Θα αρκούσε ένα γεγονός για να περιγραφεί η αντίληψη περί δημοσιογραφίας και περί Τύπου που κυριαρχεί στη χώρα μας: Στην Ελλάδα, λοιπόν, ο Τύπος «έχασε» τη μεγαλύτερη είδηση της Μεταπολίτευσης που δεν ήταν άλλη από τη χρεοκοπία της χώρας. Την παρατήρηση αυτή την είχε κάνει ο Πάσχος Μανδραβέλη το 2010, σε ημερίδα που είχε οργανώσει το Πανεπιστήμιο Αθηνών και την είχε τεκμηριώσει με πολλά παραδείγματα από συμπολιτευόμενες και αντιπολιτευόμενες εφημερίδες της εποχής και σας προτείνουμε να τη διαβάσετε εδώ.
Όλες ανεξαιρέτως οι εφημερίδες της εποχής δεν είδαν την καταστροφή που ερχόταν. Ούτε το Δεκέμβριο του 2008, στις 16/12, όταν στη συνεδρίαση της ΚΟ της Νέας Δημοκρατίας, ο τότε πρόεδρός της Κώστας Καραμανλής ανακοίνωνε την ιστορική, πλέον, «δημοσιονομική εκτροπή», δεν βρέθηκε ούτε μια εφημερίδα να αναρωτηθεί που θα βρίσκαμε τα χρήματα που θα υλοποιούσαν τις εξαγγελίες του. Επειδή έχουμε κάνει κι εμείς μια σχετική έρευνα, τα μόνα δημοσιεύματα που αφορούσαν την ομιλία Καραμανλή σχολίαζαν εάν είχε καταφέρει να ξεπεράσει τα προβλήματα που είχε δημιουργήσει το λεγόμενο, τότε, «Σκάνδαλο του Βατοπεδίου».
Αυτός είναι ο λόγος που σήμερα αισθανόμαστε έκπληξη, όταν διαβάζουμε σχόλια πολιτών στα ΜΚΔ που διαμαρτύρονται, για παράδειγμα, για το γεγονός ότι τα ΜΜΕ δεν κάνουν κριτική στην κυβέρνηση για την πανδημία ή για άλλα θέματα (δεν ξέρουμε εάν το Liberal.gr λογίζεται για...ΜΜΕ, πάντως εμείς κάνουμε ενυπόγραφη κριτική από τον πρώτο μήνα ανάληψης της πρωθυπουργίας από τον Κυριάκο Μητσοτάκη) ενώ έχουμε και τον ΣΥΡΙΖΑ του σκανδάλου των τηλεοπτικών αδειών που μας ανεμίζει στα μούτρα, σε καθημερινή βάση, μια έκθεση για την κατάσταση της Ελευθερίας του Τύπου στην Ελλάδα, τα προβλήματα της οποίας έχουμε σχολιάσει κι εμείς, τεκμηριωμένα, εκτενώς σε προηγούμενο άρθρο μας.
Δηλαδή, τι διαφορετικό γίνεται σήμερα που δεν γινόταν τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια;
Μήπως η λειτουργία των ΜΜΕ δεν βασίζεται εν πολλοίς στην κρατική διαφήμιση; Αφού κατά τη διάρκεια της πανδημίας, υπήρξαν εφημερίδες, ανάμεσα σε αυτούς οι κορυφαίες εφημερίδες της Αντιπολίτευσης που ενώ είχαν δηλώσει τους εργαζομένους τους σε αναστολή εργασίας, τα φύλλα κυκλοφορούσαν κανονικά! Αυτοί δηλαδή που σήμερα κατηγορούν την κυβέρνηση ότι παρεμβαίνει στη λειτουργία του Τύπου, δέχονταν οι δημοσιογράφοι τους να αμείβονται από το Κράτος!
Εύλογα λοιπόν ο κ.Αλέξης Πατέλης αναρωτήθηκε προ ημερών στο τουίτερ πως είναι δυνατόν να παραπονιούνται κάποιοι για την ελευθερία του Τύπου, όταν ακροδεξιές φυλλάδες τον στοχοποιούν με απερίγραπτο τρόπο (η λέξη «χυδαιότητα» δεν αρκεί για να περιγράψει τα πρωτοσέλιδα αυτά) λόγω του δηλωμένου από τον ίδιο σεξουαλικού του προσανατολισμού, στην πραγματικότητα, βέβαια, για να πλήξουν τον πρωθυπουργό που επέλεξε για στενό του συνεργάτη σ ένα καίριο χαρτοφυλάκιο έναν ανοιχτά ομοφυλόφιλο.
Έχει επιχειρήσει η κυβέρνηση να κλείσει αυτές τις εφημερίδες ενώ υπάρχουν δρακόνεται νομικά εργαλεία, όπως παρατήρησε πάλι εύστοχα ο Πάσχος Μανδραβέλης στο προχθεσινό του άρθρο στην Καθημερινή;
Συνεχίζουν, κυριολεκτικά, ανενόχλητες.
Αρκετοί αντέδρασαν στα τουίτ του κ.Πατέλη επισημαίνοντας ότι δεν είναι δυνατόν οι φυλλάδες αυτές να ρυθμίζουν το μέτρο.
Όντως δεν είναι δυνατόν. Έλα, όμως που είναι πολλαπλώς πιο παρεμβατικές από αυτό που ισχυρίζονται κάποιοι.
Όσοι επέκριναν τον κ.Πατέλη γνωρίζουν καλά ότι την εποχή των ΜΚΔ δεν κάνουν μόνο οι εφημερίδες «τη βρώμικη δουλίτσα». Τα πρωτοσέλιδα και τα δημοσιεύματα αυτά αναπαράγονται οργανωμένα, συστηματικά και ευρέως στο τουίτερ, σε άλλες ιστοσελίδες και φυσικά στα χιλιάδες γκρουπ και σελίδες στο φμπ.
Η φυλλάδα δίνει το σύνθημα και στη συνέχεια ένα ολόκληρο οργανωμένο σύστημα αναλαμβάνει την αναπαραγωγή του, γεμίζοντας τη δημόσια σφαίρα με αυτό.
Άρα, μια χαρά λειτουργούν ως μέτρο για έναν ολόκληρο, διόλου αμελητέο σε όγκο και αριθμό, κόσμο.
Ναι, ο ελληνικός Τύπος νοσεί. Κυρίως όμως γιατί οι ιδιοκτήτες των ΜΜΕ είναι κατ' όνομα μηντιάρχες. Οι επιχειρήσεις Τύπου δεν είναι αυτό που στις ΗΠΑ λέμε media business. Στην Ελλάδα λειτουργούν ως παράπλευρο asset και φυσικά και μοχλός πίεσης ισχυρότατων επιχειρηματιών.
Πουθενά στον κόσμο και κανείς δεν βγάζει λεφτά από τα ΜΜΕ. Οι κραταιοί δημοσιογραφικοί οργανισμοί στις ΗΠΑ, ας πάρουμε για παράδειγμα τους New York Times, επειδή εκδίδονται στα Αγγλικά έχουν πάνω από 1 εκατομμύριο ψηφιακούς συνδρομητές σε ολόκληρο τον κόσμο, εδώ και τρία χρόνια τα έσοδά τους από τις συνδρομές υπερβαίνουν κατά πολύ από τα έσοδα από τις διαφημίσεις, διατηρούν παράλληλα εμπορικά σάιτ όπου αξιοποιούν τις βάσεις δεδομένων που έχουν δημιουργήσει από τους συνδρομητές και την καταγραφή των αναγνωστικών προτιμήσεων των αναγνωστών τους, οργανώνουν εκδηλώσεις με εισιτήριο, πουλάνε άλλες υπηρεσίες, πουλάνε βιβλία και φυσικά έχουν διαφήμιση από όλους πλην του Κράτους.
Οι κραυγές περί της ελευθερίας του Τύπου στην Ελλάδα είναι βαθιά υποκριτικές. Κανείς δεν συζητάει την ουσία του ζητήματος. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που στη χώρα μας ο Τύπος είναι στα τάρταρα σε όλους τους δείκτες εμπιστοσύνης εδώ και 20 χρόνια τουλάχιστον. Τα υπόλοιπα είναι κουβεντολόι για τα σόσιαλ μήντια.
