Φούμαρα και μεταξωτές κορδέλες

Το ημερολόγιο έγραφε 26 Οκτωβρίου 1932, όταν στην έπαυλη του συγγραφέα Μαξίμ Γκόρκι στην οδό Μάλαγια Νικίτινα στην Μόσχα, λίγα βήματα απόσταση από το ελληνικό προξενείο, έγινε η συνάντηση του Ιωσήφ Στάλιν με μια επιλεγμένη ομάδα προλετάριων συγγραφέων. Μαζί με τον Στάλιν, ήταν ο στρατάρχης Βοροσίλοφ, ο μετέπειτα υπουργός των Εξωτερικών Μόλοτοφ και ο στενός συνεργάτης του πανίσχυρου πλέον γενικού γραμματέα του Κόμματος, Καγκάνοβιτς.

Η συνάντηση ήταν ιδιωτικού χαρακτήρα, με πλούσιο τραπέζι και άφθονο αλκοόλ. Ο Στάλιν εμφανώς ευδιάθετος, έπινε, αστειευόταν και συζητούσε με τους συγγραφείς και ποιητές που ήταν φιλοξενούμενοι του διάσημου συγγραφέα. 

Σε μία παρέα, η συζήτηση είχε ανάψει για τα καλά, σχετικά με τα σχέδια ενίσχυσης της οικονομίας, προκειμένου η Ε.Σ.Σ.Δ. όχι μόνο να επιβιώσει, αλλά και να ξεπεράσει σε ανάπτυξη της μεγάλες καπιταλιστικές χώρες της εποχής. 

Σε μία αποστροφή του λόγου του, όπως θυμάται ο κριτικός της λογοτεχνίας Κορνέλι Ζελίνσκι που ήταν παρών, είπε: «Υπάρχουν διάφοροι είδη παραγωγής: πυροβολικού, αυτοκινήτων, μηχανημάτων. Κι εσείς (οι συγγραφείς σ.τ.σ.), παράγεται εμπορεύματα επίσης. Ένα εμπόρευμα που μας είναι αναγκαίο, ένα ενδιαφέρον εμπόρευμα - τις ψυχές των ανθρώπων. Όλα τα είδη παραγωγής στη χώρα, συνδέονται με την δική σας παραγωγή. Ο άνθρωπος διαπλάθεται από την ίδια τη ζωή. Εσείς, όμως, βοηθάτε αυτή τη διάπλαση της ψυχής του. Είναι σημαντικό είδος παραγωγής, η παραγωγή της ψυχής των ανθρώπων. Και εσείς, είστε μηχανικοί των ανθρώπινων ψυχών. Να, γιατί θα πιούμε στην υγεία των συγγραφέων». 

Θυμήθηκα αυτή την ιστορία, βλέποντας το βίντεο, όπου ο πρώην υπουργός και νυν υποψήφιος βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, με απερίγραπτο θράσος δήλωσε «σας σώσαμε, σας κάναμε ανθρώπους». Δεν ήταν μία τυχαία φράση. Είναι το απαύγασμα μιας αντίληψης που έρχεται από πολύ μακριά και έχεις βαθιές ρίζες στην κοσμοθεώρηση της ελληνικής αριστεράς. 

Δέσμιοι ενός άτεγκτου ντετερμινισμού, πιστεύουν πως αρκεί να το θελήσουν και αποφασίσουν, μπορούν να αλλάξουν τα πάντα, ακόμη και την ίδια την ουσία του ανθρώπου, την οποία εντοπίζουν στο «σύνολο των οικονομικών του σχέσεων» (Μαρξ). 

Από αυτό προκύπτει και ο απόλυτος μεσσιανισμός τους, σύμφωνα με τον οποίο, οι ίδιοι οικειοθελώς αναλαμβάνουν όχι μόνο να άρουν τα βάρη του κόσμου τούτου, αλλά και να τον απαλλάξουν από αυτά με τρόπο που αυτοί και πάλι θα ορίσουν. 

Έτσι, ο κ. Σκουρλέτης, θεωρεί πως θυσιάστηκε, έστω και συμβολικά, σε επίπεδο ιδεών και πολιτικής, όταν ερχόμενος σε μετωπική σύγκρουση με την πραγματικότητα, αμέσως μετά το «δημοψήφισμα» με ένα ερώτημα που δεν ίσχυε πλέον, το κόμμα του «αναγκάστηκε να πολιτευτεί με το πρόγραμμα Σόιμπλε και όχι το δικό του». Και ποιος τους εμπόδιζε τότε, αν ήθελαν να μείνουν πιστοί στις ιδέες τους, να παραιτηθούν; Εκτός αν οι πολυδιαφημισμένες ιδέες τους, δεν είναι τίποτα άλλο από τον καθαρό τυχοδιωκτισμό για την εξουσία και η με κάθε κόστος παραμονή σε αυτή, ακόμη κι αν χρειαστεί ένα αχρείαστο, τρίτο μνημόνιο και η υποθήκευση της δημόσιας περιουσίας για 99 χρόνια. 

Ούτε μας έσωσε, ούτε μας έκανε ανθρώπους ο κ. Σκουρλέτης. Μόνοι μας σώσαμε τους εαυτούς μας, συμμετέχοντας στο μοναδικό, αυθόρμητο, μαζικό κίνημα από την Μεταπολίτευση, το «Μένουμε Ευρώπη», το οποίο ύψωσε το ανάστημά του για να σώσει την πατρίδα και τον τόπο, από την καταστροφή που του ετοίμαζαν οι μαθητευόμενο μάγοι - σύντροφοι του κ. Σκουρλέτη. 

Πολύ περισσότερο, δεν περιμέναμε ούτε τον κ. Σκουρλέτη, ούτε κανέναν άλλον, για να γίνουμε «άνθρωποι». Δεν μας χρειάζονται τα πιστοποιητικά και τα αριστερά χρυσόβουλα και πολύ περισσότερο, δεν μας χρειάζεται «ο αριστερός δρόμος, όπου πρώτα είναι ο άνθρωπος». Διαπιστώσαμε στο πετσί μας την αριστερή φροντίδα του ανθρώπου, κατά τα χρόνια της διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ με τους ΑΝΕΛΛ και είδαμε τα χαΐρια τους. 

Ας αφήνουν κατά μέρος, λοιπόν, τις σωτηριολογικές κορώνες, οι οποίες υποκρύπτουν και τη βαθιά τους πεποίθηση πως πρέπει να είμαστε ευγνώμονες για το έργο τους, αφού αυτοί ξέρουν καλύτερα. 

Έχει περάσει ανεπιστρεπτί η εποχή, όταν πουλούσαν φούμαρα για μεταξωτές κορδέλες.