Πολάκης: Μία διδακτική ιστορία

Η αδιαμφισβήτητη επιρροή της ιουδαϊκής παράδοσης στη σκέψη και του έργο του Κάρολου Μαρξ, αλλά και ο ρωσικός ευσεβισμός με την μπολσεβικική άτεγκτη αυστηρότητα, διαμόρφωσαν το μοντέλο της κομματικής συμπεριφοράς πολλών εκδοχών της ευρωπαϊκής αριστεράς από την περίοδο του μεσοπολέμου και εντεύθεν. 

Μία από τις βασικές παραμέτρους αυτού του μοντέλου, ήταν η αντιμετώπιση των παρεκτραπέντων, των αποστατών, των παραπλανηθέντων ή και των προδοτών. 

Κατ’ αρχάς κάθε ένας που είχε υποπέσει στο αμάρτημα της αμφισβήτησης των θεσφάτων της ηγεσίας, αντιμετωπιζόταν ως άσωτος υιός, ενώ αν επέμενε ως ταξικός προδότης και πράκτορας ξένων δυνάμεων ή μυστικών υπηρεσιών. 

Παρά το γεγονός πως έχουν περάσει περισσότερα από 70 χρόνια από τις διαβόητες δίκες της Μόσχας (1936 - 1938), ακόμη και σήμερα προκαλούν ανατριχίλα, οι ομολογίες ενοχής των πρωτοστατών των τραγικών γεγονότων του Οκτωβρίου του 1917. Έχοντας οι ίδιοι συμμετάσχει στο όργιο βίας και αίματος που ακολούθησε το πραξικόπημα, είχαν την ίδια τύχη με τα αθώα θύματα τους, σε ένα κρεσέντο τρομοκρατίας που ενορχήστρωσε ο Στάλιν. 

Η βασική διαδικασία στόχευε όχι απλά στη φυσική τους, μα και στην ηθική τους εξόντωση. Για να συμβεί αυτό, θα έπρεπε να ομολογήσουν τα ανομήματά τους και να ζητήσουν συγγνώμη από τον ηγέτη και τον λαό για την προδοσία τους. 

Ανάλογες ήταν και πολλές περιπτώσεις στο ελληνικό κομμουνιστικό κίνημα, με πιο γνωστή απ’ όλες την περίπτωση του πρώην αρχηγού της Ο.Π.Λ.Α. στην Αθήνα, Νίκου Πλουμπίδη και του δημόσιου διασυρμού του, αμέσως μετά τη σύλληψή του. Ανάλογες, λιγότερο γνωστές, είναι πολλές τέτοιες περιπτώσεις στο κολαστήριο του Μπούλγκες, ενός γκουλάγκ που έστησαν οι Έλληνες κομμουνιστές για τους ίδιους τους συντρόφους τους. Μελετώντας τις βιογραφίες πολλών, γραμμένες αρκετές δεκαετίες αργότερα, βλέπουμε πως η διαδικασία προέβλεπε τη δημόσια παραδοχή της ενοχής και το αίτημα της συγγνώμης, άσχετα αν λίγο αργότερα τους εκτελούσαν ή τους παράδιδαν σιδηροδέσμιους στους αντιπάλους. 

Η ομολογία, η παραδοχή της αμαρτίας, θεωρείται προϋπόθεση για τη συγχώρεση και την άφεση. Μόνο που η ομολογία θα πρέπει να είναι δημόσια και με συντριβή, ώστε να γίνει αποδεκτή. Στόχος της είναι η νουθεσία και η διαπαιδαγώγηση του «αμαρτωλού», ώστε ποτέ άλλοτε να μην τολμήσει να διαβεί τα εσκαμμένα και προκαλέσει τη μήνι του κομματικού ιερατείου, πολλώ δε μάλλον του ηγέτη, ο οποίος με μία χειρονομία μεγαλοθυμίας, δέχτηκε πίσω στο κομματικό μαντρί το απολωλό πρόβατο. 

Κρυφός στόχος, ωστόσο, είναι ο ηθικός ευνουχισμός του «αμαρτωλού», ο οποίος φέρων το άχθος της αμαρτίας του, δεν θα μπορεί πλέον να διακινδυνεύσει τον εξοστρακισμό και την απομόνωση. Έτσι, επιτυγχάνεται η πολυπόθητη ομοιομορφία - ομοφωνία που απαιτεί ο κατ’ ευφημισμόν «δημοκρατικός συγκεντρωτισμός», αυτό το «ευαγγέλιο» της κομματικής πίστης. 

Θα νόμιζε κανείς, πως παρόμοιες τριτοδιεθνικιστικές μεθοδεύσεις, αφορούν μόνο στο κόμμα - σέκτα της σύγχρονης πολιτικής πραγματικότητας, το ΚΚΕ. 

Κι όμως, η πρόσφατη ιστορία με τον βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, γνωστό εκφραστή της πιο λούμπεν πολιτικής που ανέδειξε η Ελλάδα της κρίσης, τον λαλίστατο κ. Πολάκη, δεν είναι τίποτα άλλο, από την επανενεργοποίηση των κομματικών δικαστηρίων και την δια του αρνητικού παραδείγματος νουθεσία των στελεχών και των μελών αυτού του κόμματος, ώστε να παραμένουν πιστοί στην ηγεσία και να μην αμφισβητούν τις επιλογές της. 

Η προσχηματική αποπομπή, η συγχώρεση και η επαναφορά του κ. Πολάκη στην κομματική στρούγκα και, κατ’ επέκταση, στα ψηφοδέλτια του ΣΥΡΙΖΑ, έγινε όχι τόσο για τη συμμόρφωση του ίδιου, αλλά για όσους μελλοντικά θα θελήσουν να αμφισβητήσουν την κομματική ηγεσία, ιδίως τη βραδιά των επερχόμενων βουλευτικών εκλογών. Είχε, βέβαια, και τη σημασία μιας ηθικής απαξίωσης του ιδίου, αφού από σταυραετός της Κρήτης, παρομοιάζεται από τους γελοιογράφους με το συμπαθές πτηνό της όρνιθας, η οποία έχει μεν φτερούγες, αλλά δεν πετά. 

Ο κ. Πολάκης, έτσι κι αλλιώς, εκφράζει μία υπαρκτή τάση μέσα στο ΣΥΡΙΖΑ, όσο κι αν προσπαθούν να το κρύψουν. Είναι ο γνήσιος εκφραστής του βαθιά ριζωμένου αυριανισμού με μία γερή δόση χυδαίου εθνολαϊκισμού που ξεπρόβαλε από την παρά φύση συμμαχία των πλατειών της «αγανάκτησης». 

Είναι μεν χρήσιμος στο δρόμο προς τις εκλογές, μπορεί, όμως, να γίνει επικίνδυνος μετά από αυτές. Συνελόντι ειπείν, η γνωστή ιστορία, δεν ήταν τίποτα άλλο από την έγκαιρη εξουδετέρωση μιας βραδυφλεγούς βόμβας.