Του Παναγιώτη Λιαργκόβα*
Για το 2019, το Προσχέδιο του Κρατικού Προϋπολογισμού προβλέπει οικονομική μεγέθυνση της ελληνικής οικονομίας κατά 2,5%. Η μεγέθυνση αυτή θα προέλθει από τις αυξήσεις στην ιδιωτική κατανάλωση (+1,1%), τις επενδύσεις (+11,9%) και τις εξαγωγές (+5,8%).
Είναι ρεαλιστικές οι προβλέψεις αυτές; Όχι, είναι αρκετά αισιόδοξες. Η προσέγγισή τους θα γίνει υπό αυστηρές προϋποθέσεις. Όπως επισημαίνει το ίδιο το Προσχέδιο, η επιτάχυνση της οικονομικής δραστηριότητας αναμένεται να βασιστεί στην αξιοπιστία της δημοσιονομικής πολιτικής και στη συνέχιση του μεταρρυθμιστικού προσανατολισμού της οικονομικής πολιτικής. Όμως πώς μπορεί να θεωρείται αξιόπιστη μια δημοσιονομική πολιτική όταν δεν έχει ξεκάθαρο προσανατολισμό; Μόλις πριν από λίγους μήνες, δηλαδή τον Ιούνιο η κυβέρνηση δεσμεύτηκε στην εφαρμογή συγκεκριμένων δημοσιονομικών και μεταρρυθμιστικών μέτρων όπως αυτά εκφράστηκαν στο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα 2019-22. Σήμερα, με το Προσχέδιο του Κρατικού προϋπολογισμού ουσιαστικά ακυρώνει τη δέσμευση αυτή και αφήνει ανοικτά όλα τα ενδεχόμενα: π.χ. και μείωση των συντάξεων αλλά και ακύρωση της μείωσης των συντάξεων. Η απουσία ενός βασικού κορμού στην δημοσιονομική πολιτική, που αναμένεται να συνεχιστεί για το επόμενο δίμηνο, εντείνει την αβεβαιότητα και ακυρώνει επενδυτικά σχέδια στη χώρα μας.
Επιπλέον, με δεδομένη τη συνέχιση της σφιχτής δημοσιονομικής πολιτικής των ήδη εφαρμοζόμενων μέτρων, προς επίτευξη του στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% ή 4,1% του ΑΕΠ, η προβλεπόμενη αύξηση της Ιδιωτικής Κατανάλωσης κατά 1,1%, κρίνεται επίσης σχετικά αισιόδοξη. Αυτό επιβεβαιώνεται και από το επίπεδο της Καταναλωτικής Εμπιστοσύνης του Δείκτη Οικονομικού Κλίματος, ο οποίος αν και έχει ανακάμψει σημαντικά, βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο μεταξύ των χωρών της ΕΕ, αντανακλώντας τις αρνητικές προσδοκίες των καταναλωτών για την εξέλιξη της οικονομικής τους κατάστασης.
Επίσης, η εντυπωσιακή προβλεπόμενη αύξηση των Επενδύσεων κατά 11,9%, ουσιαστικά μόνο από τον ιδιωτικό τομέα, μπορεί να θεωρηθεί αρκετά αισιόδοξη. Αρκεί να σημειωθεί ότι και πέρυσι το αντίστοιχο εκτιμώμενο μέγεθος στο Προσχέδιο Κρατικού Προϋπολογισμού 2018 ήταν 12,6% έναντι 0.8% που είναι η εκτίμηση στο φετινό προσχέδιο. Διάφορα γεγονότα της επικαιρότητας (π.χ. Ελληνικό, Eldorado Gold), συσκοτίζουν τις φιλόδοξες προοπτικές, αναδεικνύοντας την ανάγκη για σημαντικές περαιτέρω προσπάθειες στη δημιουργία ενός περιβάλλοντος -πραγματικά- φιλικού για τις επιχειρήσεις, με παρεμβάσεις για μείωση του φορολογικού βάρους και της γραφειοκρατίας, την εξασφάλιση συνέχειας στις εφαρμοζόμενες πολιτικές και της δυνατότητας χρηματοδότησης.
Συνολικά, η πραγματοποίηση των αισιόδοξων στόχων για ισχυρή ανάκαμψη το 2019 προϋποθέτει αποτελεσματική διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, έγκαιρη αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του Δημοσίου (χωρίς τη μαζική δημιουργία νέων), κυβερνητική σταθερότητα και κοινωνική ομαλότητα. Στην περίπτωση αυτή, θα υπάρξει ταχεία άρση της αβεβαιότητας, αποκατάσταση της εμπιστοσύνης και ουσιαστική βελτίωση του οικονομικού κλίματος στην ελληνική οικονομία.
*Ο κ. Παναγιώτης Λιαργκόβας είναι Καθηγητής στην έδρα Jean Monnet στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και πρώην Συντονιστής του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή των Ελλήνων.
