποδίσει», είχε αναφέρει, ανακαλόντας την τόλμη των στρατιωτών.
Κατά τη διάρκεια της επακόλουθης Μάχης της Νορμανδίας, σκοτώθηκαν 73.000 Σύμμαχοι και τραυματίστηκαν 153.000. Η μάχη - και ιδιαίτερα οι βομβαρδισμοί των Συμμάχων σε γαλλικά χωριά και πόλεις - προκάλεσαν τον θάνατο περίπου 20.000 Γάλλων αμάχων.
Οι ακριβείς απώλειες των Γερμανών δεν είναι γνωστές, αλλά οι ιστορικοί εκτιμούν ότι μεταξύ 4.000 και 9.000 άνδρες σκοτώθηκαν, τραυματίστηκαν ή αγνοούνται μόνο κατά την απόβαση της D-Day. Περίπου 22.000 Γερμανοί στρατιώτες είναι ανάμεσα στους πολλούς που έχουν ταφεί στην περιοχή της Νορμανδίας.
Η νίκη των Συμμάχων και η σημασία της για το Ολοκαύτωμα
Η Μάχη τελείωσε στις 19 Αυγούστου 1944, όταν τα συμμαχικά στρατεύματα πέρασαν επιτυχώς τον Σηκουάνα.
Μέχρι την απόβαση της D-Day (6 Ιουνίου 1944), οι Ναζί και οι σύμμαχοί τους είχαν ήδη εξοντώσει πάνω από πέντε εκατομμύρια Εβραίους στην Ευρώπη και συνέχιζαν τη γενοκτονία. Την ίδια περίοδο, εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από τα πεδία της μάχης, οι Ναζί και οι Ούγγροι συνεργάτες τους υλοποιούσαν μια μαζική επιχείρηση απέλασης των Εβραίων της Ουγγαρίας. Σε λιγότερο από δύο μήνες, πάνω από 420.000 άτομα μεταφέρθηκαν στο Άουσβιτς-Μπίρκεναου, όπου η συντριπτική πλειονότητα δολοφονήθηκε στους θαλάμους αερίων.
Η νίκη των Συμμάχων ήταν ένα κρίσιμο γεγονός για το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, καθώς έδωσε ένα σημαντικό πλεονέκτημα στους Συμμάχους και έθεσε τις βάσεις για την απελευθέρωση της Ευρώπης από τη γερμανική κατοχή, γεγονός που πιθανότατα έσωσε εκατοντάδες χιλιάδες Εβραίους που βρίσκονταν ακόμη σε ναζοκρατούμενες περιοχές. Καθώς οι Συμμαχικές και Σοβιετικές δυνάμεις προχωρούσαν στην Ευρώπη, αποκάλυπταν τη φρίκη των στρατοπέδων συγκέντρωσης και άλλων τόπων εγκλημάτων.
Αν και η απελευθέρωση αυτών των χώρων δεν ήταν αρχικός στρατιωτικός στόχος, τα συμμαχικά στρατεύματα διέσωσαν επιζώντες, κατέγραψαν αποδείξεις και συνέβαλαν καθοριστικά στη δικαστική απόδοση ευθυνών για τα ναζιστικά εγκλήματα.
Η Απόβαση της Νορμανδίας ήταν η μεγαλύτερη αμφίβια εισβολή όλων των εποχών και η πιο τολμηρή στρατιωτική επιχείρηση του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Η επιτυχία της δεν ήταν καθόλου δεδομένη - βασίστηκε σε εξαιρετικά λεπτομερή σχεδιασμό, διεθνή συνεργασία, και τεράστιες θυσίες από εκατοντάδες χιλιάδες στρατιώτες.
Η D-Day δεν ήταν μια μεμονωμένη πράξη ηρωισμού, αλλά το αποκορύφωμα χρόνων σχεδιασμού, διεθνούς συνεργασίας και ανείπωτης ανθρώπινης προσπάθειας.