Κράτος δικαίου και εμπιστοσύνη των πολιτών

Κράτος δικαίου και εμπιστοσύνη των πολιτών

Της Νίκης Αραμπατζή

Τις τελευταίες ημέρες ιδιαίτερα απασχόλησε τόσο την κοινή γνώμη, όσο φυσικά και το νομικό κόσμο, το ζήτημα της άδειας που αιτήθηκε ενώπιον του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Βόλου ο καταδικασμένος σε 11 φορές ισόβια για ανθρωποκτονία εκ προθέσεως -και μέλος της 17Ν- Δημήτρης Κουφοντίνας.

Το Συμβούλιο, ως αρμόδιο, εξέτασε την αίτηση του πολυισοβίτη και εν συνεχεία την απέρριψε, κρίνοντας ότι «..ο κρατούμενος δεν είναι πρόθυμος να αλλάξει στάση ζωής και να μεταμεληθεί αλλά εμμένει στην άποψη του περί ένοπλης ανατροπής του κρατικού μονοπωλίου της βίας και άρα καθιστά εναργές ότι, ευκαιρίας δοθείσης, δεν αποκλείεται να τελέσει και νέες αξιόποινες πράξεις ιδιαίτερες απαξίας..».

Το νομικό πλαίσιο για τις τακτικές άδειες των κρατουμένων στην Ελλάδα ρυθμίστηκε το 2014, ότε και τέθηκε σε εφαρμογή ο νόμος 4274/2014, ο οποίος προέβλεπε πως όσοι κρατούνται στις λεγόμενες φυλακές υψίστης ασφαλείας δεν θα παίρνουν άδεια, ενώ ακόμα και εκείνοι που κρατούνται σε κανονικές φυλακές και έχουν πολλές φορές ισόβια για βαριά εγκλήματα, ανάμεσά τους και η τρομοκρατία, για να ζητήσουν άδεια, θα πρέπει να έχουν μείνει στη φυλακή τουλάχιστον 18 χρόνια.

Μόλις ένα χρόνο μετά, ο τέως υπουργός Νίκος Παρασκευόπουλος, υλοποιώντας προεκλογική δέσμευση, την άνοιξη του 2015 κατάργησε τον νόμο για τις φυλακές υψίστης ασφαλείας και μαζί με αυτές και όλες τις διατάξεις για τους ισοβίτες και τη χορήγηση αδειών σε αυτούς. Καταργήθηκε, λοιπόν, με τη νέα κυβέρνηση ο νόμος του 2014 για τους ισοβίτες που έθετε ένα αυστηρό πλαίσιο και ήρθε ξανά σε ισχύ ο προηγούμενος ο νόμος του 1999.

?Ο νόμος 2776/1999 που εφαρμόζεται σήμερα σχετικά με τις τακτικές άδειες των κρατουμένων περιγράφει αναλυτικά στο άρθρο 55 τις προϋποθέσεις που απαιτείται να πληρεί ο εκάστοτε κρατούμενος, προκειμένου να εγκριθεί η άδειά του από το αρμόδιο Συμβούλιο. Το Συμβούλιο, δηλαδή, έχει την απόλυτη εκ του νόμου δικαιοδοσία να σταθμίσει τις περιστάσεις και να αποφανθεί επί της χορήγησης ή μη της άδειας. Μεταξύ αυτών των προϋποθέσεων είναι και η εκτίμηση ότι δεν υπάρχει κίνδυνος τελέσεως, κατά τη διάρκεια της άδειας, νέων εγκλημάτων.

?Εν προκειμένω, το Συμβούλιο, εκτιμώντας την εν γένει συμπεριφορά του κρατουμένου και κρίνοντας τις ιδεολογικές αντιλήψεις που με κάθε ευκαιρία ο ίδιος εκφράζει, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι πρέπει να απαγορευθεί η χορήγηση της 7ης άδειας στον Δημήτρη Κουφοντίνα, καθότι πιθανή έγκριση της άδειας και έξοδός του από τις φυλακές ενέχει κινδύνους τέλεσης νέων αδικημάτων αφενός, και αφετέρου διότι έκρινε ότι δεν πληρούται μία τυπική προϋπόθεση του νόμου για τη χορήγηση της άδειας.

Στην αιτιολογία του το Συμβούλιο ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι οι δηλώσεις του Δημήτρη Κουφοντίνα «να αντισταθούμε στην κρατική τρομοκρατία», «να ξαναπιάσουμε το κόκκινο νήμα αυτών των αγώνων» και «η ένοπλη δράση δείχνει το δρόμο για την κλιμάκωση του κοινωνικού και του πολιτικού αγώνα», οι οποίες παραπέμπουν ευθέως στη βία, όχι μόνο δεν αποτελούν ένδειξη μίας πορείας σωφρονισμού και σεβασμού της έννομης τάξης, αλλά αντιθέτως καταδεικνύουν ένα πρόσωπο που εμπράκτως και σταθερά αποτάσσεται την έννομη τάξη, δοθέντος ότι δεν αποτελούν απλά μία ιδεολογική τοποθέτηση του εν λόγω καταδίκου, ούτε μία αυθόρμητη αντίδρασή του υπό ορισμένες συνθήκες συναισθηματικής πίεσης.

?Το ανωτέρω βούλευμα αναιρέθηκε σήμερα από το ΣΤ' Τμήμα του Αρείου Πάγου, μετά από πρόταση της Εισαγγελέως του ΑΠ κας Ξένης Δημητρίου, όπου κρίθηκε ότι πληρούνται όλες οι τυπικές προϋποθέσεις για την αίτηση χορήγησης άδειας από τον κατάδικο Κουφοντίνα. Η κρίση του Ανώτατου Δικαστηρίου, ωστόσο, δεν έμεινε εκεί αλλά προχώρησε και στην ουσία, χαρακτηρίζοντας το βούλευμα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Βόλου ως ελλειπές αιτιολογίας, αφού κατά τους δικαστές του Αρείου Πάγου οι παραπάνω εκφράσεις-απόψεις του καταδίκου δεν ήταν αρκετές για να πιθανολογηθεί βάσιμα το ενδεχόμενο τέλεσης νέων εγκλημάτων από εκείνον.

?Παρατηρείται ότι ο συγκεκριμένος νόμος καλεί τους δικαστές να εκτιμήσουν με βάση την προσωπική τους κρίση το κατά πόσον ο εκάστοτε κατάδικος αποτελεί ή όχι απειλή για την κοινωνική ειρήνη και ευημερία.

?Εν προκειμένω, πιθανολογήθηκε για έναν κατάδικο,μέλος της τρομοκρατικής οργάνωσης 17 Νοέμβρη που καταδικάστηκε σε 11 φορές ισόβια και 25 χρόνια κάθειρξη για τη συμμετοχή του σε 11 δολοφονίες που διέπραξε, εκρήξεις, ληστείες και συμμετοχή στην οργάνωση, ο οποίος ως φαίνεται μέχρι και σήμερα εξακολουθεί να διατηρεί την ίδια ιδεολογία, αφού ουδέποτε έχει μετανοήσει, ότι είναι κατάλληλος να λάβει και έβδομη άδεια από τις φυλακές όπου βρίσκεται.

?Το νομικό πλαίσιο αναφορικά με τις τυπικές και ουσιαστικές προϋποθέσεις του νόμου είναι σαφές. Ωστόσο, παρατηρείται μία πρωτοφανής παρέμβαση, εν μέσω προεκλογικής περιόδου,με υπερβολικά γρήγορα αντανακλαστικά της ελληνικής δικαιοσύνης (όταν όλοι ξέρουμε τους ρυθμους της) σε πολύ συγκεκριμένες περιπτώσεις, με αποτέλεσμα ο λαός, παρατηρώντας τον τρόπο με τον οποίο μεμονωμένα αντιμετωπίζεται από ένα κράτος δικαίου ένας κατάδικος τρομοκράτης, να οδηγείται στο να χάσει παντελώς την εμπιστοσύνη του προς τη δικαιοσύνη και τη λειτουργία του κράτους γενικότερα.