Από την εικόνα δεν μπορείς να κρυφτείς

Από την εικόνα δεν μπορείς να κρυφτείς

Μετά τα τανκς και τις βόμβες, ή μάλλον μαζί με τα τανκς και τις βόμβες, η εικόνα. Τα όπλα του λεγόμενου «υβριδικού πολέμου», που δεν είναι διόλου λιγότερο πόλεμος, είναι και παλιά και καινούργια. Βρίσκονται και στα πεδία των (άνισων, στη συγκεκριμένη περίπτωση) μαχών και στον (παγκόσμιο, στην εποχή μας) χώρο διαμόρφωσης ενός «αφηγήματος» μέσα από την εικόνα, αληθινή ή ψεύτικη ή κατασκευασμένη. Δεν είναι διόλου τυχαίο που ο Πούτιν, μόλις κατάλαβε ότι δεν θα κάνει τον περίπατο που περίμενε, διέκοψε τη ροή των ουκρανικών ειδήσεων, χτύπησε τον πύργο επικοινωνιών, σταμάτησε το τηλεοπτικό σήμα και όλα δείχνουν ότι, με πεσμένα όλα τα άλλα φώτα, ετοιμάζει ευρείας κλίμακας επίθεση παραπληροφόρησης.

Από την εικόνα, όμως, δεν μπορείς να κρυφτείς. Όσο και να κλείσεις, να σβήσεις, να χειραγωγήσεις, σε έναν κόσμο που είναι ολόκληρος εικόνα και σύνδεση, κάτι ξεφεύγει. Ξέφυγαν, μετά το πρώτο κύμα προπαγάνδας για έναν λαό που δήθεν δεν υπάρχει και που είναι επιπλέον συλλήβδην «ναζιστικός», και πριν από το δεύτερο κύμα που θα προσπαθήσει να «δείξει» στον κόσμο ότι δεν υπήρξε αντίσταση, ότι οι Ουκρανοί δέχονται τους Ρώσους σαν σωτήρες κι ότι για όλα φταίνε οι Αμερικάνοι, ξέφυγαν, λοιπόν, πριν, κατά και μετά τις κατασκευασμένες εικόνες, μια σειρά από αληθινές.

Ο κόσμος ολόκληρος είδε τα ταμπελάκια με την ομάδα αίματος περασμένα στο λαιμό των παιδιών, τις βομβαρδισμένες γειτονιές πόλεων που δεν έκρυβαν καμιά στρατιωτική εγκατάσταση, τις ειδικές μονάδες της αστυνομίας που περίμεναν να συλλάβουν τους διαδηλωτές υπέρ της ειρήνης στη Ρωσία πριν ακόμα ανοίξουν το στόμα τους. Κι αυτοί ακόμα που δεν τα είδαν με τα μάτια τους, οι κάτοικοι της Ρωσίας, τους οποίους ο αυταρχικός τους αφέντης απέκλεισε από τις ειδήσεις, τα έμαθαν μέσα από την ηχώ του παγκόσμιου χωριού, που γύρισε ολόκληρο εναντίον του αυταρχικού εισβολέα.

Από την εικόνα δεν μπορείς να ξεφύγεις -κι όμως ο Πούτιν συνεχίζει να προσπαθεί και να εκτίθεται. Τα τεράστια τραπέζια στα οποία κάθιζε τους αρχηγούς κρατών και τώρα τους συμβούλους του δεν έγιναν σύμβολα ισχύος, όπως ήθελε, αλλά σύμβολα αλαζονείας και αποκοπής από την πραγματικότητα, δεν ταπείνωσαν τους άλλους, αλλά τον ίδιον. Η παραφθορά της Ιστορίας και το μαύρισμα της επίσημης οθόνης πάνω στην οποία εγγράφεται η μικρή και η μεγάλη Ιστορία, δεν μπόρεσαν να σβήσουν τις ιστορίες γενναιότητας που δεν είχε υπολογίσει ή νόμιζε ότι θα μπορούσε να εξοβελίσει. Ο πρώην ηθοποιός έγινε ηγέτης μέσα από το κινητό του τηλέφωνο, όταν ο εισβολέας τού έκοψε το διαδίκτυο, και μέσα από τα άλλα δίκτυα -τεχνολογίας αλλά και αλληλεγγύης- που του πρόσφεραν οι ευρωπαϊκοί θεσμοί, καθώς και το δορυφορικό δίκτυο που παρέχει, ειδικά σε αυτόν, ο Έλον Μασκ. Να τι πέτυχε η προσπάθεια παραφθοράς της εικόνας: κατέστησε την Ευρωπαϊκή Ένωση αποφασιστική και τον Έλον Μασκ κοινωνικά ενεργό.

Από την εικόνα δεν μπορείς να κρυφτείς - κι η εικόνα αυτή διαμορφώνει συνειδήσεις και βάζει το ποτάμι στη δική της κοίτη. Είναι πια οριστικά διαμορφωμένη η εικόνα που βγάζει τις κοινωνίες στις πλατείες για να διαδηλώνουν υπέρ της Ουκρανίας, που ωθεί τους μεγαλύτερους συγγραφείς του κόσμου να γράφουν ανοιχτά γράμματα στον ουκρανικό λαό, που κάνει ακόμα κι έναν Μπόρις Τζόνσον να καταλαβαίνει, για μια φορά, ποιο είναι το σωστό. Κι αυτή την εικόνα, όσους πύργους κι όσες κεραίες και να ρίξει ο Πούτιν, όσους στρατιώτες της παραπληροφόρησης και να εξαπολύσει, ό,τι ψέματα να πει κι όσο φόβο και να ενσπείρει, αυτή την εικόνα -την εικόνα του απόλυτου κακού και της μοναξιάς του απόλυτου κακού- δεν μπορεί να την αλλάξει.