Λαϊκός καπιταλισμός, Φιλελευθερισμός και οι Αγανακτισμένοι των χρηματιστηρίων

Και τώρα που η φούσκα της Gamestop ξεφούσκωσε και το «κίνημα των r/wallstreetbets» γλύφει τις πληγές του, καλό θα ήταν να ασχοληθούμε με όσους βρήκαν την ευκαιρία και αποπειράθηκαν να προσεγγίσουν το θέμα, μέσα από έναν παραμορφωτικό φακό, που ταιριάζει στο ιδεολογικό και πολιτικό εμπόρευμα που πλασάρουν.

Τα «τέρατα» που διαβάσαμε, ήταν άνευ προηγουμένου. Διαβάσαμε περί «λαϊκού καπιταλισμού», περί «εκδημοκρατισμού των χρηματιστηρίων» και περί «φιλελεύθερων ανοικτών αγορών». Κι φυσικά, όλα αυτά συνοδεύτηκαν από επικριτικά και υποτιμητικά σχόλια για τους αναλυτές, που «βλέπουν την οικονομία και την κοινωνία με όρους προηγούμενων αιώνων».

Βέβαια δεν είναι κακό, ο καθένας να θέλει να πουλήσει την πραμάτεια του. Όμως είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο, να το πράττουν όσοι μέσα στην αφέλεια τους, έχουν άποψη για πράγματα και καταστάσεις, που ουδόλως κατανοούν. Άποψη, που μπορεί να οδηγήσει τους αναγνώστες, σε ζημιές και απώλειες κεφαλαίων.

Δεν επρόκειτο ούτε περί κινήματος λαϊκού καπιταλισμού, ούτε περί φιλελεύθερης εκρήξεως, ούτε κάτι παρόμοιο. Ούτε, όλοι όσοι αναλύσαμε ψύχραιμα και ορθολογικά το φαινόμενο της «r/wallstreetbets», το «κάναμε με όρους περασμένων αιώνων».

Οι εποχές μπορεί να αλλάζουν. Τα επενδυτικά εργαλεία το ίδιο. Αλλάζουν οι τρόποι επικοινωνίας και ενημέρωσης. Εκείνο που δεν αλλάζει, είναι η ανθρώπινη φύση και ο κύκλος των συναισθημάτων του ανθρώπου, ειδικά όταν συμμετέχει στις αγορές. Από το 1900 και μετά, αυτό έχει επιβεβαιωθεί επτά φορές. Στον πανικό του 1907 με την κατάρρευση της United Copper Company στις ΗΠΑ. Στο κραχ της Wall Street το 1929. Στο κραχ του 1987. Στην φούσκα των ακινήτων στην Ιαπωνία το 1992. Στο κραχ των Ασιατικών αγορών του 1997. Στην τεχνολογική φούσκα του 2000. Στην κατάρρευση της Lehman Brothers το 2008.

Το ίδιο είχε συμβεί με τη φούσκα της Εταιρείας της Νότιας Θάλασσας (South Sea Company) το 1720, για τη οποία είχε προειδοποιήσει ο Ισαάκ Νεύτων. Το ίδιο είχε συμβεί με τη φούσκα της Τουλίπας στο χρηματιστήριο του Άμστερνταμ το 1637. Το ίδιο είχε συμβεί με την κερδοσκοπική παραπληροφόρηση, σχετικά με την έκβαση της μάχης του Βατερλό στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου, το 1815.

Τουλίπες, οικόπεδα στις θάλασσες, τιτλοποιημένα στεγαστικά δάνεια, παραπληροφόρηση, αποτελούν διαφορετικά πρόσωπα, του ίδιου φαινομένου. Της εναλλαγής των συναισθημάτων από την απληστία στο φόβο και από τον φόβο στην απληστία. Της εναλλαγής, ανάμεσα στην απόλυτη βεβαιότητα και την πλήρη αβεβαιότητα.

Και κάθε φορά το μονότονο αυτό μοτίβο, είχε ως μουσική υπόκρουση το κλασσικό σύνθημα : «αυτή τη φορά όλα είναι διαφορετικά και αυτό που βιώνουμε σήμερα στις αγορές, είναι κάτι το καινούργιο».

Κανένας λαϊκός καπιταλισμός δεν ανέτειλε το 2021. Καμιά κίνηση εκδημοκρατισμού των χρηματιστηρίων δεν έλαβε χώρα. Ούτε είδαμε το λάβαρο του φιλελευθερισμού να κυματίζει στη Wall Street. Ούτε ξεκίνησε διαδικτυακή εκστρατεία διάσωσης κάποιας αγαπημένης μετοχής.

Όμως διαβάσαμε και το εξωφρενικό, ότι με τη στάση τους, «οι νέοι ανορθόδοξοι επενδυτές της Gamestop» υπογράμμισαν «ότι η αξία ενός πράγματος, ενός αγαθού, μιας υπηρεσίας ή μιας εταιρίας, είναι όπως έχουν κουραστεί να επαναλαμβάνουν οι φιλελεύθεροι οικονομολόγοι εντέλει υποκειμενική». Και εδώ η γραφικότητα των ιδεολογικών εμμονών, κτύπησε το limit up.

Δεν θα αναλύσουμε, το τι ακριβώς έγινε. Αυτό, όλοι το παρακολουθήσαμε μέσα από την εκτενή αρθρογραφία των αναλυτών στο Liberalmarkets. To αποτέλεσμα είναι ότι η κίνηση μιας ομάδας μικρών κερδοσκόπων, να εκμεταλλευτεί μια στρέβλωση της αγοράς, οδήγησε στον αφανισμό τους. Η πολυπληθής ομάδα του «κινήματος των r/wallstreetbets», αποπειράθηκε να συγκρουστεί με τις παραδοσιακές δυνάμεις της αγοράς, που γνωρίζουν ότι οι τιμές δεν είναι υποκειμενικές, αλλά αποτελούν αποτέλεσμα του συσχετισμού ανάμεσα στις δυνάμεις των αγοραστών και των πωλητών, αποτέλεσμα των θεμελιωδών αναλύσεων, των τεχνικών αναλύσεων και της ρευστότητας του συστήματος.

Το «κίνημα των r/wallstreetbets», πέρα από τους οξυδερκείς ιδρυτές του που αποκόμισαν σημαντικά κέρδη αποτελείται από άνεργους που ζουν με επιδόματα, φοιτητές που εξαρτώνται από σπουδαστικά δάνεια, από νέους που όλη μέρα ασχολούνται με διαδικτυακά παιχνίδια και από βραχυπρόθεσμους χρηματιστηριακούς traders. Σε αυτόν τον δήθεν εκδημοκρατισμό των αγορών, συμμετείχαν από ακραίοι τραμπιστές μέχρι φανατικοί οπαδοί της AOC. Ως κεντρικά συνθήματα είχαν το «να πληρώσουν οι πλούσιοι», «να πληρώσουν τα hedge funds» και το «να καταρρεύσει το σύστημα». Και μαζί τους συντάχθηκαν η Ε.Warren, o Ted Cruz, o Donald Trump Jr. και η A.Cortez συνθέτοντας την πιο ετερόκλητη συμμαχία όλων των εποχών.

Έφτασαν δε στο σημείο, λόγω της άγνοιας τους, να εκδίδουν εκβιαστικές ανακοινώσεις καλώντας τα μεγάλα funds να αγοράσουν τις μετοχές της GME προς $7.000 τη μια. Σε διαφορετική περίπτωση θα προκαλούσαν σύμφωνα με τις απειλές τους, συστημικό πρόβλημα στη Wall Street, με τη πτώχευση των Hedge Funds.

Μέσα δε από τις ανακοινώσεις και τις παρεμβάσεις των αγανακτισμένων των χρηματιστηρίων, ήταν προφανής η εκδήλωση μίσους απέναντι στους πτυχιούχους των πανεπιστημίων, στο πολιτικό κατεστημένο, στους τεχνοκράτες, αλλά και στην γενιά του boomers, που είναι οι γονείς αυτών των νέων Αμερικανών.

Ποιοι βγήκαν κερδισμένοι από όλη αυτήν την ιστορία; Oι 5-10 επενδυτές που έστησαν το «αυθόρμητο» κίνημα των 8,5 εκατομμυρίων θυμάτων, τα μεγάλα funds που είχαν ήδη μετοχές της GME όπως είναι το Fidelity, το Blackrock, το Vanguard και άλλοι, οι χρηματιστηριακές εταιρείες που αύξησαν θεαματικά τους όγκους των συναλλαγών και όσοι πάνω στη δυναμική των r/wallstreetbets, αποπειράθηκαν να στήσουν παρόμοια «παιχνίδια».

Απόλυτα κερδισμένο βγήκε και το λεγόμενο «κατεστημένο της Wall Street”, διότι αποδείχθηκε περίτρανα, ότι και λανθασμένη να είναι μια κυρίαρχη χρηματιστηριακή θέση ή αντίληψη, μπορεί να αποδειχθεί κερδοφόρα, λόγω του όγκου χρήματος, που δύναται να την υποστηρίξει.

Με δυο λόγια, ούτε φαινόμενο «λαϊκού καπιταλισμού» αντικρίσαμε, ούτε προσπάθειες «εκδημοκρατισμού των χρηματιστηρίων» παρατηρήσαμε, ούτε το φλάμπουρο των «φιλελεύθερων ανοικτών αγορών» σηκώθηκε. Είδαμε μόνο κάποιους φανατικούς αγανακτισμένους, που προσπάθησαν να κερδοσκοπήσουν εντός του συστήματος, το οποίο κατηγορούσαν, χρησιμοποιώντας τα κάποια ευτελή συνθήματα.

*   *   *

Ο αρθρογράφος είναι οικονομικός αναλυτής, με ειδίκευση στο σχεδιασμό σύνθετων επενδυτικών στρατηγικών.

Αποποίηση Ευθύνης: Το περιεχόμενο της στήλης, είναι καθαρά ενημερωτικό και πληροφοριακό και δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση επενδυτική συμβουλή, ούτε υποκίνηση για συμμετοχή σε οποιαδήποτε συναλλαγή. Ο αρθρογράφος δεν ευθύνεται για τυχόν επενδυτικές και λοιπές αποφάσεις που θα ληφθούν με βάση τις πληροφορίες αυτές.