«Αντιγόνη» του Σοφοκλή

Του Θανάση Χειμωνά

Οι υπουργοί Παιδείας των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό: Μιλάνε πολύ. Ειδικά ο Νίκος Φίλης δεν είχε βάλει γλώσσα μέσα, σχολιάζοντας από σκοτεινές πτυχές της ελληνικής ιστορίας έως τους «Παραιτηθείτε», την κίνηση στην οποία συμμετέχει και η αφεντομουτσουνάρα μου.

Από τη μεριά του, ο Κώστας Γαβρόγλου προτιμά να επικεντρώνεται στο αντικείμενό του. Δεν θα είμαι άδικος. Θεωρώ πως τα περισσότερα από αυτά που λένε οι υπουργοί Παιδείας (σε ό,τι αφορά την Παιδεία) είναι σωστά. Στην πράξη βέβαια γίνονται άλλα όπως συνέβη π.χ. με την πρόταση του κ. Γαβρόγλου για κατάργηση των Πανελλήνιων Εξετάσεων την οποία προσωπικά επικρότησα σε σχετικό άρθρο μου και την οποία ο ίδιος ο υπουργός απέσυρε στη συνέχεια καταλήγοντας σε ένα είδους «δημιουργικής ασάφειας» αλά Γιάνη Βαρουφάκη. Συμφωνώ επίσης με το πρόγραμμα για την  ενημέρωση των μαθητών του Γυμνασίου  για την ομοφοβία και τις έμφυλες ταυτότητες- αν και το συγκεκριμένο θέμα έχει καθαρά «φιλολογική» αξία. Από τη στιγμή που η Εκκλησία αντέδρασε ο ΣΥΡΙΖΑ θα το πάρει πίσω. Είναι γνωστό πως ο Αλέξης Τσίπρας δεν πάει ούτε στην τουαλέτα χωρίς την άδεια του Ιερώνυμου, του Άνθιμου και των άλλων παιδιών.

Τέλος πάντων, η αλήθεια είναι πως υποστηρίζω και εγώ  την άποψη πως η διδακτέα ύλη στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση είναι τεράστια και δυσβάσταχτη. Κατασκευάζει λοβοτομημένα ρομποτάκια που σπαταλούν την εφηβεία τους διαβάζοντας ώρες και στο τέλος δεν θυμούνται τίποτα. Πρέπει λοιπόν να γίνουν περικοπές, που θα βοηθήσουν  τελικά τον μαθητή να έχει μια πιο ολοκληρωμένη γνώση του κάθε αντικειμένου, διαθέτοντας περισσότερη άνεση για να το μελετήσει.

Το θέμα όμως είναι τι κόβεις. Γιατί θεωρώ αδιανόητες τις φήμες (;) που ακούγονται τελευταία για αφαίρεση της διδασκαλίας της «Αντιγόνης» του Σοφοκλή από το πρόγραμμα της Β' Λυκείου. Η «Αντιγόνη» είναι ένα πανανθρώπινο έργο που εκφράζει τις διαχρονικές αξίες της ανθρωπότητας. Πρόκειται αναμφισβήτητα για ένα από τα δύο-τρία σημαντικότερα κείμενα στην ιστορία του Θεάτρου και έχει επηρεάσει αμέτρητους δημιουργούς από την αρχαιότητα ως τις μέρες μας. Διδάσκεται για δεκαετίες στα ελληνόπουλα και δεν είχε αφαιρεθεί από τη σχολική ύλη ούτε την εποχή της Χούντας.

Γιατί λοιπόν την «Αντιγόνη»; Θέλω να πιστεύω πως όντως πρόκειται για απλές φήμες ή, τουλάχιστον, για καθαρή ασχετοσύνη όποιου είχε αυτή τη φαεινή ιδέα. Δεν θέλω καν  να διανοηθώ  πως πρόκειται για εφαρμογή μιας απλοϊκής παλαιοκομμουνιστικής εμμονής που θεωρεί πως η Τέχνη είναι μια μορφή καταπίεσης και το σημαντικό για τον άνθρωπο είναι μόνο να εργάζεται και να τρώει. Ίσως αυτή η λογική να είχε οδηγήσει και τον πρώην υφυπουργό παιδείας (και ποιητή!) Τάσο Κουράκη στο να καταργήσει τη μία από της δύο μόλις ώρες που διδάσκεται Λογοτεχνία από το σχολικό πρόγραμμα.

Από την άλλη, η «Αντιγόνη» αποτελεί ένα αμιγώς επαναστατικό κείμενο. Μια νεαρή γυναίκα που πάει κόντρα στο καθεστώς για να θάψει τον αδικημένο αδερφό της. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο πως την τραγωδία  έχει διασκευάσει –μένοντας σε σημαντικό βαθμό πιστός στο πρωτότυπο- και ο μεγάλος Μπέρτολτ Μπρεχτ. Είναι γνωστό πως ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει να επιβάλει το δικό του Καθεστώς στην ταλαιπωρημένη χώρα μας. Η «εξαφάνιση»  της «Αντιγόνης» αποτελεί μια δυναμική συμβολική κίνηση.