Του Ανδρέα Ανδριανόπουλου
Αρέσει τρομακτικά στον κόσμο η αυτό-κοροιδία. Ακούει και πιστεύει πράγματα που με λίγη απλή σκέψη σωριάζονται στο έδαφος σαν ανυπόστατα. Το περισσότερο σοβαρό από αυτά είναι η πεποίθηση πως το χρέος με λίγη ακόμη πίεση θα υποχρεωθούν οι Ευρωπαίοι να το μειώσουν. Προς την κατεύθυνση αυτή κινείται και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το οποίο όμως δεν έχει και ιδιαίτερες συμπάθειες στην ελληνική κοινή γνώμη, διότι θεωρείται πως απηχεί τις αντιλήψεις, κατά κύριο λόγο, της αμερικανικής κυβέρνησης! Εν τούτοις, οι απόψεις του ΔΝΤ στηρίζουν τις επιδιώξεις της Ελλάδας, αν και εκείνη (η ελληνική κυβέρνηση δηλ.) έχει πολλές φορές κινηθεί για να αποτρέψει τη συμμετοχή του στο Πρόγραμμα Διάσωσης της χώρας (Μνημόνια).
Οι απόψεις αυτές όμως έρχονται σε ευθεία σύγκρουση με τις επιδιώξεις της Γερμανίας, όπως και άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Για τον απλούστατο λόγο πως κάτι τέτοιο έρχεται σε σύγκρουση με τον γερμανικό «Βασικό Νόμο» (Σύνταγμα), όπως και με τη συστατική της Ευρωπαϊκής Ένωσης Συνθήκη της Ρώμης. Και στις δύο αυτές περιπτώσεις απαγορεύεται αυστηρά η όποια οικονομική ενίσχυση κάποιας ευρωπαϊκής χώρας από τις υπόλοιπες. Η απομείωση του χρέους αποτελεί από τα πράγματα οικονομική ενίσχυση της δανειοδοτούμενης χώρας, μια και σβήνονται χρέη που έχουν δημιουργηθεί με πρωτοβουλία της Ευρώπης (Eurogroup).
Το αδιέξοδο γίνεται ακόμη περισσότερο σύνθετο μια και η Γερμανική Βουλή δεν είναι διατεθειμένη να δεχθεί συνέχιση του ελληνικού προγράμματος δίχως τη συμμετοχή του ΔΝΤ. Αυτό όμως θέτει προϋποθέσεις –που κι εμείς βέβαια επιδιώκουμε– που η Γερμανία (και άλλες ευρωπαϊκές χώρες) δεν αποδέχονται. Από τη μια λοιπόν δεν θέλουμε το ΔΝΤ, που όμως μας υποστηρίζει! Κι από την άλλη επιμένουμε να περιμένουμε κάτι που είναι σχεδόν μαθηματικά αδύνατον να γίνει. Και η ελληνική κοινή γνώμη «παραμυθιάζεται» να περιμένει κάτι που δεν μπορεί να γίνει… Ζούμε δηλαδή μέσα σε ένα μύθο που όμως πασχίζουμε να τον κάνουμε πραγματικότητα.
Λέγονται όμως και τόσα για «σκληρή διαπραγμάτευση» και ξεκάθαρες πολιτικές θέσεις. Δεν έχουμε όμως πάρει καμία απολύτως πρωτοβουλία σε δύο κυρίως τομείς που η Ευρώπη είναι απόλυτα εκτεθειμένη. Ο ένας είναι η λήψη μέτρων εναντίον κρατών που λαμβάνουν βοήθεια από την Ευρώπη και την ίδια ώρα αρνούνται να δεχθούν επαναπατρισμούς υπηκόων τους που συλλαμβάνονται σαν οικονομικοί μετανάστες στην Ελλάδα και είτε δεν αιτούνται, είτε τους αρνείται η Αθήνα πολιτικό άσυλο. Η Ε.Ε. τηρεί καθαρά εχθρική απέναντι στην Ελλάδα στάση και παραβιάζει σχετικές αποφάσεις που έχουν παρθεί σε κοινοτικό επίπεδο σχετικά με την υποχρέωση των βοηθούμενων χωρών να δέχονται πίσω απελαυνόμενους υπηκόους τους. Η ελληνική παθητική στάση υποδηλώνει φοβία απέναντι στους Ευρωπαίους και υποταγή στον μύθο της ισχυρής χώρας που διεκδικεί δικαιώματα.
Το άλλο ζήτημα στο οποίο η ελληνική στάση είναι παθητική και φοβισμένη είναι στο θέμα των ελέγχων αντοχής των τραπεζών. Όταν οι ελληνικές τράπεζες υπέστησαν εξονυχιστικούς ελέγχους και οι Γερμανοί από θέση ισχύος έβγαζαν πορίσματα αδυναμίας και ανάγκες μεγάλης ανακεφαλαιοποίησης, αποκαλύπτεται τώρα πως για τις γερμανικές τράπεζες η ευρωπαϊκή πρακτική υπήρξε έντονα ευνοϊκή. Με σημαιοφόρο την Deutsche Bank οι ευρωπαϊκές αρχές φρόντισαν να κάνουν τα στραβά μάτια και αντιμετωπίσουν το θέμα με διαφορετικά κριτήρια. Στη διάρκεια της τρέχουσας κρίσης η Deutsche Bank χρησιμοποίησε ακριβώς αυτά τα τεστ βιωσιμότητας για να αποδείξει πως είναι σε καλή κατάσταση και η οικονομική της κατάσταση έχαιρε απόλυτης υγείας.
Όταν οι αμερικανικές αρχές ετοιμάστηκαν να τις επιβάλουν πρόστιμο 14 δισ. δολ. –σε αντιπερισπασμό κάποιοι ισχυρίζονται– για την εξοντωτική ποινή της Αρχής Ανταγωνισμού κατά της Apple, τα αποτελέσματα των stress tests αυτών χρησιμοποιήθηκαν για να αποδείξουν την υγεία της Deutsche Bank. Τώρα όμως αποκαλύπτεται πως η Ευρωπαϊκή Τράπεζα δεν κινήθηκε τίμια κι αντικειμενικά. Δέχθηκε να κάνει σε μεγάλο βαθμό τα «στραβά μάτια» και να καλύψει τις όποιες της αδυναμίες.
Εκπρόσωπος της Τράπεζας της Αγγλίας βγήκε με έντονα επιθετικά σχόλια για το φαινόμενο αυτό. Ο Anyl Kashyap τόνισε, μιλώντας στη Βρετανική Βουλή (βλ. The Financial Times, 11 Οκτωβρίου 2016), πως η συμπεριφορά αυτή της Ευρωπαϊκής Τράπεζας θέτει σε κίνδυνο την οικονομική σταθερότητα σε ολόκληρη την Ευρώπη. Το πρόβλημα βασικά είναι πως οι ελεγκτές της Ευρωπαϊκής Τράπεζας δέχθηκαν να υπολογίσουν στο ενεργητικό τη γερμανικής τράπεζας τα έσοδα από ποσοστό πώλησης κινέζικου πιστωτικού φορέα –που όμως δεν έχει γίνει ακόμη. Σε αντίθεση βέβαια με σχετική άρνηση να δεχθούν τα έσοδα ελληνικών τραπεζών (και ιδίως της Εθνικής) από πωλήσεις θυγατρικών τους. Σε αντίθεση όμως με τους Βρετανούς, εμείς δεν έχουμε βγάλει άχνα. Στο όνομα της «αποφασιστικότητάς» μας να είμαστε σκληροί και άτεγκτοι στην πορεία των οικονομικών μας διαπραγματεύσεων.
Ζούμε έτσι μέσα σε ένα ακόμη μύθο. Αυτόν της αποφασισμένης χώρας να διεκδικεί τα δικαιώματά της και να μην χαρίζεται σε κανένα.
