Της Γιούλη Φωκά-Καβαλιεράκη*
Υπάρχει μια περίεργη φυλή ανθρώπων στον κόσμο οι οποίοι ό,τι και να γίνει επιμένουν πεισματικά σε τρεις βασικές αλλά τόσο απλές αρχές: ειρήνη, αγάπη και ελευθερία. Είναι εκείνοι οι άνθρωποι που τους αρέσει να συνδυάζουν τις ανθρωπιστικές τους ιδέες με την εμπειρική παρατήρηση και την πρακτική αποτελεσματικότητα. Που έχουν καταλάβει από τον τρόπο που λειτουργεί ο κόσμος ότι η ελευθερία φέρνει την ευτυχία και την ευημερία, γιατί μόνο ελεύθεροι άνθρωποι μπορούν να πραγματοποιήσουν τις επιλογές τους, να ζήσουν αρμονικά και να συνεργαστούν μεταξύ τους για να βελτιώσουν ακόμη περισσότερο τις ζωές τους. Που έχουν κατανοήσει, μέσα από τα χιλιάδες παραδείγματα της ιστορίας, ότι αυτή η ελευθερία είναι δύσκολο να κατακτηθεί και ακόμη πιο δύσκολο να διατηρηθεί αν δεν υπάρχει συνεχής επαγρύπνηση για την προστασία της και ειρήνη. Πόλεμος σημαίνει ανευλευθερία, αφανισμός, δυστυχία και θάνατος, που κανείς δεν έχει το δικαίωμα να επιβάλλει στους ανθρώπους.
Όταν αυτή η περίεργη φυλή μιλάει για την ειρήνη, την αγάπη και την ελευθερία σε καλές εποχές, όλοι σπεύδουν να συμφωνήσουν και να ασπαστούν αυτές τις όμορφες ιδέες. Όταν όμως αρχίζουν να προετοιμάζονται και πάλι οι μηχανές του πολέμου, όλοι φαίνεται να τις ξεχνούν. Όλοι, εκτός από αυτήν την περίεργη φυλή, που συνεχίζει να επιμένει και να προειδοποιεί ότι ο πόλεμος δεν είναι αναπόφευκτος. Ότι δεν μπορείς να σταματήσεις την αιματοχυσία με περισσότερη αιματοχυσία. Ότι στον πόλεμο πεθαίνουν πάντοτε αθώοι και αυτοί είναι πολλοί περισσότεροι από αυτούς που θεωρούνται ένοχοι. Ότι ο πόλεμος γεννάει μίσος, εκδίκηση και περισσότερο πόλεμο.
Αυτή η περίεργη φυλή ανθρώπων δεν είναι ούτε ρομαντική, ούτε έχει ουτοπικές ιδέες. Το αντίθετο μάλιστα: βασίζει τα επιχειρήματά της σε σταθερά επιστημονικά και φιλοσοφικά θεμέλια. Θεμέλια που μπορούν επιτυχώς να αντιτάξουν απέναντι στη βία τις ειρηνικές λύσεις, απέναντι στο μίσος την αλληλεγγύη και απέναντι στην προκατάληψη την ανοιχτή κοινωνία.
Εσύ ανήκεις σε αυτήν τη φυλή;
* Η κ. Γιούλη Φωκά-Καβαλιεράκη είναι διδάκτωρ Φιλοσοφίας των Κοινωνικών Επιστημών και μέλος του επιστημονικού συμβουλίου του ΚΕΦΙΜ. Διδάσκει Θεωρία Ορθολογικής Επιλογής και Συμπεριφορικά Οικονομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
