Μια στρατηγική εξόδου

Αν κάποιος ξύπνησε χθες νωρίς το πρωί και έσπευσε να ενημερωθεί για τα εξελισσόμενα αποτελέσματα των αμερικανικών εκλογών, πιθανότατα αισθάνθηκε πως ο Ντόναλντ Τραμπ ήταν το φαβορί για τη νίκη.

Κάποιοι μάλιστα Έλληνες υποστηρικτές του, με αναρτήσεις τους στα κοινωνικά δίκτυα έσπευσαν να πανηγυρίσουν μετά τη δήλωση που έκανε λίγο μετά, την οποία ερμήνευσαν μόνο κατά το ένα σκέλος της, αυτό που αφορούσε το μέχρι εκείνη την στιγμή καταγεγραμμένο προβάδισμά του. Αποκαλυπτικότερο όμως ήταν το δεύτερο σκέλος της, εκεί όπου ο νυν Πρόεδρος δήλωνε ότι θα αμφισβητήσει μέσω του Ανωτάτου Δικαστηρίου το τελικό αποτέλεσμα: Μόνο αν ξέρεις ότι τελικά θα χάσεις, βγάζει νόημα μια τέτοια απειλή.

Ήδη από χθες το πρωί, η εκλογική αριθμητική έδειχνε ότι νικητής θα είναι τελικά αυτός που θα κερδίσει δύο από τις εξής τρεις πολιτείες: Μίσιγκαν, Πενσυλβάνια και Ουισκόνσιν. Κι εκεί, δύο ιδιαίτερες παράμετροι της περίεργης φετινής αναμέτρησης είχαν ιδιαίτερη σημασία:

Πρώτον, η επιρροή της πανδημίας, ένα ζήτημα που πολιτικοποιήθηκε έντονα προεκλογικά. Η επιλογή της επιστολικής ψήφου από τους Δημοκρατικούς και της διά ζώσης ψήφου στην κάλπη από τους Ρεπουμπλικανούς είχε τον χαρακτήρα και μίας δήλωσης ως προς το πραγματικό μέγεθος του προβλήματος της πανδημίας και τις προσήκουσες πολιτικές για την αντιμετώπιση της. 

Δεύτερον, στις δύο από τις τρεις αυτές πολιτείες, τα μεγάλα αστικά κέντρα παραδοσιακά καθυστερούν να εκδώσουν αποτελέσματα - κάτι σαν την αλήστου μνήμης ενιαία Β? Αθηνών. Και εκεί, στα αστικά κέντρα, οι Δημοκρατικοί συνήθως υπερισχύουν και μάλιστα συντριπτικά, ενώ το αντίθετο συμβαίνει στην “κόκκινη” ρεπουμπλικανική επαρχία και τα περισσότερα προάστια.

Η ενσωμάτωση λοιπόν των ψήφων αυτών στο Μίσιγκαν και του Ουισκόνσιν φαίνεται αυτή την στιγμή (γράφω αυτό το σημείωμα στις 17:20 της Τετάρτης) να δίνει στον Μπάιντεν τη νίκη - κάτι που μάλλον και τα δύο επιτελεία το διέβλεψαν νωρίς στην καταμέτρηση.

Γιατί λοιπόν έκανε ο Τραμπ τη συγκεκριμένη δήλωση χθες; Μια πιθανή απάντηση είναι πως η συνολική του πολιτική παρουσία, η προσωπικότητα, η στρατηγική και ο πολιτικός του λόγος, δεν του επιτρέπουν να αποδεχθεί με χάρη την ήττα του. Φαίνεται γι' αυτό, τουλάχιστον προς το παρόν, αποφασισμένος να τραβήξει τα σχοινιά και να αξιοποιήσει κάθε τέχνασμα προκειμένου να επισφραγίσει έναντι των οπαδών του την παρακαταθήκη της αντισυστημικότητάς του.

Το κατά πόσο το τελικό εκλογικό αποτέλεσμα θα του επιτρέψει να φτάσει την κατάσταση στα όριά της, την στιγμή που γράφω αυτές τις γραμμές δεν είναι απολύτως σαφές. Σε κάθε περίπτωση ενδιαφέρον θα έχει, όπως συνήθως, η μεταβατική περίοδος μέχρι τον Ιανουάριο, όταν θα αναλάβει η επόμενη διακυβέρνηση, αλλά και οι πολιτικές κινήσεις του Μπάιντεν προκειμένου να επουλωθεί ο βαθύς διχασμός που χαρακτηρίζει τα τελευταία χρόνια την αμερικανική κοινωνία.